tag:blogger.com,1999:blog-68268267250249930832024-03-18T14:27:52.110+01:00Przed KolumbemPrzed Kolumbem: najnowsze i najstarsze wieści z Ameryki prekolumbijskiej: archeologia, antropologia, lingwistyka. Majowie, Inkowie, Aztekowie, Teotihuacan i inne kultury prekolumbijskie.Agnieszka Hamannhttp://www.blogger.com/profile/17600001448204324224noreply@blogger.comBlogger1396125tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-80703509862124259882024-03-15T13:54:00.000+01:002024-03-15T13:54:19.112+01:00Ślady tytoniu w naczyniach z Cotzumalhuapa<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://phys.org/news/2024-03-ancient-mesoamericans-drunk-tobacco-rituals.html">Ancient Mesoamericans may have drunk tobacco in healing rituals, reveal archaeologists</a></p><p style="text-align: justify;">Zespół badaczy z Uniwersytetu Yale i Lehman College (City University of New York) przeanalizował pozostałości zachowane w wazach ceramicznych znalezionych w mieście Cotzumalhuapa w Gwatemali, odkrywając fizyczne dowody używania tytoniu w Mezoameryce, prawdopodobnie do celów rytualnych i leczniczych. Cotzumalhuapa było jednym z największych miast Mezoameryki w późnym okresie klasycznym (lata 650–950). Tamtejszy styl artystyczny rozpowszechnił się szeroko w ośrodkach położonych na wybrzeżu Oceanu Spokojnego i na wyżynach Gwatemali, odzwierciedlając polityczne i gospodarcze znaczenie tego miasta w regionie. Niewiele jednak wiadomo na temat tamtejszych praktyk rytualnych.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5yepQuU8mOPchyeLhBJpxN1iZaSvGG2AC2uAumffrF6oLR9LhFNzqGusyZ1ZSxMUFXKBoAZyhgPvcoGSX34CmhYKCxhqXrLo5bIu2Wi8YkmPEjEbkjU_NnVnVFaD8d7s-2buTqbmOvzqLanl4TRrK5rZPYS9FQ6u3ZqMLPRvl0CHZDULLoTXTctjRUwo/s643/Cotz3.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="643" data-original-width="643" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5yepQuU8mOPchyeLhBJpxN1iZaSvGG2AC2uAumffrF6oLR9LhFNzqGusyZ1ZSxMUFXKBoAZyhgPvcoGSX34CmhYKCxhqXrLo5bIu2Wi8YkmPEjEbkjU_NnVnVFaD8d7s-2buTqbmOvzqLanl4TRrK5rZPYS9FQ6u3ZqMLPRvl0CHZDULLoTXTctjRUwo/s320/Cotz3.jpg" width="320" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Mapka przedstawiająca położenie miasta Cotzumalhuapa (źródło ilustracji: <i>Antiquity</i>)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Jak podkreśla Oswaldo Chinchilla Mazariegos (z Uniwersytetu Yale), o używaniu tytoniu w dawnych rytuałach wiadomo ze źródeł pisanych i rzeźb przedstawiających liście tytoniu, ale znaleziono niewiele rozstrzygających dowodów fizycznych, zwłaszcza z czasów prekolumbijskich, ponieważ ślady tytoniu rzadko dobrze się zachowują. </div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1D7eMBcTjOzI7dY5BA8YqmNnZdambR2f5Q5MBqpYYGOXABPJSdF_lUkuzAa2vGy_W6gj0xSd6Kg_HNPLCFclZtKdSAKarlbKgvLYV0hazxTwIFhP7vmbvZ-eOzEmIBZsWoje70LDRMR3kjbtBq72OuZo4HZDGw_ObN66xJDaPjt2edCgUc50ta6lcYDY/s718/Cotz1.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="718" data-original-width="473" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1D7eMBcTjOzI7dY5BA8YqmNnZdambR2f5Q5MBqpYYGOXABPJSdF_lUkuzAa2vGy_W6gj0xSd6Kg_HNPLCFclZtKdSAKarlbKgvLYV0hazxTwIFhP7vmbvZ-eOzEmIBZsWoje70LDRMR3kjbtBq72OuZo4HZDGw_ObN66xJDaPjt2edCgUc50ta6lcYDY/w264-h400/Cotz1.jpg" width="264" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Rzeźba przedstawiająca władcę, którego nakrycie głowy jest ozdobione liśćmi tytoniu<br />(fot. Oswaldo Chinchilla Mazariegos) </td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Uczeni przeanalizowali więc pozostałości z siedmiu waz ceramicznych odkrytych w pobliżu akropolu El Baúl mając nadzieję, że badania ujawnią więcej informacji na temat wykorzystania roślin podczas rytuałów.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwc3kwS9dMXMG1Ff5k1ChyphenhyphenCnrnqyHcxx3YicR6IHR1ZczA9C4orqyw3obHBHBdBbM8OjHD469XfqMxJoKnkI3PK14ZBtOq3zg9uQ4HfZfS6f4aT9cBqFak1nGbENf57dGpkpJi4gjej69r4BqfHhkwez2PsYtEsclhBhywbcRIy5OsVc586ScpOhTq9lM/s800/Cotz4.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="530" data-original-width="800" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwc3kwS9dMXMG1Ff5k1ChyphenhyphenCnrnqyHcxx3YicR6IHR1ZczA9C4orqyw3obHBHBdBbM8OjHD469XfqMxJoKnkI3PK14ZBtOq3zg9uQ4HfZfS6f4aT9cBqFak1nGbENf57dGpkpJi4gjej69r4BqfHhkwez2PsYtEsclhBhywbcRIy5OsVc586ScpOhTq9lM/w400-h265/Cotz4.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Jedno z badanych naczyń znalezionych <i>in situ</i> (fot. Oswaldo Chinchilla Mazariegos) </td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Przeprowadzone analizy wykazały, że trzy spośród siedmiu naczyń zawierały pozostałości nikotyny. Wazy te miały kształt zwykle używany do przechowywania płynów, więc odkrycie w nich śladów tytoniu było zaskakujące. Wiadomo było już wcześniej, że tytoń palono w postaci suszonych liści lub wdychano jako proszek. Odkrycie to sugeruje, że mógł być również spożywany w postaci płynnego naparu. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjt0nIrQ4TV3SUOpHG9EYxVHkUJpUW3CQXqXPM54-mcz2s1gJX0JFG6FaTDCCI2VkKPw2CGSRAQNUMsD8B4A32d31utcrFKP87EEoh1dEg9Tzalf1ZA0ZDb6O04uddx8rbiJWL4xcL0RZDLZOZ1lVNTs7y3sPnM7-vJeYb-SecMrkrpo6mnUe0Exo7R8BA/s832/Cotz2.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="832" data-original-width="419" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjt0nIrQ4TV3SUOpHG9EYxVHkUJpUW3CQXqXPM54-mcz2s1gJX0JFG6FaTDCCI2VkKPw2CGSRAQNUMsD8B4A32d31utcrFKP87EEoh1dEg9Tzalf1ZA0ZDb6O04uddx8rbiJWL4xcL0RZDLZOZ1lVNTs7y3sPnM7-vJeYb-SecMrkrpo6mnUe0Exo7R8BA/w201-h400/Cotz2.jpg" width="201" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Naczynie z poprzedniej fotografii po oczyszczeniu (fot. Oswaldo Chinchilla Mazariegos) </td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Fakt, że naczynia zostały znalezione w depozytach w pobliżu łaźni parowych może również wskazywać na wykorzystywanie tytoniu w celach oczyszczających. Łaźnie parowe służyły zabiegom leczniczym i rytualnym związanym, między innymi, z porodami. Świadectwa archeologiczne i etnograficzne potwierdzają, że były również miejscem duchowego i fizycznego oczyszczenia.</p><p style="text-align: justify;"><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Cotzumalhuapa, Gwatemala14.3321774 -91.0246722-13.978056436178845 -126.1809222 42.642411236178845 -55.8684222tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-1489216039672587522024-03-11T13:42:00.000+01:002024-03-11T13:42:48.778+01:00Bogaty grobowiec odkryty w Parku Archeologicznym El Caño<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://micultura.gob.pa/descubren-importante-tumba-con-suntuoso-ajuar-de-oro-en-parque-arqueologico-el-cano/">Descubren importante tumba con suntuoso ajuar de oro en Parque Arqueologico El Caño</a> </p><p style="text-align: justify;">W Parku Archeologicznym El Caño (dystrykt Natá, prowincja Coclé, Panama) odkryto grobowiec ważnego władcy kultury Coclé. Wyprawa grobowa obejmowała głównie artefakty z ceramiki, ale znaleziono też liczne przedmioty ze złota, w tym: pięć pektorałów, dwa pasy z okrągłych złotych paciorków, cztery bransolety, dwie zawieszki w formie ludzkich postaci (kobiety i mężczyzny), zawieszkę w kształcie krokodyla, naszyjnik z małych okrągłych paciorków, dwie zawieszki wykonane z zębów kaszalota pokrytych złotem, zestaw okrągłych złotych płytek i dwa dzwonki. Natrafiono też na bransoletki i spódniczkę z psich zębów oraz komplet kościanych fletów.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiRjlIFuaVaXuCGHV6KTmzckGWhx6nuEA3jqHXfN8tk0xG8G406cb2ra_xNmbiAiRQ4C5hGG8ynX646xJz-Z0sNBCk2zyCMj-44ffZWd_kmNU-RWbpS74Rs9VvpwnvqwSEZ6rzdZpzrZYHIXikAbzOz_9tWaBXYjEf0pFYUYKs_SqkxYiF1M0Dq_9ev3CM/s620/Panama4.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="413" data-original-width="620" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiRjlIFuaVaXuCGHV6KTmzckGWhx6nuEA3jqHXfN8tk0xG8G406cb2ra_xNmbiAiRQ4C5hGG8ynX646xJz-Z0sNBCk2zyCMj-44ffZWd_kmNU-RWbpS74Rs9VvpwnvqwSEZ6rzdZpzrZYHIXikAbzOz_9tWaBXYjEf0pFYUYKs_SqkxYiF1M0Dq_9ev3CM/w400-h266/Panama4.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Artefakty ze złota znalezione w grobowcu (fot. Ministerstwo Kultury w Panamie)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Jak podaje kierująca pracami Julia Mayo, dyrektorka Fundacji El Caño, grobowiec pochodzi z około 750 roku i należy do dorosłego mężczyzny o wysokim statusie społecznym, związanego z kulturą Coclé. Prace wykopaliskowe nadal trwają i w tej chwili nie można jeszcze dokładnie określić, ile osób zostało z nim pochowanych. Wiadomo, że złożono go twarzą do dołu, co było typowe dla tego społeczeństwa, a pod nim znajdowało się ciało kobiety.</div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhMPXIFcw8AAy2q7RRJNwWrXz7MNzYeYY0KnsvAV7Li1uDvD3_DyaaMvaFxsrPiBVoz5z67i2C4PTVhF5HwnxbtxVWnrL0lyzJnRMjNgTtMAL0V76txuWS3CZYprUMrd0EL4hXvYH-Z-2Sg1rl-EMU8CBgdCXrZMA652eGDRUsVI8IlkfoSRkwSoobHrjc/s650/Panama3.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="366" data-original-width="650" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhMPXIFcw8AAy2q7RRJNwWrXz7MNzYeYY0KnsvAV7Li1uDvD3_DyaaMvaFxsrPiBVoz5z67i2C4PTVhF5HwnxbtxVWnrL0lyzJnRMjNgTtMAL0V76txuWS3CZYprUMrd0EL4hXvYH-Z-2Sg1rl-EMU8CBgdCXrZMA652eGDRUsVI8IlkfoSRkwSoobHrjc/w400-h225/Panama3.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Złote artefakty z grobowca (fot. Ministerstwo Kultury w Panamie)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Stanowisko archeologiczne El Caño było przestrzenią przeznaczoną na nekropolię lub "miastem umarłych", które powstało około 700 r. i zostało opuszczone około 1000 r. Poza znalezionymi monolitami i cmentarzem, znajdował się tam również teren z drewnianymi budynkami przeznaczony do odprawiania ceremonii.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9YyY708QPUhb92TdIhawpBILBOS-24tULTk4fqXtIp68PgwLQsjtQbF95TUbAPF1RV8ShytTEpej0oj1un8yy3kTDpDiGNvg6oFLseugd188L0IKLyvWMbY69brdRcLAUVUTDkN8lR-GJV4JVwjxaE_56tCzrwJ74tUtMK4xkTGX1d04dyONghrc4B00/s970/Panama2.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="546" data-original-width="970" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9YyY708QPUhb92TdIhawpBILBOS-24tULTk4fqXtIp68PgwLQsjtQbF95TUbAPF1RV8ShytTEpej0oj1un8yy3kTDpDiGNvg6oFLseugd188L0IKLyvWMbY69brdRcLAUVUTDkN8lR-GJV4JVwjxaE_56tCzrwJ74tUtMK4xkTGX1d04dyONghrc4B00/w400-h225/Panama2.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Jeden ze znalezionych artefaktów (fot. Ministerstwo Kultury w Panamie)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Jak podkreśla Julia Mayo, odkrycie to jest ważne głównie dlatego, że ukazuje bardzo szczególny rodzaj pochówków, składających się z różnej liczby osób (od 8 do 32) złożonych w tym samym grobowcu. Tego typu pochówki spotykane są w kulturze Coclé w przypadku osób o wysokim statusie społecznym, które zostały pogrzebane wraz z innymi, wcześniej złożonymi w ofierze i mającymi towarzyszyć im w zaświatach. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhC_a22zGAbQ8jIuVIJrIcYJEbZ7NR8-pryp9Asor7mV2M37SoggifJAIKnZcQTFtxHqD7j3JPUEp9kp1TDNuQlettygl8sPDfgD7DgxxHKqe7yxbT2wyEBP6GfZUZk5S2iRRfTt5zM3uMA_af6aXwsLbnqig8eCsub04xw4VKTrjSWaA4lcg3Sjo5cI5w/s970/Panama1.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="546" data-original-width="970" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhC_a22zGAbQ8jIuVIJrIcYJEbZ7NR8-pryp9Asor7mV2M37SoggifJAIKnZcQTFtxHqD7j3JPUEp9kp1TDNuQlettygl8sPDfgD7DgxxHKqe7yxbT2wyEBP6GfZUZk5S2iRRfTt5zM3uMA_af6aXwsLbnqig8eCsub04xw4VKTrjSWaA4lcg3Sjo5cI5w/w400-h225/Panama1.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Złota figurka znaleziona w grobowcu (fot. Ministerstwo Kultury w Panamie) </td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">El Caño zostało odkryte w 1925 roku i chociaż zaczęto badać je w latach 70. XX wieku, to były to prace bardzo powierzchowne. Dopiero na początku XXI wieku rozpoczęto wykopaliska zakrojone na znacznie większą skalę. W 2011 roku odkryto tam grobowiec wojownika pochowanego z bogatymi darami ze złota i z 25 towarzyszącymi mu osobami.</p><p style="text-align: justify;"><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Coclé, Panama8.6266068 -80.365865-19.683627036178848 -115.522115 36.936840636178843 -45.209615tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-34303594503067636502024-03-07T13:37:00.000+01:002024-03-07T13:37:51.858+01:00Wyjątkowy pochówek w meksykańskim stanie Nayarit<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://www.inah.gob.mx/boletines/el-inah-descubre-sistema-funerario-prehispanico-en-nayarit">El INAH descubre sistema funerario prehispánico en Nayarit</a> </p><p style="text-align: justify;">Archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) natrafili na terenie stanu Nayarit na pochówek z czasów prekolumbijskich, który rzuca nowe światło na praktyki pogrzebowe w tym regionie. Odkrycia dokonano w miejscowości Pozo de Ibarra, gdzie realizowany jest projekt budowy sieci kanalizacji sanitarnej. Jak podaje kierująca pracami wykopaliskowymi Claudia Servín Rosas, jest to system grobowy składający się z pochówku pierwotnego, czyli szkieletu zachowującego pokrewieństwo anatomiczne, któremu towarzyszy koncentracja kości ludzkich złożonych bez pokrewieństwa anatomicznego, ale w określonym układzie. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjy6suNm8LNq2nt6pz5gejFAneT9baeXyxSy9X3fmTM1ki7_9xOlt1GE6TQoG6JRs3mJQrZySqjGvHGgorDsDuqdnO4tOMdu8xReU18zCKtBolRFcjMpjpwIfC2zaNYZu8PgQYDP9gmCazb3FX0_bbqRBNhybJIYnEH6Ues7LzOA9UCccqndVsYI3TEzo/s794/Nar2a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="794" data-original-width="595" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjy6suNm8LNq2nt6pz5gejFAneT9baeXyxSy9X3fmTM1ki7_9xOlt1GE6TQoG6JRs3mJQrZySqjGvHGgorDsDuqdnO4tOMdu8xReU18zCKtBolRFcjMpjpwIfC2zaNYZu8PgQYDP9gmCazb3FX0_bbqRBNhybJIYnEH6Ues7LzOA9UCccqndVsYI3TEzo/w300-h400/Nar2a.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Pochówek pierwotny (fot.Claudia Servin Rosas, INAH)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Stwierdzono, że kości długie, takie jak kości udowe, piszczelowe, promieniowe i łokciowe, zostały starannie umieszczone w jednym sektorze, a czaszki celowo pogrupowano, a niektóre nawet ułożono jedna na drugiej, w innym sektorze. Badania pozwoliły ustalić, że pochówek stanowi część złożonego systemu grobowego, gdyż układ szczątków kostnych powstał w jednym momencie. Taki sposób aranżacji sugeruje istnienie w tym regionie specyficznych praktyk ceremonialnych w czasach prekolumbijskich. Prawdopodobnie pochówek związany jest z fazą kulturową Amapa (lata 500-800/850), gdyż z tego okresu pochodzą też znalezione naczynia ceramiczne i figurki antropomorficzne. </div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhbsoJkV4swoKjplLxye8SiftSYerH3RHIkad40VWq9CRx7F_lU5hN3ZRNgQl81ZTdf0s_tWRCCwbXN3kn3RgRGNjf77IyQJL9irFPJ1zf8Z3uXvwIUckUvSaTQLA9Q_huUd_6vuwJWd0ab-UN-o5G3nAgXgVcA0SrWg4LOW8wpqnhM_VeajxJXRwT70u4/s641/Nar2b.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="454" data-original-width="641" height="284" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhbsoJkV4swoKjplLxye8SiftSYerH3RHIkad40VWq9CRx7F_lU5hN3ZRNgQl81ZTdf0s_tWRCCwbXN3kn3RgRGNjf77IyQJL9irFPJ1zf8Z3uXvwIUckUvSaTQLA9Q_huUd_6vuwJWd0ab-UN-o5G3nAgXgVcA0SrWg4LOW8wpqnhM_VeajxJXRwT70u4/w400-h284/Nar2b.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Pozostałe kości i czaszki znalezione w tym samym pochówku (fot.Claudia Servin Rosas, INAH)<br /></td></tr></tbody></table><div><p style="text-align: justify;">Zarejestrowano co najmniej siedem kompletnych czaszek, prawdopodobnie należących do osobników płci męskiej w różnym wieku, a niektóre z nich przedstawiają ślady modyfikacji. Badacze sugerują, że być może chodziło o obrzędy pogrzebowe odprawiane w domostwach w tym regionie, które mogły opierać się na pochówku mężczyzn z tej samej rodziny w ramach rytuału upamiętniającego założenie osady. To znalezisko archeologiczne jest wyjątkowe, ponieważ brak precedensu dla tego typu pochówków w innych pobliskich miejscach, a zatem wzbogaca wiedzę na temat praktyk pogrzebowych w regionie.</p><p><br /></p></div>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Pozo de Ibarra, Nayarit, Meksyk21.8660569 -105.2797124-6.4441769361788452 -140.4359624 50.176290736178842 -70.1234624tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-12586709026755392482024-03-03T13:50:00.000+01:002024-03-03T13:50:45.413+01:00Digitalizacja zabytków w Uxmal<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://www.inah.gob.mx/boletines/con-el-promeza-el-inah-emprende-estudios-de-digitalizacion-ineditos-en-la-zona-arqueologica-de-uxmal-en-yucatan">Con el Promeza, el INAH emprende estudios de digitalización inéditos en la Zona Arqueológica de Uxmal, en Yucatán</a></p><p style="text-align: justify;">W 2023 r. eksperci z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) zgłosili realizację projektu, który ma na celu wykorzystanie nowych technologii do zbadania drogi <i>sacbé</i> o długości 18 km, łączącej miasta Majów Uxmal i Kabah w latach 700-950. Prace już trwają, a ich zakres został znacznie poszerzony i obejmuje również rejestr wszystkich zabytków znajdujących się w centralnej części Uxmal, co pozwoli na poznanie ich stanu zachowania. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEij0oFPhcbmr83MudZy0AOXa8Rhg_4fdA5nFG5fjAryd8iGsc_Yd7-TGs-T-AXH2Gm7rWz_HNUUjFWjepYPNJcu8-IUKUY9exRGblKjxpOBwAonynshw0Vf6hfsJQ5H-sBxPL_eWYCkHL4LWxyPHf0WW0k5CeBiNjdV2T80TnAOOPTfeHQZKkKONTK0I8Y/s923/UXM1a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="643" data-original-width="923" height="279" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEij0oFPhcbmr83MudZy0AOXa8Rhg_4fdA5nFG5fjAryd8iGsc_Yd7-TGs-T-AXH2Gm7rWz_HNUUjFWjepYPNJcu8-IUKUY9exRGblKjxpOBwAonynshw0Vf6hfsJQ5H-sBxPL_eWYCkHL4LWxyPHf0WW0k5CeBiNjdV2T80TnAOOPTfeHQZKkKONTK0I8Y/w400-h279/UXM1a.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Wizualizacja Uxmal (źródło ilustracji: INAH)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Przy pomocy skanera laserowego i drona wyposażonego w LiDAR, pozyskanych ze środków programu Promeza, powstały trójwymiarowe modele budowli: <i>Cuadrángulo de las Monjas</i> („Czworokąt Mniszek”), <i>Cuadrángulo de los Pájaros</i> („Czworokąt Ptaków”), Grupy <i>El Cementerio</i> („Cmentarz<span style="text-align: left;">”</span>) i innych zespołów architektonicznych, zlokalizowanych na 89 hektarach tworzących strefę nuklearną Uxmal. Jak podają kierujący projektem Héctor Cauich Caamal i dyrektor stanowiska archeologicznego José Huchim Herrera, opracowywane są też analizy osadnictwa w Uxmal.</div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhVXaw-n8BUBI0S5GVrAqX0rcUYpOlA9sV1s1nkVXgiGYUMYpZcWULNdnVHhBUyjLr5svsqs_C8V-a7G26DbovviwNneQ8Ver_AT2XqDlZ-wKGWjfdYYC8PY4j4aTbLkrzSRDO5jZyEh-liDnQBxdlGOCpT3TS2VcFOFHjxcGAxDXqs6FB2HZ1WJmBl_0/s1021/UXM1b.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="1021" data-original-width="620" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhVXaw-n8BUBI0S5GVrAqX0rcUYpOlA9sV1s1nkVXgiGYUMYpZcWULNdnVHhBUyjLr5svsqs_C8V-a7G26DbovviwNneQ8Ver_AT2XqDlZ-wKGWjfdYYC8PY4j4aTbLkrzSRDO5jZyEh-liDnQBxdlGOCpT3TS2VcFOFHjxcGAxDXqs6FB2HZ1WJmBl_0/w388-h640/UXM1b.jpg" width="388" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Skany pomieszczeń w "Czworokącie Ptaków" w Uxmal (źródło ilustracji: INAH)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Ponadto za pomocą technologii LiDAR zbadano mur oddzielający w Uxmal dzielnice mieszkalne od centrum ceremonialnego. Do tej pory odnotowano około 30 wejść w murze, a niektórych z nich nie udało się wcześniej zobaczyć ze względu na szatę roślinną. Zastosowanie nowych metod pozwala utworzyć modele trójwymiarowe, które staną się również narzędziami upowszechniania, co przyczyni się do zrozumienia innych przestrzeni w Uxmal, często niedostępnych dla publiczności. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7XSvaDHLnFo4uDarYO3l4FOn0m69_8CXpIoAibdogxZw0N-CteiWJa1vyqYhHw6M1xUWfj8yTiD-z1SSappDWJQbLrU3xBSxVAw1q85L2q3QJ_rYJVvhYeCBjS2BKLxtfxFq8b4XQqZ2y8E__PChjVx4ORuKvXcYJ7VpcYYjdu1NYhULjYJc-_z459RM/s800/UXM1c.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="558" data-original-width="800" height="279" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7XSvaDHLnFo4uDarYO3l4FOn0m69_8CXpIoAibdogxZw0N-CteiWJa1vyqYhHw6M1xUWfj8yTiD-z1SSappDWJQbLrU3xBSxVAw1q85L2q3QJ_rYJVvhYeCBjS2BKLxtfxFq8b4XQqZ2y8E__PChjVx4ORuKvXcYJ7VpcYYjdu1NYhULjYJc-_z459RM/w400-h279/UXM1c.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Obraz uzyskany dzięki technologii LiDAR ukazujący budowle w Uxmal (źródło ilustracji INAH)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Są wśród nich <i>chultuny</i>, prekolumbijskie zbiorniki służące do gromadzenia wody deszczowej. Na podstawie obrazów uzyskanych za pomocą skanera laserowego można ustalić, czym były i jak funkcjonowały <i>chultuny</i>, a także zrekonstruować wygląd, jaki pozostałości archeologiczne miały w czasach swojej świetności. Ostatecznym celem badań jest przygotowanie specjalnej biblioteki, dzięki której będzie można tworzyć wirtualne modele, tak aby były one jak najbardziej wierne pierwotnemu stanowi zabytków.</p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Uxmal, Jukatan, Meksyk20.3599062 -89.7683833-7.9503276361788444 -124.9246333 48.67014003617885 -54.612133299999996tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-18617663424855075132024-02-28T13:37:00.000+01:002024-02-28T13:37:21.438+01:00Nowe odkrycia w świątyni Rurupa w Apurímac<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://andina.pe/agencia/noticia-apurimac-hallan-recinto-enlucido-del-periodo-formativo-templo-ceremonial-rurupa-975335.aspx">Apurímac: Hallan recinto enlucido del periodo Formativo en templo ceremonial Rurupa</a> </p><p style="text-align: justify;">W październiku 2023 roku w Apurímac (dystrykt Ancohuallo, prowincja Chincheros, Peru) natrafiono na pozostałości dawnej świątyni pochodzącej sprzed trzech tysięcy lat, którą nazwano Rurupa. Obecnie peruwiańscy archeolodzy pod kierunkiem Edisona Mendozy (z Universidad Nacional San Cristóbal w Huamanga) dokonali tam nowych odkryć, związanych z dwoma okresami budowy. Pierwszy przypada na okres formatywny średni (lata 1000-800 p.n.e.), kiedy to powstała prostokątna platforma i schody z trzema stopniami. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPg6-gTLQmMOCBb_ak91cjY7R-KztqlCuSyzygUtmyw7TYqOdRYMdjWhYuKmmF2sTtZNR7qtDZoB1bTltELGd2-7iy_vPpP9n53QVFwXI3U_z7YzKmk4Mn6Tir5__YhOaT-9CCGKlqIRoBElVi6h7-qTttG0adSoVyo2RDJZUstcbhooLzb0oxcyVbvbI/s961/001040.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="643" data-original-width="961" height="268" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPg6-gTLQmMOCBb_ak91cjY7R-KztqlCuSyzygUtmyw7TYqOdRYMdjWhYuKmmF2sTtZNR7qtDZoB1bTltELGd2-7iy_vPpP9n53QVFwXI3U_z7YzKmk4Mn6Tir5__YhOaT-9CCGKlqIRoBElVi6h7-qTttG0adSoVyo2RDJZUstcbhooLzb0oxcyVbvbI/w400-h268/001040.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Prace wykopaliskowe na terenie świątyni Rurupa (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">W górnej części tego samego miejsca wzniesiono trzy budowle na planie prostokąta i przedpokój, a następnie podzielono je na dwie niezależne równoległe konstrukcje, z których każda miała wejście. Jak podaje Edison Mendoza, najciekawsze jest to, że są otynkowane warstwą bieli, a na wierzchu pomalowane różnymi kolorami: ołowianym, brązowym i czerwonawym. Archeolog podkreśla, że ten typ architektury jest bardzo rzadki w peruwiańskich górach i spotykany jest raczej w ośrodkach na wybrzeżu, co mogłoby świadczyć o kontaktach utrzymywanych z tamtejszymi mieszkańcami. </div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhsEHEtyip_WiPC6nX-sKNMDZLV7JyWvZR8iR2o7tQrNq25UGWAwhOnTg5Ld80M24YrLvMGYXVETf28PoDBIEwOtQ-xCXNiBt0jOZWpQ006vqbNUHYEeCWg70svcnUiLuV2mEWA9iRHgNx0zcF7yGJjv3S0PFA3h0FVKf7dlbGYiinp_BNLhj_jWXhs1AY/s500/001040724M.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="332" data-original-width="500" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhsEHEtyip_WiPC6nX-sKNMDZLV7JyWvZR8iR2o7tQrNq25UGWAwhOnTg5Ld80M24YrLvMGYXVETf28PoDBIEwOtQ-xCXNiBt0jOZWpQ006vqbNUHYEeCWg70svcnUiLuV2mEWA9iRHgNx0zcF7yGJjv3S0PFA3h0FVKf7dlbGYiinp_BNLhj_jWXhs1AY/w400-h265/001040724M.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Schody odkryte podczas prac wykopaliskowych (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Tego rodzaju przestrzenie położone w górnej części świątyni były zazwyczaj związane z czynnościami rytualnymi. W jednej z nich archeolodzy znaleźli prostokątny ołtarz, na którym natrafiono na czaszkę świnki morskiej. Wiadomo, że świnki morskie były składane w ofierze podczas rytuałów.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUX8PD_ixfoOPP8QCIM63bgSxWIf_T_P2nYQHRUjsnew1VFcL668kmUJFfM8093Y9XZKdIzsf02jkr2XI7PFohR24GXtAIJrXsqFlXzM6y1eM7vvjaW2O1lwTYfYblKZIjuqCNJDSiljo70V1ze41vAT-9BNorVLrRBIwyR6lW449Kuvn_aRDsOJ7EeCU/s500/001040722M.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="337" data-original-width="500" height="270" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUX8PD_ixfoOPP8QCIM63bgSxWIf_T_P2nYQHRUjsnew1VFcL668kmUJFfM8093Y9XZKdIzsf02jkr2XI7PFohR24GXtAIJrXsqFlXzM6y1eM7vvjaW2O1lwTYfYblKZIjuqCNJDSiljo70V1ze41vAT-9BNorVLrRBIwyR6lW449Kuvn_aRDsOJ7EeCU/w400-h270/001040722M.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Pozostałości konstrukcji w górnej części świątyni (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Dalsze znaleziska są związane z późnym okresem formatywnym (lata 800-400 p.n.e.), kiedy to niektóre budowle zostały pokryte ziemią i wypełnieniem z kamieni. Jednocześnie świątynia stała się większa i bardziej monumentalna, poszerzona w poziomie i w pionie. Zmienił się też sposób konstrukcji, gdyż zaczęto wykorzystywać znacznie większe bloki kamienne. W górnej części dobudowano zagłębioną kondygnację na planie kwadratu, połączoną po bokach schodami z dwoma stopniami. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnexzJf2YPeGMLLHajF8FIQdAZ8Rfw2Ao1eFtc5LDGbWYqOkfW8aqjf5EYAk-1t7rL44HdT5h-qstLXGKTBO0Pd6C2QNsSJba85HidX0m1Ge3vRYXznlGzwso0xnk8NMGaxNraW8Ht2miSRKnxwf21c1_2Cm0lUSY83WQhqi8xStb2htjc7Un-6kyIoYA/s500/001040723M.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><span style="color: black;"><img border="0" data-original-height="336" data-original-width="500" height="269" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnexzJf2YPeGMLLHajF8FIQdAZ8Rfw2Ao1eFtc5LDGbWYqOkfW8aqjf5EYAk-1t7rL44HdT5h-qstLXGKTBO0Pd6C2QNsSJba85HidX0m1Ge3vRYXznlGzwso0xnk8NMGaxNraW8Ht2miSRKnxwf21c1_2Cm0lUSY83WQhqi8xStb2htjc7Un-6kyIoYA/w400-h269/001040723M.jpg" width="400" /></span></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Pozostałości konstrukcji z późnego okresu formatywnego (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><br /><div><div style="text-align: justify;">Edison Mendoza dodaje, że licząca około 3000 lat świątynia Rurupa stanowiła centrum ceremonialne i była odwiedzana przez liczne osoby z wielu okolicznych miejsc.</div></div><div style="text-align: justify;"><br /></div>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Apurímac, Peru-14.0504533 -73.087749-42.360687136178846 -108.243999 14.259780536178846 -37.931499tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-63153015400498660292024-02-24T13:36:00.000+01:002024-02-24T13:36:57.547+01:00Sztuka jaskiniowa w Cueva Huenul 1 w Patagonii <p>Oryginalny artykuł: <a href="https://phys.org/news/2024-02-cave-art-patagonia-oldest-pigment.html">Cave art in Patagonia found to be oldest pigment-based cave art in South America</a></p><p style="text-align: justify;">Grupa uczonych z Argentyny, Chile i USA przeprowadziła badanie próbek pigmentów pobranych z malowideł w jaskini Cueva Huenul 1 w Patagonii (Argentyna), gdzie zachowało się około 900 różnych przedstawień, w tym ludzi i zwierząt. Ponieważ substancja była pochodzenia roślinnego, można było zastosować datowanie radiowęglowe, które ujawniło, że wiek pigmentów sięga tysięcy lat. Tym samym tamtejsza sztuka jaskiniowa okazała się najstarszą w Ameryce Południowej. Wyniki analiz zostały opublikowane w czasopiśmie <i>Science Advances</i>.</p><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh6JPVq_OarDPvczjCx5j8MzL6icHQ4QWP-jCEHxy5moJIgdku8oZTiQrwtorhiQKlVpIQ0BviZs5tC4UrLfznbV-t0xUP00XDPXGf36SInsyvkLUbvW4bF3fPGE_YSGOC3w30eT5kn14s7C-n3U9GcUguCi0nXH2xBQQTQxRj9StZ4vvmD5wcVFBu4dH8/s800/cave-art-in-patagonia-2.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="480" data-original-width="800" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh6JPVq_OarDPvczjCx5j8MzL6icHQ4QWP-jCEHxy5moJIgdku8oZTiQrwtorhiQKlVpIQ0BviZs5tC4UrLfznbV-t0xUP00XDPXGf36SInsyvkLUbvW4bF3fPGE_YSGOC3w30eT5kn14s7C-n3U9GcUguCi0nXH2xBQQTQxRj9StZ4vvmD5wcVFBu4dH8/w400-h240/cave-art-in-patagonia-2.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Cueva de Huenul 1 w Patagonii (fot. Guadalupe Romero Villanueva)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Patagonia leży na krańcu Ameryki Południowej i jest to głównie teren pustynno-stepowy, choć obejmuje także część południowych Andów. Wcześniejsze badania sugerowały, że ludzie zaczęli zamieszkiwać ten obszar około 12 000 lat temu, co czyni go jednym z ostatnich miejsc na Ziemi, do których dotarli ludzie. Natrafiono też na przykłady sztuki jaskiniowej pierwszych mieszkańców tego regionu. </div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGATz51Ffw-aYeDgjMc7HbXr8h7st291V0oHJIKUh9hfdlzp2TxYA4jFZ5B-CR9EVDEqohbqcOS07V4Kd9OQgPAd7w3rvIViVovCkWVW4FbrklUVKBJIhs-Jb0yCQ5Cn028cvLa_hI9r50KL6WC1mHdWWrseLpEPsn-T_eeDFDES5KTmBOCM6tHTUjPLQ/s800/cave-art-in-patagonia-1.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="530" data-original-width="800" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGATz51Ffw-aYeDgjMc7HbXr8h7st291V0oHJIKUh9hfdlzp2TxYA4jFZ5B-CR9EVDEqohbqcOS07V4Kd9OQgPAd7w3rvIViVovCkWVW4FbrklUVKBJIhs-Jb0yCQ5Cn028cvLa_hI9r50KL6WC1mHdWWrseLpEPsn-T_eeDFDES5KTmBOCM6tHTUjPLQ/w400-h265/cave-art-in-patagonia-1.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Malowidła w Cueva Huenul 1 (fot. Guadalupe Romero Villanueva)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Sugerowano, że sztuka ta powstała prawdopodobnie zaledwie kilka tysięcy lat temu. Wyniki nowych badań wskazują, że jest znacznie starsza i liczy aż 8200 lat.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLf0P35cf9N_0nuy0zajMS05Jfpmd8yZ2IF9Ay08xm2mWYp3tU8ZF0l-TiXTeorQqK8WAqyTbD9HWOUSlmREtfO8p7pNOf-YfNptcyGhQ_Ymc81WjwyVh0qEEr1Z7LmQoDEellHODJF-Udt_S1LEN9HuQ_jvYg-v7Iwnj5_01mAWO3WpvDds67fmaxL9U/s800/cave-art-in-patagonia.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="448" data-original-width="800" height="224" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLf0P35cf9N_0nuy0zajMS05Jfpmd8yZ2IF9Ay08xm2mWYp3tU8ZF0l-TiXTeorQqK8WAqyTbD9HWOUSlmREtfO8p7pNOf-YfNptcyGhQ_Ymc81WjwyVh0qEEr1Z7LmQoDEellHODJF-Udt_S1LEN9HuQ_jvYg-v7Iwnj5_01mAWO3WpvDds67fmaxL9U/w400-h224/cave-art-in-patagonia.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Sztuka jaskiniowa w Cueva Huenul 1 (fot. Guadalupe Romero Villanueva)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Niewiele wiadomo o dawnych mieszkańcach Patagonii. Życie w tym regionie nie mogło być łatwe ze względu na niewystarczającą ilość opadów i ograniczone źródła żywności. Pierwsi ludzie musieli mieszkać w pobliżu oceanu. Poza tym, obszar ten doświadczył gorącego i suchego okresu, który rozpoczął się około 10 000 lat temu i utrzymywał się przez kilka tysięcy lat. Mimo to ludzie przetrwali, o czym świadczy pozostawiona przez nich sztuka jaskiniowa.</p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Patagonia-41.8101472 -68.9062689-70.120381036178856 -104.0625189 -13.499913363821157 -33.7500189tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-49204062315884991362024-02-20T13:29:00.000+01:002024-02-20T13:29:41.524+01:00Jeden z najwcześniejszych okrągłych placów w prekolumbijskim Peru<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://phys.org/news/2024-02-anthropologists-unveils-early-stone-plaza.html">Anthropologists' research unveils early stone plaza in the Andes</a></p><p style="text-align: justify;">Uczeni Jason Toohey i Melissa Murphy (z University of Wyoming, USA) oraz Patricia Chirinos Ogata (z University of California, Santa Barbara, USA), prowadzący od 2015 roku wykopaliska na stanowisku archeologicznym Callacpuma położonym w pobliżu Cajamarca (Peru), odkryli jeden z najwcześniejszych w Ameryce Południowej okrągłych placów z monumentalną architekturą megalityczną, która nawiązuje do konstrukcji wykorzystującej duże kamienne bloki ustawione pionowo bez użycia zaprawy. Wyniki prac zostały opublikowane w czasopiśmie <i>Science Advances</i>.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEicTnB-C4XOMSG60XsyTC1KNzj-IfhhVjbJdRgjsjmOOwGWec9AIQ5CAkbc8fVV6jYb63VmmwRQhQoqBkjze8O2Q7z1-7qHXAUQfaMm8e4HXbenO6Njuf6qh8f57Z1RYYKfOcyJoWW5fj8rw9at1UDvhjk1VOrmYcI_A111mez_SHkBhyphenhyphenKp8R1TrACwcDU/s832/Call2.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="555" data-original-width="832" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEicTnB-C4XOMSG60XsyTC1KNzj-IfhhVjbJdRgjsjmOOwGWec9AIQ5CAkbc8fVV6jYb63VmmwRQhQoqBkjze8O2Q7z1-7qHXAUQfaMm8e4HXbenO6Njuf6qh8f57Z1RYYKfOcyJoWW5fj8rw9at1UDvhjk1VOrmYcI_A111mez_SHkBhyphenhyphenKp8R1TrACwcDU/w400-h266/Call2.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Okrągły plac w Callacpuma (żródło fot. <i>Science Advances</i>)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Aby dowiedzieć się z jakiego okresu pochodzi plac przeprowadzono tam prace wykopaliskowe, podczas których natrafiono na różne artefakty i zebrano próbki węgla drzewnego, pozwalające na datowanie radiowęglowe. Wszystkie pozostałości zostały oczyszczone i przeanalizowane w laboratorium. Wyniki badań wykazały, że budowę placu rozpoczęto około 4750 lat temu, w późnym okresie preceramicznym. Oznacza to, że okrągły plac w Callacpuma jest najstarszym znanym przykładem monumentalnej i megalitycznej architektury w dolinie Cajamarca i jednym z najwcześniejszych w prekolumbijskim Peru.</div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgq09Z4CMoUJC9nSu4-LeC5mXWpo3NgQOc_pDiuNpk0HDk38bp7KhHWsqi5z-T0bCnD0QbjzLO3hLHxqOfmffi9K2bAzp4AdW5HHl-ELhhLB0YkmnxmXZOEHrUc7KtzMZwn5zhLq4xuNWfMr6HfS5yrhmXDi0ztxz0MBBfTaIIQC2fWmaVCmmTJbwCRK8/s1036/Call3.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="643" data-original-width="1036" height="249" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgq09Z4CMoUJC9nSu4-LeC5mXWpo3NgQOc_pDiuNpk0HDk38bp7KhHWsqi5z-T0bCnD0QbjzLO3hLHxqOfmffi9K2bAzp4AdW5HHl-ELhhLB0YkmnxmXZOEHrUc7KtzMZwn5zhLq4xuNWfMr6HfS5yrhmXDi0ztxz0MBBfTaIIQC2fWmaVCmmTJbwCRK8/w400-h249/Call3.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Plan placu z zaznaczonymi miejscami, w których prowadzono wykopaliska<br />(źródło ilustracji: <i>Science Advances</i>)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Plac otaczają dwa koncentryczne mury, a jego średnica wynosi nieco ponad 18 metrów. Jak podaje Jason Toohey, było to prawdopodobnie miejsce spotkań i odprawiania ceremonii pierwszych mieszkańców tej części doliny Cajamarca, którzy prowadzili głównie łowiecko-zbieracki tryb życia i prawdopodobnie dopiero rozpoczynali uprawę roślin i udomowienie zwierząt.</p><p style="text-align: justify;"><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Cajamarca, Peru-7.1617465 -78.512785499999993-35.471980336178845 -113.66903549999999 21.148487336178846 -43.356535499999993tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-79065360523903182562024-02-16T13:33:00.001+01:002024-02-16T13:33:42.038+01:00Wyniki analizy diety łowców-zbieraczy w Andach<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://andina.pe/agencia/noticia-hallazgo-puno-dieta-peruanos-primitivos-se-baso-vegetales-mas-de-carne-972018.aspx">Hallazgo en Puno: dieta de peruanos primitivos se basó en vegetales más que de carne</a></p><p style="text-align: justify;">Zespół naukowców z University of Wyoming, Penn State University, University of California-Merced, University of California-Davis, Binghamton University, University of Arizona (USA) i peruwiańskich archeologów przebadał szczątki 24 łowców-zbieraczy żyjących w Andach 9000 – 6500 lat temu w celu poznania ich diety. Do tej pory zakładano, że jej podstawą było spożywanie mięsa zwierzęcego. Nowe analizy izotopowe wykazały jednak, że w większości opierała się ona na produktach roślinnych.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLs2ewOfRML6bLSgqQ_dN-WANzplInaciEKSU67Rx2PuLstSqiA4fEIFbsEoVVWdLje0ydvXCo4yHEQWv6mKySaDRyIg2XQkyPu-8zs0n6Y5xH4mivtpS7uaZq0KpOKHOQaQkAvGBUwl6dYFIp9obdRYcjClmUA1Q6GkP9bQjeV7Xr_L733O_mOZg2-pM/s1096/Puno1a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="767" data-original-width="1096" height="280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLs2ewOfRML6bLSgqQ_dN-WANzplInaciEKSU67Rx2PuLstSqiA4fEIFbsEoVVWdLje0ydvXCo4yHEQWv6mKySaDRyIg2XQkyPu-8zs0n6Y5xH4mivtpS7uaZq0KpOKHOQaQkAvGBUwl6dYFIp9obdRYcjClmUA1Q6GkP9bQjeV7Xr_L733O_mOZg2-pM/w400-h280/Puno1a.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Szczątki łowców-zbieraczy poddane analizom (źródło fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Badane szkielety pochodzą z dwóch prehistorycznych miejsc pochówku Wilamaya Patjxa i Soro Mik'aya Patjxa, położonych na wysokości 3800 m n.p.m., w regionie Puno. Wyniki analiz pokazują, że dieta pierwszych ludzi w Andach składała się średnio w 80% z roślin i tylko w 20% z mięsa. Jak podaje kierujący pracami Randy Hass (z University of Wyoming), rośliny stanowiły od 70% do 95 % przeciętnej diety, a mięso od 3% do 23 %. </div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3R3VwPCMnjPEpoK7aD_7FUcGN7eRpIGzkYjn-kYut3Isq7NBHw6PGs8dmQQ5bxezvYnhYNkHxjKrSw3wbW3ZeGxO6WiFIo1v5pP2-igzbweIuKbnKv9IY4Itc2f62t836ZLcdvpyFOg2mKWOSr_jxDoM_3wSRVlFFRceMIV72GsUWUflpM5OBqYixeac/s500/Puno2.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="340" data-original-width="500" height="272" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3R3VwPCMnjPEpoK7aD_7FUcGN7eRpIGzkYjn-kYut3Isq7NBHw6PGs8dmQQ5bxezvYnhYNkHxjKrSw3wbW3ZeGxO6WiFIo1v5pP2-igzbweIuKbnKv9IY4Itc2f62t836ZLcdvpyFOg2mKWOSr_jxDoM_3wSRVlFFRceMIV72GsUWUflpM5OBqYixeac/w400-h272/Puno2.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Stanowisko archeologiczne Wilamaya Patjxa (fot. Randy Hass)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Ponadto spalone pozostałości roślin z tych stanowisk i wyraźne ślady zużycia zębów (górnych siekaczy) wskazują, że dzikie bulwy stanowiły prawdopodobnie najważniejsze źródło pożywienia. Nowe badania aktualizują naszą wiedzę na temat początków gospodarki pierwszych populacji ludzkich na wyżynach andyjskich.</p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Puno, Peru-15.8402218 -70.0218805-44.150455636178847 -105.1781305 12.470012036178845 -34.865630499999995tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-87687989386392825712024-02-12T13:42:00.000+01:002024-02-12T13:42:12.811+01:00Renowacja siedmiu postaci "zstępującego boga" w Tulum<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://www.inah.gob.mx/boletines/resurge-el-esplendor-de-los-siete-dioses-descendentes-de-tulum">Resurge el esplendor de los siete dioses descendentes de Tulum</a></p><p style="text-align: justify;">W grudniu 2023 roku specjaliści z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) zakończyli renowację wymodelowanych w stiuku siedmiu postaci tak zwanego "zstępującego boga" i malowideł ściennych w Tulum (stan Quintana Roo, Meksyk) w ramach programu Promeza. Ponadto przeprowadzono prace konserwatorskie i restauratorskie w najważniejszych budowlach tego miasta Majów: w Świątyni Fresków, Świątyni Zstępującego Boga, Domach Chultún i Halach Uinic oraz w El Castillo (Zamek), w których zachowały się wizerunki tego bóstwa. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRJx5PgW-pPIFENE8s2DzCHrSo8A4zAZWc_xkR9WTajv4HYzay8Z_Io2YXKzETRi6-esxaxoEXp8N1xsv3dSCocWK5kwI1oWq7dK7Ok0fz8C9coTp8F5Bp_ha6KdqjTLgTEKcxGpSxgXpkumgwzuB3X63Rar6q4SJU6hBY_wQtaq0GBx_Re3aipYyR87A/s832/TL1a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="832" data-original-width="575" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRJx5PgW-pPIFENE8s2DzCHrSo8A4zAZWc_xkR9WTajv4HYzay8Z_Io2YXKzETRi6-esxaxoEXp8N1xsv3dSCocWK5kwI1oWq7dK7Ok0fz8C9coTp8F5Bp_ha6KdqjTLgTEKcxGpSxgXpkumgwzuB3X63Rar6q4SJU6hBY_wQtaq0GBx_Re3aipYyR87A/w276-h400/TL1a.jpg" width="276" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Jeden z wizerunków "zstępującego boga" w Tulum (fot. INAH)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Odpowiedzialna za projekt renowacji Patricia Meehan Hermanson wyjaśnia, że wizerunki "zstępującego boga" są często spotykane w miastach Majów na wschodnim wybrzeżu stanu Quintana Roo. Jesús Antonio Muñoz Cinta dodaje, że typowa wykrzywiona pozycja przypomina opadające ludzkie ciało z rozchylonymi nogami, ramionami skierowanymi do dołu i trzymającymi jakiś przedmiot oraz z głową prawie zawsze zwróconą w stronę patrzącej osoby. Niektóre z ich atrybutów i stroje czasami się różnią. Karl Taube uważał, że mogą to być przedstawienia boga kukurydzy. </div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUr5SeKR9yBgdR4xEhCgkXsvJG3bv1cseg8P0o1Ii-_j7SQd2sN2W4_owtjFJSnrRFg816FVxfkO5rX4hBh9uZhpp32Nz3-WvsvAifIECAkuucFTU1srn1uEnC3rAOqzwrGZBvkWTHaFfsYKWQUelIBkDeBs8Bh3SsmsgNrlNMiL1Bb27Opa2cVDDD_bo/s643/TL1b.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="643" data-original-width="570" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUr5SeKR9yBgdR4xEhCgkXsvJG3bv1cseg8P0o1Ii-_j7SQd2sN2W4_owtjFJSnrRFg816FVxfkO5rX4hBh9uZhpp32Nz3-WvsvAifIECAkuucFTU1srn1uEnC3rAOqzwrGZBvkWTHaFfsYKWQUelIBkDeBs8Bh3SsmsgNrlNMiL1Bb27Opa2cVDDD_bo/s320/TL1b.jpg" width="284" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Wizerunek "zstępującego boga" na jednej z budowli Tulum (fot. INAH)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Wizerunki "zstępującego boga" zdobią budowle nie tylko w Tulum, ale również w Coba i Tancach. Pojawiają się też w scenach na ceramice, w kodeksach i na malowidłach ściennych w okresie postklasycznym (lata 900-1542). Przeprowadzone prace polegały na oczyszczeniu, sklejeniu fragmentów, uzupełnieniu ubytków w brakujących partiach, dzięki czemu w pewnym stopniu zdołano przywrócić ich dawny splendor.</p><p style="text-align: justify;"><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Tulum, Quintana Roo, Meksyk20.2114185 -87.465350199999989-8.0988153361788449 -122.62160019999999 48.521652336178846 -52.309100199999989tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-89611332662562376602024-02-08T13:59:00.000+01:002024-02-08T13:59:36.521+01:00Archeolodzy ustalili funkcję Domu Tarcz w Chichén Itzá<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://www.inah.gob.mx/boletines/casa-de-los-escudos-fue-recinto-de-la-guardia-del-palacio-de-los-falos-en-el-grupo-de-la-serie-inicial-de-chichen-itza">Casa de los Escudos fue recinto de la guardia del Palacio de los Falos, en el Grupo de la Serie Inicial de Chichén Itzá</a></p><p style="text-align: justify;">W Chichén Itzá, w kompleksie znanym jako Grupa Serii Początkowej nadal prowadzone są prace archeologiczne w ramach programu Promeza. Część z nich związana jest z budowlą zwaną <i>Casa de los Escudos</i> (Dom Tarcz), która prawdopodobnie pełniła funkcję strażniczą. Dom Tarcz ma 14 m szerokości (elewacja wschodnia i zachodnia) i 18 m długości (elewacja południowa). Jest możliwe, że była to ostatnia konstrukcja dodana do kompleksu znanego jako <i>Palacio de los Falos</i> około 950-1150 r., zamykająca go w jego północno-wschodnim narożniku, natomiast od strony południowej łącząca się wewnętrznym korytarzem z <i>Casa de los Caracoles</i>. Za wykopaliska odpowiedzialni są archeolodzy Max Edwin Ayala i José Arturo Cortés. Początkowo sądzono, że <i>Casa de los Escudos</i> jest podobnie jak <i>Casa de la Luna</i> budowlą typu galeria-patio. Jednak dzięki dokładnej eksploracji udało się lepiej zrozumieć jej kompozycję architektoniczną.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQjl2TwapmKPhc1w1mRwfAd3EeVS6lWGTUl2xFouWsWEHaEnjsRIwpFznROPt809LBXSrUbHhAFLbTCzH2ufiDrrgRdLA3p6V_PkgUqOjVBuqhPDwwk3dX9GyiboYbuRac1Aa56IRWSzm35gIM5nzxu7L1YgyH2bk7zdkAqGM4XSRXmnKS5fzE2DBvlLg/s794/Chich1a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="447" data-original-width="794" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQjl2TwapmKPhc1w1mRwfAd3EeVS6lWGTUl2xFouWsWEHaEnjsRIwpFznROPt809LBXSrUbHhAFLbTCzH2ufiDrrgRdLA3p6V_PkgUqOjVBuqhPDwwk3dX9GyiboYbuRac1Aa56IRWSzm35gIM5nzxu7L1YgyH2bk7zdkAqGM4XSRXmnKS5fzE2DBvlLg/w400-h225/Chich1a.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Casa de los Escudos</i> (fot. INAH)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Ostatecznym kluczem do poznania funkcji budowli było odzyskanie bloków kamiennych z płaskorzeźbami przedstawiającymi tarcze wojenne, które razem tworzyły fryzy. Chociaż niekompletna, zachodnia fasada ma pięć takich wizerunków, natomiast na południowej odnotowano siedem. Max Edwin Ayala wspomina, że fasady kolumnowego patio o powierzchni 37 metrów kwadratowych również ozdobiono wyrzeźbionymi w kamieniu tarczami. </div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiiZwYxChtEyDUiHjMwvgHhJQInDoUi7G8F2xSf3zjMauETobJh9P16Dsvl-pf4DxaVFfN1j5TOvGePatM4MQdAcu2iycdfueb61df_Ll3d6vrjxEdoePZolnwMW5vBo1lVrIZEW1WdJyBKX8M1wd_fuO4fybihFKegB8wWoLc0f3X59a-j_Vq4VRxZ9i4/s681/Chich3a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="454" data-original-width="681" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiiZwYxChtEyDUiHjMwvgHhJQInDoUi7G8F2xSf3zjMauETobJh9P16Dsvl-pf4DxaVFfN1j5TOvGePatM4MQdAcu2iycdfueb61df_Ll3d6vrjxEdoePZolnwMW5vBo1lVrIZEW1WdJyBKX8M1wd_fuO4fybihFKegB8wWoLc0f3X59a-j_Vq4VRxZ9i4/w400-h266/Chich3a.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Płaskorzeźby z wizerunkami tarcz zdobiące <i>Casa de los Escudos</i> (fot. INAH)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">José Arturo Cortés zaznacza, że to odkrycie podkreśla znaczenie budowli jako miejsca, w którym główna straż zbierała się w celu dyskutowania spraw związanych z bezpieczeństwem, wojnami i podbojami, na co wskazywałyby przedstawienia tarcz. Tarcze są okrągłe, a pod nimi zwisają długie pióra i wydają się być przebite trzema strzałami. Jest też miotacz strzał oraz, w zależności od tarczy, rodzaj maczugi lub broni. Po bokach widać torbę, w której można było przenosić groty strzał lub jakieś przedmioty rytualne.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGzJE0G8lbqFOuRawVfNPhabm9jqlW8xAV3x9O_Pf9U6e-kOCI9pzWkWrYgSbfaVoTrEuWpK39GStpysBhwYufpl0MHN-FV1piWOQViuwbbddype4JfddeXAgI1hrqR7y_HGPO5CNYdadBSXSrPP_Kd9PIQmwLZ2vXshSuPdCjd5idVmWVE_ynB4JfLqY/s800/Chich4.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="414" data-original-width="800" height="208" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGzJE0G8lbqFOuRawVfNPhabm9jqlW8xAV3x9O_Pf9U6e-kOCI9pzWkWrYgSbfaVoTrEuWpK39GStpysBhwYufpl0MHN-FV1piWOQViuwbbddype4JfddeXAgI1hrqR7y_HGPO5CNYdadBSXSrPP_Kd9PIQmwLZ2vXshSuPdCjd5idVmWVE_ynB4JfLqY/w400-h208/Chich4.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Rysunek przedstawiający tarcze (ilustracja: INAH)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Wyróżnia się symbol widoczny w centrum tarczy: w górnej części wyłania się kulisty element, z którego po bokach i u dołu wydobywają się podwójne woluty. Jak podaje Santiago Sobrino Fernández, opierając się na porównaniu ze słowami Majów, element ten może odzwierciedlać <i>difrasismo k'ahk'-'ohl </i>(dosłownie ogień-serce), odnoszące się do emocjonalnego ciepła, które posiada rozgniewana osoba. Podobne przedstawienia zachowały się na innych budowlach w Chichén Itzá, takich jak <i>Plataforma de las Aguilas</i> i <i>Templo de los Guerreros</i>, w których symbol ten nawiązuje do bijącego serca i sugeruje cechy wojownika: odwagę, gniew i determinację.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6lssAvxdXloAv33pETPxTT84oWUl6b0kZ_i7BQuNBI9DSoKo_FVPIIjU3kg_POtt29m4lHZEfWYSFlBdhZ6yP8Olci3QtF8jWGfTqjXFQygtU5rAFaGkV8E67SueHywJSQO6UiEwjhJoewZ3Tq04mcDFNIDz3TPxw9v490M1ahLBK3uHs3Y7-ntT9SNk/s800/Chich5.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="533" data-original-width="800" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6lssAvxdXloAv33pETPxTT84oWUl6b0kZ_i7BQuNBI9DSoKo_FVPIIjU3kg_POtt29m4lHZEfWYSFlBdhZ6yP8Olci3QtF8jWGfTqjXFQygtU5rAFaGkV8E67SueHywJSQO6UiEwjhJoewZ3Tq04mcDFNIDz3TPxw9v490M1ahLBK3uHs3Y7-ntT9SNk/w400-h266/Chich5.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Jedna z tarcz z zachowanymi pozostałościami barwników (fot. INAH)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Konserwatorka Alejandra Mei Chong Bastidas wskazuje, że na tarczy zwróconej w kierunku południowo-wschodnim zachowały się ślady barwnika, które umożliwiły identyfikację palety kolorów, jaką musiał posiadać kompleks. Pozostałości pigmentów przetrwały też na malowidłach ściennych i płytach przykrywających sklepienie w Sali Zachodniej. Warstwy malarskie zawierały kolory: czerwony, żółty, czarny, zielony i niebieski.</p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Chichén-Itzá, Jukatan, Meksyk20.6791438 -88.5683091-7.631090036178847 -123.7245591 48.989377636178844 -53.412059099999993tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-16773306857298537792024-02-04T13:48:00.000+01:002024-02-04T13:48:10.903+01:00W jaskini Cueva del Tesoro znaleziono narzędzia myśliwskie sprzed 1900 lat<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://www.inah.gob.mx/boletines/descubren-instrumentos-de-caza-con-antigueedad-de-1-900-anos-en-una-cueva-de-cadereyta-queretaro">Descubren instrumentos de caza con antigüedad de 1,900 años, en una cueva de Cadereyta, Querétaro</a></p><p style="text-align: justify;">W wąskim korytarzu jaskini Cueva del Tesoro w Cadereyta de Montes (meksykański stan Querétaro) archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odzyskali jeden z nielicznych zestawów narzędzi myśliwskich pochodzących z czasów prekolumbijskich. Są to <i>atlatl</i> (miotacz strzał) i dwie drewniane strzały pochodzące z I wieku naszej ery. Odkrycia dokonali członkowie Stowarzyszenia Speleologów w Querétaro: Carolina Camacho, Paulo Campos, Héctor Fuentes i Jorge Ramos, którzy podczas eksploracji jaskini znajdującej się na terenie gminy Rancho Quemado natrafili na te artefakty i niezwłocznie powiadomili o nich Centrum INAH Querétaro. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1i5q6IHp2bWs2kHetD19rr-o_xlbfUwyZgWEeJy6LoJ12fDP8WExHyZlmkKOlpvTQ3zLdotrdKfDbl2fZCy2w8IzeMHrW4QmUTkwVW64ewsfy9QNc_J-MGxWDRW6a3t2woz4VQepKPidsb2roIQoBVo7wbiQyOCaHdEBFdlj88q5liY9ijlEhB6E-2Vc/s800/QR1.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="534" data-original-width="800" height="268" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1i5q6IHp2bWs2kHetD19rr-o_xlbfUwyZgWEeJy6LoJ12fDP8WExHyZlmkKOlpvTQ3zLdotrdKfDbl2fZCy2w8IzeMHrW4QmUTkwVW64ewsfy9QNc_J-MGxWDRW6a3t2woz4VQepKPidsb2roIQoBVo7wbiQyOCaHdEBFdlj88q5liY9ijlEhB6E-2Vc/w400-h268/QR1.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Rancho Quemado, gdzie znajduje się Cueva del Tesoro (fot. Jesus E. Medina)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">W kwietniu 2023 roku archeolodzy Carlos Viramontes Anzures, Jesús Eduardo Medina Villalobos i Ricardo Leonel Cruz Jiménez dostali się do jaskini, korzystając z pomocy speleologów. Wejście do jaskini znajduje się na wysokości 200 metrów nad dnem wąwozu. </div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitIohJdlLAtmjIm8a1g5NNatRxNgugbbbn0R5Amxph0GYnHxitp4IOIOoijNsjM1o3DeAXiLSJDeRT8U0lVF2rBOWYDtOYbsvFuUcTuYXqI5vqerLXSY_GMjtd9KHNYIts8r_XfwaKFa4jEJdhHmkSTIgGCfyASXP6h5gSrkQq4OScZ0LwjTwyk8o7Gdw/s800/QR2.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="534" data-original-width="800" height="268" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitIohJdlLAtmjIm8a1g5NNatRxNgugbbbn0R5Amxph0GYnHxitp4IOIOoijNsjM1o3DeAXiLSJDeRT8U0lVF2rBOWYDtOYbsvFuUcTuYXqI5vqerLXSY_GMjtd9KHNYIts8r_XfwaKFa4jEJdhHmkSTIgGCfyASXP6h5gSrkQq4OScZ0LwjTwyk8o7Gdw/w400-h268/QR2.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Wejście do jaskini widziane z jej wnętrza (fot. Jesus E. Medina)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">W tym podziemnym odgałęzieniu ze średnią wysokością 80 cm, znaleziono <i>atlatl</i> (o długości 51,5 cm), dwa fragmenty strzał (66 i 79 cm) oraz parę zmodyfikowanych kawałków drewna (135 i 172 cm), które przypuszczalnie były kijami do kopania, ale mogły służyć także jako narzędzia wielofunkcyjne. Cały zebrany materiał został przewieziony do Centrum INAH Querétaro, gdzie zostaną przeprowadzone dalsze badania.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgm6_HodO-NOZ4Cx6eEkDJNaLLVO1Cf4XaLiZyQUjEElLT1VCLsVFj9jtcw-Q_zqlTGRjat0wSEUCVMj6rUVAfV5zW4L3tukzBT3_C8ntD5pjffPfIGy-jwxuvfqEMutjv_GaBQpcaOIHaX0PcMsekhDgiCpr6GicE73xoQX7GrUBBTgZNLfEbmmluwWXs/s800/QR3.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="206" data-original-width="800" height="164" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgm6_HodO-NOZ4Cx6eEkDJNaLLVO1Cf4XaLiZyQUjEElLT1VCLsVFj9jtcw-Q_zqlTGRjat0wSEUCVMj6rUVAfV5zW4L3tukzBT3_C8ntD5pjffPfIGy-jwxuvfqEMutjv_GaBQpcaOIHaX0PcMsekhDgiCpr6GicE73xoQX7GrUBBTgZNLfEbmmluwWXs/w640-h164/QR3.jpg" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Artefakty w momencie odkrycia (fot. Jesus E. Medina)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Suchość panująca w Cueva del Tesoro pozwoliła na zachowanie tych artefaktów przez niemal dwa tysiąclecia, na co wskazuje wynik datowania radiowęglowego przeprowadzonego na jednej ze strzał, który wskazuje na lata 7-132 n.e. Archeolog Carlos Viramontes uważa, że odkrycia tych narzędzi nie należy postrzegać odrębnie, ale jako najnowszy wkład do badań półpustynnych obszarów Querétaro i Guanajuato, gdzie mężczyźni i kobiety zajmowali się polowaniem i zbieractwem oraz przemieszczali się w poszukiwaniu pożywienia na przestrzeni 9000 lat. Świadectwem tego jest ponad 260 miejsc z przykładami sztuki naskalnej.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2ecjOd-BT5Jt9lmlj1vckIhn2qXrrksyc41b-fJFeTMF_MkLfb588aqqdQefWxT6GpSCIoAKfVyvVyZ1jlIO7Bc4Tc7nnixXmMGvlzqzYeo7uSiSvjkAujFP9I4tSbS-4VQAMrBFNr3NKP41_nOJspx9ZixdJmg6SnTBgybm8ygy57PjbmgyumpfgMZE/s800/QR6.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="534" data-original-width="800" height="268" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2ecjOd-BT5Jt9lmlj1vckIhn2qXrrksyc41b-fJFeTMF_MkLfb588aqqdQefWxT6GpSCIoAKfVyvVyZ1jlIO7Bc4Tc7nnixXmMGvlzqzYeo7uSiSvjkAujFP9I4tSbS-4VQAMrBFNr3NKP41_nOJspx9ZixdJmg6SnTBgybm8ygy57PjbmgyumpfgMZE/w400-h268/QR6.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Atlatl</i> znaleziony w Cueva del Tesoro (fot. Jesus E. Medina)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">W 2023 roku, w ramach prowadzonego przez siebie projektu, Carlos Viramontes, Jesús Medina i Claudia Jiménez zarejestrowali na terytorium Querétaro nowe miejsca, w których zachowały się sceny polowań. Archeolodzy podkreślają, że jeszcze 30 lat temu niewiele wiedziano o tej ludności, opierając się jedynie na źródłach z XVI wieku. Dopiero pod koniec lat 50. XX w. pojawiły się nowe informacje pogłębiające ten temat, kiedy Cynthia Irwin-Williams prowadziła prace w jaskini El Tecolote w Tequisquiapan i znalazła materiały, w tym groty strzał, datowane na 7000 lat p.n.e.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitOeq6w5a7Im5i9hR9Owf7IMstkL1JdyMNaxK6CkPftbzqX9zz9FvC5MCZQUHe3i2pTqvYXonO2tKA6CW4ecfaBWtZNSgD2RGCz5M2IUG8h9D4OPTav_Tf3VYai_z2H0TZwJT88po6BpHC8qCdoCWUCkxZ7SMMyRox86GPNkqNvV_sjU8YH4aOOtI4Nk0/s800/QR5.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="534" data-original-width="800" height="268" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitOeq6w5a7Im5i9hR9Owf7IMstkL1JdyMNaxK6CkPftbzqX9zz9FvC5MCZQUHe3i2pTqvYXonO2tKA6CW4ecfaBWtZNSgD2RGCz5M2IUG8h9D4OPTav_Tf3VYai_z2H0TZwJT88po6BpHC8qCdoCWUCkxZ7SMMyRox86GPNkqNvV_sjU8YH4aOOtI4Nk0/w400-h268/QR5.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Detal drewnianego ostrza jednej ze strzał znalezionych w Cueva del Tesoro (fot. Jesus E. Medina) </td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">W 1989 roku Centrum INAH Querétaro zarejestrowało przedmioty o podobnym datowaniu w Mesa de León, położonym w pobliżu Cueva del Tesoro. Obecność łowców-zbieraczy w tym regionie sięga co najmniej 9 000 lat.</p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Cadereyta de Montes, stan Queretaro, Meksyk20.6904037 -99.820863199999991-7.6198301361788445 -134.9771132 49.000637536178843 -64.664613199999991tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-68233100762605869642024-01-31T13:25:00.000+01:002024-01-31T13:25:52.173+01:00W Chochkitam (Gwatemala) odkryto grobowiec z wczesnego okresu klasycznego<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://www.prensalibre.com/ciudades/peten/descubrimiento-arqueologico-en-guatemala-mascara-de-jade-y-piezas-milenarias-revelan-la-conexion-entre-teotihuacan-y-las-tierras-bajas-maya/">Descubrimiento arqueológico en Guatemala: Máscara de jade y piezas milenarias revelan la conexión entre Teotihuacán y las tierras bajas mayas</a></p><p style="text-align: justify;">W północno-zachodniej części Gwatemali, 100 km od Melchor de Mencos (Petén), w pobliżu granicy z Belize, na terenie dawnego miasta Majów nazwanego przez archeologów Chochkitam, odkryto grobowiec z wczesnego okresu klasycznego, w którym pochowano władcę o imieniu Itzam/Kokaj Bahlam. Piramida, w której zachował się pochówek pochodzi z około 350 roku. Przy zmarłym złożono liczne dary, w tym jadeitową maskę, ozdobioną kawałkami muszli spondylus i przedstawiającą prawdopodobnie bóstwo burzy.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1l2je_KVrfBxlW4aJPGB65cN_jpiJ4HXLSa48XCO3wPxwIvkSIjR6NgnuD-J_LzDXUvF6qgA5FC2cPxWtWzQKTOrJkIIPKZ6okszI4gkvth0ixFk2xHf18zw3IUPdzppVBp0I2IiR6kxorJCbndYn5sMm7K-AUPsnU4XBIzx-yjVc5jAtkoaDv74rx-I/s327/ABC1.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="327" data-original-width="227" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1l2je_KVrfBxlW4aJPGB65cN_jpiJ4HXLSa48XCO3wPxwIvkSIjR6NgnuD-J_LzDXUvF6qgA5FC2cPxWtWzQKTOrJkIIPKZ6okszI4gkvth0ixFk2xHf18zw3IUPdzppVBp0I2IiR6kxorJCbndYn5sMm7K-AUPsnU4XBIzx-yjVc5jAtkoaDv74rx-I/s320/ABC1.jpg" width="222" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Jadeitowa maska z grobowca w Chochkitam (fot. Francisco Estrada-Belli)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Poza tym znaleziono, między nimi, dwie jadeitowe plakietki, grudkę żywicy kopal wielkości dłoni dorosłego człowieka, kolce płaszczki, naczynia ceramiczne, w tym talerz z pokrywką w stylu typowym dla Teotihuacan, około 16 muszli spondylus, a także kości zachowane w całości i we fragmentach. Odkrycia dokonał zespół, którym kieruje gwatemalski archeolog Francisco Estrada-Belli (z Tulane University, Nowy Orlean, USA). W pracach rozpoczętych w 2019 roku uczestniczą też Bhanny Giron (z Universidad de San Carlos, Gwatemala) i Alexandre Tokovinine (z University of Alabama, USA).</div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKrLhFiOXT22ab-zO0vf3RAVMyhYFpsRg8kKFtKwJMAuRmR9Rtg9uIayfkvJQedZEbjAtuWX5_UJRAhdpGOQiA9WP7UWn3XEWQL5DR2XHKh5DMf2PTbMWol7VzMgFrZGbg5pkCesbp6veWhxbNrC1FNzuKpMIvC_thwCB2-NKAwC0mnwI4X5MhItlITVA/s740/ABC5.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="416" data-original-width="740" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKrLhFiOXT22ab-zO0vf3RAVMyhYFpsRg8kKFtKwJMAuRmR9Rtg9uIayfkvJQedZEbjAtuWX5_UJRAhdpGOQiA9WP7UWn3XEWQL5DR2XHKh5DMf2PTbMWol7VzMgFrZGbg5pkCesbp6veWhxbNrC1FNzuKpMIvC_thwCB2-NKAwC0mnwI4X5MhItlITVA/w400-h225/ABC5.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Artefakty znalezione w grobowcu (fot. Francisco Estrada-Belli)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Jak podkreśla Francisco Estrada-Belli, znalezisko to jest bardzo ważne, gdyż do dzisiejszych czasów przetrwało niewiele grobowców z tak wczesnego okresu. Poza tym, od lat 60-tych XX wieku miejsce to było wielokrotnie plądrowane i odkrycie nienaruszonego pochówku graniczy niemal z cudem. Odzyskanie go było bardzo trudne, gdyż wykop w piramidzie, w którym się znajdował został rozgrzebany przez rabusiów na głębokość ponad czterech metrów. Była to mała przestrzeń o wymiarach dwa na dwa metry. Dach nad grobem zawalił się i tylko kilka fragmentów kości udało się poskładać w całość.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgMCb-JWjWjvbnUIjHE-4xLK0JeHgciStuf-x6mM5QSCF92KiKSwF_Ac0SmSKdUmpeO4u0fIw0CmuJYlFyLW0tkxCy6mzlMXXQ1sB46g-aXUNQgPf3MQZToFubpTtWa9W6XYXAEimvTa2jFJbRQ6MrtW3Pi7h41b-FqeYXCZJ5Ja4FZXScAmWHI0Grd2Uo/s1104/ABC4.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="1104" data-original-width="567" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgMCb-JWjWjvbnUIjHE-4xLK0JeHgciStuf-x6mM5QSCF92KiKSwF_Ac0SmSKdUmpeO4u0fIw0CmuJYlFyLW0tkxCy6mzlMXXQ1sB46g-aXUNQgPf3MQZToFubpTtWa9W6XYXAEimvTa2jFJbRQ6MrtW3Pi7h41b-FqeYXCZJ5Ja4FZXScAmWHI0Grd2Uo/w205-h400/ABC4.jpg" width="205" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Wykop w piramidzie wykonany przez rabusiów (fot. Francisco Estrada-Belli)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Alexandre Tokovinine zdołał odczytać niemal niezauważalne inskrypcje zachowane na steli wzniesionej przed piramidą oraz na kości udowej. Zdołano też uzyskać kilka informacji na temat relacji utrzymywanych przez mieszkańców Nizin Majów w Gwatemali z Teotihuacan w Meksyku, o czym mogą świadczyć pewne elementy ikonograficzne. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhiE-6PT3gk4ZWQt9T0ca69uZWpXO_qehm0eRG88esuStq_usHRuM-_TYqdHdhiBIOs8oetIiHO111XRaeDWzwWDcaBj5ulv4QJyy5lvi_fl_POiwFI1DwtxQ0sWsFuZWvoFbvGlcm7Ah9u2QNvnlxAtFfCJk_mXW4dzKUG5np9Oni13PoH1NYZyNYt8KE/s873/ABC3.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="873" data-original-width="491" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhiE-6PT3gk4ZWQt9T0ca69uZWpXO_qehm0eRG88esuStq_usHRuM-_TYqdHdhiBIOs8oetIiHO111XRaeDWzwWDcaBj5ulv4QJyy5lvi_fl_POiwFI1DwtxQ0sWsFuZWvoFbvGlcm7Ah9u2QNvnlxAtFfCJk_mXW4dzKUG5np9Oni13PoH1NYZyNYt8KE/w225-h400/ABC3.jpg" width="225" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Rzeźbiona kość udowa znaleziona w grobowcu (fot. Francisco Estrada-Belli)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Badania były możliwe dzięki finansowaniu różnych fundacji, w tym Fundación Patrimonio Cultural y Natural Maya Pacunam, Hitz Foundation i Alpha Wood Foundation. Prace będą kontynuowane i obejmą też tereny wokół Chochkitam. Podobnie jak w latach ubiegłych zostanie wykorzystana technologia LiDAR. </p><p style="text-align: justify;"><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Petén, Gwatemala16.912033 -90.2995785-11.398200836178844 -125.4558285 45.222266836178846 -55.143328499999996tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-23223355765063399392024-01-27T13:51:00.000+01:002024-01-27T13:51:13.037+01:00W Brazylii odkryto pochówki pochodzące z czterech różnych okresów<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://www.livescience.com/archaeology/10000-year-old-burials-from-unknown-hunter-gatherer-group-discovered-in-brazil">10,000-year-old burials from unknown hunter-gatherer group discovered in Brazil</a></p><p style="text-align: justify;">W północno-wschodnim stanie Maranhão (Brazylia) archeolodzy odkryli najwcześniejsze szczątki ludzkie na tym obszarze, które zdają się należeć do nieznanych wcześniej przodków poprzedzających Sambaqui, przybrzeżnych łowców-zbieraczy, zamieszkujących te ziemie. Cmentarz ten, na którym zachowały się szkielety z różnych okresów, odkopano w São Luís, stolicy i największym mieście Maranhão, przed rozpoczęciem tam prac budowlanych w ramach rządowego programu mieszkaniowego. Pochówki odnaleziono na Farmie Rosane, która stała się miejskim stanowiskiem archeologicznym pomiędzy dwiema ruchliwymi alejami.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAcqBkxGuLN_RKGs2SsGfuyQ4rs0efZ1sXaFrqDP0rH4sBqSTKnk08rm2W44ArMTiS6wyhPDxmjdfVWTcdvkeZBD4XLeh5bIIFbyGjzeKA280JWCSJKSMPA8LT-z8V0kBmQglFIrZoJ_HQR2kHC6DJNNuTU6KhdAE3xPUf-NYAV-wq3Doq2sdq0Bnd_AE/s650/B1.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="365" data-original-width="650" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAcqBkxGuLN_RKGs2SsGfuyQ4rs0efZ1sXaFrqDP0rH4sBqSTKnk08rm2W44ArMTiS6wyhPDxmjdfVWTcdvkeZBD4XLeh5bIIFbyGjzeKA280JWCSJKSMPA8LT-z8V0kBmQglFIrZoJ_HQR2kHC6DJNNuTU6KhdAE3xPUf-NYAV-wq3Doq2sdq0Bnd_AE/w400-h225/B1.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Jeden ze szkieletów znalezionych podczas wykopalisk (fot. Wellington Lage)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Archeolodzy już wcześniej wiedzieli, że obszar São Luís, zwany także <i>Upaon-Açu</i>, co w rdzennych językach tupí-guaraní oznacza „Dużą Wyspę”, kryje ślady prehistorycznej działalności człowieka. Jak przekazał kierujący pracami Wellington Lage, na przykład w latach 70. XX wieku na Farmie Rosane odkryto prehistoryczną kość szczękową, a inne artefakty znalezione w São Luís pochodziły sprzed 6000 lat. Szczątki przypisywano ludności Sambaqui, która korzystała z zasobów morskich i pozostawiła po sobie śmietniska muszlowe osiągające wysokość 30 metrów. Ostatnie wykopaliska, które rozpoczęły się w czerwcu 2019 r., początkowo ujawniły różnorodne fragmenty ceramiki i narzędzi kamiennych. W 2020 r. natrafiono na pierwszy szkielet, który znajdował się na głębokości 60 cm.</div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjv0NQq9eze43q2Su1MQMQVrPMLSIJnhWAQj3CZ7gYUTAETLt9pbMQ6CpsU6I1qP_Ljo7Wqy2BqEVKT8eF3dyTv6zzq2Vm3YBAQvMOi3UUzKjieZDTagRef8wgDV27M8J7_VX4r5S1f9DxkXhHruNSEVAEFPKYpEsXqf6fvfg0EXP0S9MbjrAf3jKt2Z5Y/s970/B2.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="546" data-original-width="970" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjv0NQq9eze43q2Su1MQMQVrPMLSIJnhWAQj3CZ7gYUTAETLt9pbMQ6CpsU6I1qP_Ljo7Wqy2BqEVKT8eF3dyTv6zzq2Vm3YBAQvMOi3UUzKjieZDTagRef8wgDV27M8J7_VX4r5S1f9DxkXhHruNSEVAEFPKYpEsXqf6fvfg0EXP0S9MbjrAf3jKt2Z5Y/w400-h225/B2.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Czaszka odkryta na terenie stanowiska Farma Rosane (fot. Wellington Lage)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Od tego czasu zespół znalazł w sumie 43 szkielety i około 100 000 fragmentów artefaktów z czterech warstw osadów, co sugeruje, że miejsce to było zamieszkiwane przez ludzi w co najmniej czterech różnych okresach. Szkielety należą do osób niskiego wzrostu, z których najwyższa miała 1,60 m. Większość z nich to dorośli mężczyźni, ale są też szczątki dwójki dzieci. Jak zaznacza Wellington Lage, wstępna analiza sugeruje, że były to osoby wykonujące forsowną pracę fizyczną, o czym świadczą ślady na kościach wskazujące na obciążenie i dużą mobilność. Najgłębiej zakopany szkielet odkryto prawie dwa metry pod ziemią. Archeolodzy datowali go przy użyciu techniki zwanej optycznie stymulowaną luminescencją. Wyniki wykazały, że szkielet pochodzi sprzed 7000-10000 lat, ujawniając prawdopodobną, nieznaną w tym regionie populację Pre-Sambaqui.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhR3VSdVcZXHeZrUivNHUxFZrQv02kltvO9Iq4HiJG5e0yE2R3yCM43JEd88zYJp475lkKaXjb3kKg0pkUSSucAZIXIz6HDLmYnuVDE2Ozij8lNweVXvqZSSomj6-9hCPCAQgPON97p2EEGUBsAJF3QgcCwUDyhdcdWVEAwWrsRPZlj8w_gqeHehdcSzXM/s970/B4.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="546" data-original-width="970" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhR3VSdVcZXHeZrUivNHUxFZrQv02kltvO9Iq4HiJG5e0yE2R3yCM43JEd88zYJp475lkKaXjb3kKg0pkUSSucAZIXIz6HDLmYnuVDE2Ozij8lNweVXvqZSSomj6-9hCPCAQgPON97p2EEGUBsAJF3QgcCwUDyhdcdWVEAwWrsRPZlj8w_gqeHehdcSzXM/w400-h225/B4.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Fragmenty ceramiki zebrane podczas prac (fot. Wellington Lage)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Aby potwierdzić datowanie różnych warstw gleby, jej próbki zostaną w lutym przesłane do amerykańskiego laboratorium Beta Analytic w celu przeprowadzenia datowania radiowęglowego, co pozwoli ustalić, kiedy następujące po sobie grupy ludzi zamieszkiwały to miejsce: Pre-Sambaqui, Sambaqui, Tupi (kultury amazońskie) i Tupinambá, podgrupa Tupi, która zajmowała wybrzeże Atlantyku i miała kontakt z Europejczykami po 1500 roku.</p><p style="text-align: justify;"><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Maranhão, Brazylia-5.080419 -45.6007108-33.390652836178845 -80.7569608 23.229814836178846 -10.444460800000002tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-47482270823917334312024-01-23T13:59:00.000+01:002024-01-23T13:59:54.460+01:00Pozostałości cytadeli Inków w Cajamarca<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://andina.pe/agencia/noticia-fabuloso-hallazgo-descubren-vestigios-ciudadela-inca-entorno-del-cuarto-del-rescate-969670.aspx">Fabuloso hallazgo: descubren vestigios de ciudadela inca en entorno del Cuarto del Rescate</a></p><p style="text-align: justify;">W Cajamarca (Peru) archeolodzy natrafili na kamienne mury, które mogą być pozostałościami cytadeli Inków. Prace rozpoczęto w listopadzie 2023 roku pod kierunkiem Solsiré Cusicanqui Marsano z Uniwersytetu Harvarda, który uczestniczy w badaniach. Pierwsze fragmenty dawnych murów odnaleziono w budynku przylegającym do tak zwanego <i>Cuarto del Rescate</i>, pomieszczenia o długości 11,80 m, wysokości 3,10 m i szerokości 7,30 m. Pojmany przez hiszpańskich konkwistadorów Inka Atahualpa, w zamian za odzyskanie wolności, obiecał zapełnić je złotem aż do miejsca, które mogła osiągnąć jego wyciągnięta ręka. Choć dotrzymał słowa to i tak został stracony 26 lipca 1533 roku. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqWFSeJO8Rq2rJ18zei0Mo1hMoIR1OS5GGENno3bQZBZkbTFBV-xBvpGag9KjftwPQKH3bfqC42UEnZlDb6_t4_LfSo9gPEcBVh7Cu-hxyDyDf7lrStfdR9HBqBg4_MGSJWEx0tQFIg2KSMtQI2nhcUeU0T-E1FcIAArxIrL-Iw26SRJUJrlbZzqQgp8I/s500/ATH3.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="312" data-original-width="500" height="250" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqWFSeJO8Rq2rJ18zei0Mo1hMoIR1OS5GGENno3bQZBZkbTFBV-xBvpGag9KjftwPQKH3bfqC42UEnZlDb6_t4_LfSo9gPEcBVh7Cu-hxyDyDf7lrStfdR9HBqBg4_MGSJWEx0tQFIg2KSMtQI2nhcUeU0T-E1FcIAArxIrL-Iw26SRJUJrlbZzqQgp8I/w400-h250/ATH3.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Prace wykopaliskowe w pobliżu <i>Cuarto del Rescate</i>, Cajamarca (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Wykopaliska zaplanowane są na okres od pięciu do ośmiu miesięcy. Archeolodzy zrobili sześć wykopów i poza pozostałościami budowli i ceramiki Inków, natrafiono też na materiał z okresu kolonialnego i z czasów republiki. Został on przekazany do laboratorium w celu przeprowadzenia odpowiednich analiz. </div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzofIryxiL7vlFiTZP-nonz2zPGnMyrZMPP2TqXHkZ7DAvV7YfIz251xv1yXjiAAHQNJgRXQp1_DCC08bg1HDXI0x9WvMNNZmX-krYvcJbNI9hZdVsp4xImla2Wow4xn-ruYs9RSn9ApwkabXxkHlJCRE6P7VT-RgUvfhOjr-23P3EvQpFBdZuaHRDv0Y/s500/ATH4.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="302" data-original-width="500" height="241" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzofIryxiL7vlFiTZP-nonz2zPGnMyrZMPP2TqXHkZ7DAvV7YfIz251xv1yXjiAAHQNJgRXQp1_DCC08bg1HDXI0x9WvMNNZmX-krYvcJbNI9hZdVsp4xImla2Wow4xn-ruYs9RSn9ApwkabXxkHlJCRE6P7VT-RgUvfhOjr-23P3EvQpFBdZuaHRDv0Y/w400-h241/ATH4.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Jeden z artefaktów znalezionych podczas wykopalisk (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Wiadomo, że <i>Cuarto de Rescate</i> nie było odosobnionym pomieszczeniem i należało do kompleksu budowli, z których kamień został wykorzystany później do budowy Kościoła pod wezwaniem Św. Franciszka i innych konstrukcji w Cajamarca. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5Qvg2yNamL0LJtaiMZmNuGnG8IK2TIe2nd9sONp8QLnJDHR2KSpA2KyGea5KwsJLnVyR-T-2txsLuBo9wEwaztgtsYDdBKu4aPctnIUtE9I6czaK4AP-XgfdLac4kG1EosGhZsrIuIMeLldWlSNFDUznNQPZq3S0Jo1Up5wu0ZqXmpk5y09H1bq4q0EI/s992/ATH2.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="558" data-original-width="992" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5Qvg2yNamL0LJtaiMZmNuGnG8IK2TIe2nd9sONp8QLnJDHR2KSpA2KyGea5KwsJLnVyR-T-2txsLuBo9wEwaztgtsYDdBKu4aPctnIUtE9I6czaK4AP-XgfdLac4kG1EosGhZsrIuIMeLldWlSNFDUznNQPZq3S0Jo1Up5wu0ZqXmpk5y09H1bq4q0EI/w400-h225/ATH2.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Teren prac wykopaliskowych (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Projekt badawczy jest otwarty, gdyż jednym z jego założeń było to, aby zarówno mieszkańcy Cajamarca, jak i turyści krajowi i zagraniczni mogli docenić wykopaliska, a w przyszłości cieszyć się znalezionymi obiektami po ich konserwacji i restauracji. Do grudnia ubiegłego roku miejsce prac odwiedziło około 1000 uczniów z okolicznych szkół, a także z prowincji Cutervo. </p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Cajamarca, Peru-7.1617465 -78.512785499999993-35.471980336178845 -113.66903549999999 21.148487336178846 -43.356535499999993tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-63717635712265189062024-01-19T13:46:00.000+01:002024-01-19T13:46:56.075+01:00Odkryto urnę Majów z wizerunkiem boga kukurydzy<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://www.inah.gob.mx/boletines/el-inah-halla-urna-funeraria-con-la-imagen-del-dios-del-maiz-en-el-tramo-7-del-tren-maya">El INAH halla urna funeraria con la imagen del dios del maíz, en el Tramo 7 del Tren Maya</a></p><p style="text-align: justify;">Na Odcinku 7. (Chetumal - Escarcega) trasy pociągu przez ziemie Majów archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) natrafili na glinianą urnę z wizerunkiem boga kukurydzy, która została zidentyfikowana jako naczynie typu Paaktzatz. Tuż obok znajdowało się inne naczynie tego samego typu i oba mogły stanowić część depozytu złożonego podczas poświęcania dawnej budowli.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSO7k4leggN9V5JC-KGPzWFKjePzA07ULxuK0UOBNNg69OXLUDqXqzuL5T7V593ajtswsezpUesGIJlc2YhWcxIZXOo54n4yXiUWZDp2uEmYwpecNh-QuTM_7MzzvT107NtBi88YVgI8Fnltwv7D_mDYr9BN8LZ23dc8N-ahzyx49crcncOiNYydq1H60/s832/UR2.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="832" data-original-width="551" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSO7k4leggN9V5JC-KGPzWFKjePzA07ULxuK0UOBNNg69OXLUDqXqzuL5T7V593ajtswsezpUesGIJlc2YhWcxIZXOo54n4yXiUWZDp2uEmYwpecNh-QuTM_7MzzvT107NtBi88YVgI8Fnltwv7D_mDYr9BN8LZ23dc8N-ahzyx49crcncOiNYydq1H60/w265-h400/UR2.jpg" width="265" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Urna ozdobiona wizerunkiem boga kukurydzy (fot. INAH)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Boczne strony urny mają zdobienia w formie odwróconej litery „T”, który to symbol <i>ik’</i> u Majów nawiązywał do bóstwa wiatru i tchnienia. Przednia część urny jest udekorowana małą figurką antropomorficzną przedstawiającą boga kukurydzy jako kaczan w fazie wzrostu. Na wieczku natomiast zachował się wizerunek sowy, podobnie jak w przypadku drugiego naczynia znalezionego w tym samym depozycie.</div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWi2cP1U-iMtgYbRkaovxKKkPGYDg31d77hd1agIQmH-lvhP1VeGSREv0FZeU0Kzv5suBdJIwWkF0LY8Nql0akEvI1t7Satcpa_fecWmO0pjSbceTc8T6bKAybjxqTEfSfuGjztE1P-qWiZDnIs5j_9YWOrbZR9P0kZy96DASKBbtdX1-0QYDqqm5q2SQ/s914/UR3.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="914" data-original-width="529" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWi2cP1U-iMtgYbRkaovxKKkPGYDg31d77hd1agIQmH-lvhP1VeGSREv0FZeU0Kzv5suBdJIwWkF0LY8Nql0akEvI1t7Satcpa_fecWmO0pjSbceTc8T6bKAybjxqTEfSfuGjztE1P-qWiZDnIs5j_9YWOrbZR9P0kZy96DASKBbtdX1-0QYDqqm5q2SQ/w231-h400/UR3.jpg" width="231" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Drugie naczynie ozdobione imitacjami kolców <i>ceiby</i> (fot. INAH)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Majowie postrzegali sowy jako ptaki złowróżbne, zwiastujące śmierć i związane ze światem podziemnym. Ich wizerunki zdobią ceramikę typu Paaktzatz wykonaną w latach 680–770 n.e. na obszarze kulturowym znanym jako Río Bec. Boki drugiego naczynia udekorowane są wypustkami, które imitują kolce <i>ceiby</i> (drzewa kapokowego), uważanej przez Majów za święte drzewo, nie tylko w przeszłości, ale i obecnie.</p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-6417157016647378452024-01-15T13:39:00.000+01:002024-01-15T13:39:16.408+01:00Zaginione miasta w Amazonii<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://www.infobae.com/america/america-latina/2024/01/12/hallaron-una-ciudad-perdida-en-el-amazonas-donde-vivieron-10-mil-personas-es-increible/">Hallaron una ciudad perdida en el Amazonas donde vivieron 10 mil personas</a></p><p style="text-align: justify;">Archeolodzy z różnych instytucji we Francji, Ekwadorze, Niemczech i Portoryko odkryli grupę zaginionych miast w amazońskim lesie deszczowym w Ekwadorze. Już dwadzieścia lat temu Stéphen Rostain (z CNRS, Francja) po raz pierwszy natrafił w Ekwadorze na szereg ziemnych kopców i zasypanych dróg, ale dopiero teraz można było dowiedzieć się więcej na ten temat. Wyniki nowych badań zostały opublikowane w czasopiśmie <i>Science</i>. Mapowanie przeprowadzone z wykorzystaniem technologii LIDAR ujawniło, że miejsca te stanowiły część gęstej sieci osad i dróg, która istniała przez około 1000 lat. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_llheUhdzR0KfrRbyMi4WgpoBAW3bfv8iTc9N6qETKnkny9F8xK5UzW72KdSgQ_25chLfK__oS6xY8UOrXgiqxR1jIuFw8PIU9lOxYpDcdGacC9Tlb8DQWGGNEVd1T-Mo9yUiuhAgOYvTXYuW9PAGhHNpLgX2Gbn2gcxxIpjsl_UoiVUOuKP29wT3ao4/s800/archeologists-map-lost.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="399" data-original-width="800" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_llheUhdzR0KfrRbyMi4WgpoBAW3bfv8iTc9N6qETKnkny9F8xK5UzW72KdSgQ_25chLfK__oS6xY8UOrXgiqxR1jIuFw8PIU9lOxYpDcdGacC9Tlb8DQWGGNEVd1T-Mo9yUiuhAgOYvTXYuW9PAGhHNpLgX2Gbn2gcxxIpjsl_UoiVUOuKP29wT3ao4/w640-h320/archeologists-map-lost.jpg" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Obraz uzyskany dzięki technologii LIDAR ukazuje prostokątne platformy<br />i drogi w Kunguints w Ekwadorze (autorzy: Antoine Dorison, Stephen Rostain)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Ośrodki te były zamieszkane przez lud Upano od około 500 r. p.n.e. do lat 300-600. Budowle mieszkalne i ceremonialne wzniesione na ponad 6000 ziemnych kopców otoczone były polami uprawnymi i kanałami. Największe drogi miały 10 metrów szerokości i od 10 do 20 kilometrów długości. Jak podaje uczestniczący w pracach Antoine Dorison, chociaż trudno jest oszacować populację, miejsce to zamieszkiwało co najmniej 10 000 osób, a w szczytowym okresie nawet 15 000–30 000. Michael Heckenberger (z University of Florida, USA), który nie był zaangażowany w badania podkreśla, że pokazuje to bardzo duże zagęszczenie ludności i niezwykle skomplikowane społeczeństwo. Jego zdaniem jest to wyjątkowe miejsce dla tego regionu szczególnie ze względu na wczesny okres zamieszkiwania. </div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmmQ6wHjJPObGPjzzZO6t6iiBdea5tb3Qdqh0wkKLLidvKQAOqB8heJkLwRATWiy9mTqyI6AdCTZLJYeHkxIm3xJqR6hD1TaQIvLzpa-9YwKxiqvaCTvROlA8NIIRHa9MLQzcYyfp5UhWBHrZkXSU7pSCkzBwOHXrsqW41XJ3N3TQPKheEIPdGRKkZ-ro/s800/archeologists-map-lost-1.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="530" data-original-width="800" height="424" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmmQ6wHjJPObGPjzzZO6t6iiBdea5tb3Qdqh0wkKLLidvKQAOqB8heJkLwRATWiy9mTqyI6AdCTZLJYeHkxIm3xJqR6hD1TaQIvLzpa-9YwKxiqvaCTvROlA8NIIRHa9MLQzcYyfp5UhWBHrZkXSU7pSCkzBwOHXrsqW41XJ3N3TQPKheEIPdGRKkZ-ro/w640-h424/archeologists-map-lost-1.jpg" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Obraz uzyskany dzięki technologii LIDAR przedstawia budowle<br />i drogi w Copueno w Ekwadorze (autorzy: Antoine Dorison, Stephen Rostain) </td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Z kolei José Iriarte (z University of Exeter, Anglia), który również nie był zaangażowany w badania zwraca uwagę, że do budowy dróg i tysięcy ziemnych kopców potrzebny był skomplikowany system zorganizowanej siły roboczej. Chociaż mieszkańcy Amazonii zwykle nie mieli kamienia do budowy i używali gliny, to i tak jest to ogrom pracy. Dodaje też, że ostatnie odkrycia dowodzą, że przeszłość Amazonii jest o wiele bardziej złożona niż niegdyś sądzono. Stéphen Rostain podkreśla, że obecnie dowiadujemy się więcej na temat społeczności lasów deszczowych, które poprzedziły kontakt Europy z innymi częściami Amazonii. </p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Ekwador-1.831239 -78.183405999999991-34.920810459331051 -113.33965599999999 31.258332459331047 -43.027155999999991tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-42946817452658981412024-01-11T13:50:00.000+01:002024-01-11T13:50:48.712+01:00Nowe znaleziska w jaskini La Morita II (stan Nuevo León, Meksyk)<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://www.inah.gob.mx/boletines/milenarios-restos-humanos-y-materiales-de-uso-domestico-ritual-son-hallados-en-la-cueva-la-morita-ii-en-nuevo-leon">Milenarios restos humanos y materiales de uso doméstico-ritual son hallados en la cueva La Morita II, en Nuevo León</a></p><p style="text-align: justify;">Podczas II i III fazy sezonu 2023-2024 w prehistorycznej jaskini La Morita II (stan Nuevo León, Meksyk) archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) natknęli się na szczątki ludzkie pochodzące sprzed 2500–3000 lat. Znajdowały się one wśród fragmentów wikliny, tkanin i włókien, stanowiących prawdopodobnie część dawnych zawiniątek osłaniających ciała. Prace prowadzono w ramach projektu „Prehistoria i archeologia historyczna północno-wschodniego Meksyku”.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfAnoDEt16WE-ayAV0P9VwCGAVIiiIE5Vexy4NJXVONwZ0nJhngQViFQ5lycuRp180b9gYc0_BiKq_Dc7LtRHWW9YtzgKY-e_2l4zFsnRAYggcdWzslpkrzXWSdpjaPOhXyphKUx2LIGEdPOVjoS3VezL9UTD0gslxGcU0XKG_0E5hYUg_LtEseN2gp6o/s605/LMN5a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="605" data-original-width="454" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfAnoDEt16WE-ayAV0P9VwCGAVIiiIE5Vexy4NJXVONwZ0nJhngQViFQ5lycuRp180b9gYc0_BiKq_Dc7LtRHWW9YtzgKY-e_2l4zFsnRAYggcdWzslpkrzXWSdpjaPOhXyphKUx2LIGEdPOVjoS3VezL9UTD0gslxGcU0XKG_0E5hYUg_LtEseN2gp6o/w300-h400/LMN5a.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Prace w jaskini La Morita II (fot. Moises Valadez, INAH)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Zgodnie z informacją, którą przekazał Moisés Valadez Moreno, ze szczątków ludzkich zdołano zidentyfikować paliczki palców dłoni, śródstopie, kość łokciową i ramienną, kilka żeber i pojedyncze zęby, które odpowiadałyby niemowlęciu i dwóm nastolatkom. Kości odkryto w południowej komnacie jaskini, na głębokości 1,65 m. Jest prawdopodobne, że zostały rozczłonkowane i złożone specjalnie w tym sektorze jaskini w ramach praktyk pogrzebowych.</div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgC5vzOjv1W1XrHd8PqiKGDYll79cPaWj_3dqkC8ZbMdKC3q9nXXxMftz4L8YmsH12IXcJ-Qbkafn4PVLNTwopoDPDJtyUSzxeXHyXahqkHPZn31gznMeCzhrrEMVH8JztbXry_BRXqftrB3aIeamDb5AyH3hkqFlUfsV8XVC3q9tEwXdu_gWJlj5J8o34/s794/LMN1a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="794" data-original-width="595" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgC5vzOjv1W1XrHd8PqiKGDYll79cPaWj_3dqkC8ZbMdKC3q9nXXxMftz4L8YmsH12IXcJ-Qbkafn4PVLNTwopoDPDJtyUSzxeXHyXahqkHPZn31gznMeCzhrrEMVH8JztbXry_BRXqftrB3aIeamDb5AyH3hkqFlUfsV8XVC3q9tEwXdu_gWJlj5J8o34/w300-h400/LMN1a.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Prace badawcze wewnątrz jaskini (fot. Moises Valadez, INAH)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Moisés Valadez Moreno zaznacza, że zwyczaje pogrzebowe rdzennych społeczności północno-wschodniego Meksyku wskazują na wyraźny zamiar ukrywania miejsc pochówku. Zgodnie z informacjami zachowanymi w dawnych kronikach, gdy matka zmarła podczas porodu lub kilka minut później, niemowlę składano w ofierze i grzebano przy zmarłej matce. Z kolei urodzenie bliźniąt było postrzegane jako zły znak, wybierano więc jednego noworodka, a drugiego oddzielano aby pochować go żywcem. Podobnie zdarzało się w przypadku niemowląt z deformacjami lub wadami wrodzonymi.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgDPhsVC1XbPTkhZqeQfc0XluHGu1xPOoED4Fjk3gN5ccSUpz1_uFfaNFkxlkI1ztURJh_L2NhgH0oAehiLf1-P3e9eocSR7kzsl8FuOamvzkxLjRcRfmjdEGFxfV5Jo1D1yyqHXra8Ifq53zWm4P-huSx8KTeERVcB1_CZ58m33867AKdlBM0khfmRUAY/s605/LMN2a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="454" data-original-width="605" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgDPhsVC1XbPTkhZqeQfc0XluHGu1xPOoED4Fjk3gN5ccSUpz1_uFfaNFkxlkI1ztURJh_L2NhgH0oAehiLf1-P3e9eocSR7kzsl8FuOamvzkxLjRcRfmjdEGFxfV5Jo1D1yyqHXra8Ifq53zWm4P-huSx8KTeERVcB1_CZ58m33867AKdlBM0khfmRUAY/w400-h300/LMN2a.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Prace archeologiczne w La Morita II (fot. Moises Valadez, INAH)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">W północno-wschodnim regionie Meksyku takie proste mauzolea zachowały się jaskiniach, małych grotach lub odległych miejscach, gdzie widać wysiłki mające na celu ukrycie miejsca pochówku. Poza szczątkami ludzkimi, które zostały wysłane do laboratorium w celu przeprowadzenia analiz, zespół badaczy odzyskał około 1500 artefaktów o przeznaczeniu rytualnym i do użytku domowego. Są wśród nich groty włóczni, szpikulce i gładzone kamienie, pochodzące sprzed 2500-4500 lat, a także materiały nietrwałe, spośród których wyróżniają się pozostałości powrozów i wyrobów plecionkarskich sprzed około 3000 lat. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpcU8hyphenhyphen6bkeSsaIBSUspXqEVvfxYDfNKwGPtiNXIjfHqXB55P1ED178L2GRblr-FDWmRwAjjxwqbltD6N0VLBb_FptvJtNdFVtHKGXGkLn57JNOzJKJwZACRaBMfdGMiAEheK4tWwYf-jSk5uKBYqW8EfcZsNyZvAIwgDgiNfOPzAdYlz9oMAzDHrNU7c/s832/LMN4a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="832" data-original-width="624" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpcU8hyphenhyphen6bkeSsaIBSUspXqEVvfxYDfNKwGPtiNXIjfHqXB55P1ED178L2GRblr-FDWmRwAjjxwqbltD6N0VLBb_FptvJtNdFVtHKGXGkLn57JNOzJKJwZACRaBMfdGMiAEheK4tWwYf-jSk5uKBYqW8EfcZsNyZvAIwgDgiNfOPzAdYlz9oMAzDHrNU7c/w300-h400/LMN4a.jpg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Pozostałości dawnych włókien i sznurów znalezione w jaskini (fot. Moises Valadez, INAH)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Materiały te dołączają do prawie 30 000 pozostałości odnalezionych w jaskini La Morita II od 2003 roku, kiedy rozpoczęto projekt. Moisés Valadez Moreno podaje, że od 2003 do 2018 roku usunięto osady z powierzchni około 50 metrów kwadratowych głównej komnaty jaskini, a od 2019 roku do chwili obecnej 24 metry kwadratowe komnaty południowej.</p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Nuevo León, Meksyk25.592172 -99.99619469999999-2.718061836178844 -135.1524447 53.902405836178843 -64.83994469999999tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-68262920067124458832024-01-07T13:39:00.001+01:002024-01-07T13:39:29.090+01:00W Cima de San José archeolodzy z INAH znaleźli 48 pochówków<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://www.inah.gob.mx/boletines/recuperan-la-mayor-muestra-osteologica-de-los-antiguos-pobladores-del-suroeste-de-tamaulipas">Recuperan la mayor muestra osteológica de los antiguos pobladores del suroeste de Tamaulipas</a></p><p style="text-align: justify;">Na terenie Cima de San José (gmina Tula, stan Tamaulipas, Meksyk) specjaliści z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), nadzorujący prace przy budowie szosy, która połączy gminy Mante, Ocampo i Tula, natrafili na pozostałości 48 pochówków pojedynczych i złożonych. Jest to, jak do tej pory, największa próbka osteologiczna dawnych mieszkańców południowo-zachodniej części tego regionu, powiązana z grupami kulturowymi Pueblito i Huasteca. Koordynator projektu, Esteban Ávalos Beltrán podaje, że liczba pochówków w Cima de San José przewyższa liczbę poprzednich, znalezionych w 2023 roku w północnej części stanu Tamaulipas ale jest możliwe, że pochodzą one z tego samego okresu. Dzięki znalezieniu w pobliżu 18 palenisk archeolodzy mogli zebrać materiał, który posłużył do przeprowadzenia datowania bezwzględnego z wykorzystaniem różnych technik. Pierwsze wyniki analiz malakologicznych, cech technologicznych ceramiki i kamienia oraz zaobserwowanych praktyk kulturowych wskazują na związek zaproponowany dla obszarów Río Verde, południowo-zachodniego Tamaulipas, Sierra de Tamaulipas i doliny Baja de Pánuco, co sugeruje, że miejsce to mogło być zamieszkiwane w latach 250-650. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEim70TRnQr18Mv5DK-og5fiPXZOjUTmyV8SxgRqgeKaYCShvOdAmdzR1uxdgjnj8kq_Jv19iYYqAhE0F0UzLBaHolf5u9haKISuixeWDGmZ_n-i52Q7X73baczLCt9lwoNfXMiIpsG3aOBdJYtf0OOX4AvyMkG-YZLbpR-5SmKrDYyMr3HU2nvqhpvzTQ8/s643/TAM3a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="643" data-original-width="571" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEim70TRnQr18Mv5DK-og5fiPXZOjUTmyV8SxgRqgeKaYCShvOdAmdzR1uxdgjnj8kq_Jv19iYYqAhE0F0UzLBaHolf5u9haKISuixeWDGmZ_n-i52Q7X73baczLCt9lwoNfXMiIpsG3aOBdJYtf0OOX4AvyMkG-YZLbpR-5SmKrDYyMr3HU2nvqhpvzTQ8/w355-h400/TAM3a.jpg" width="355" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Prace wykopaliskowe na terenie Cima de San Jose (fot. Centrum INAH Tamaulipas)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Cima de San José zawdzięcza swoją nazwę wzgórzu, którego wierzchołek został zniwelowany na wysokości 80 metrów od podnóża góry. Miejsce to pełniło ważną funkcję związaną z wierzeniami i organizacją społeczno-polityczną dawnych mieszkańców tych ziem, a na mapie Abrahama Orteliusa z 1578 roku (najstarszej z regionu Huasteca) określane jest jako Tammapul. Pozostałości budynków, palenisk oraz duża liczba pochówków i złożonych przy zmarłych darów ofiarnych wskazują na jego znaczenie. Archeolodzy ustalili, że w momencie składania do starannie wykopanych grobów przykrytych kamiennymi płytami osoby musiały być owinięte w całuny, gdyż większość z nich pochowano w pozycji zgiętej siedzącej, grzbietowej lub bocznej, zwróconych w kierunku wschodu i zachodu słońca.</div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1nev5dqt93ID-8Cha4XZOEq2Jr32xJ7uW4kw2ZhBwXQaLGYUovK05G1ehLukvyWEF3B1NiT40jHqVzaT1jfMgZbcJ5Ptsx8zENOBGmDqIHsqQCR0bbsSMoJF2M2DDLWI9kmAf7pq7VLIDnPGd-PsGT-QoGBYvxnUXmdLP5tH2ODxwlaQ2uwORt5XIABI/s655/TAM4a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="491" data-original-width="655" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1nev5dqt93ID-8Cha4XZOEq2Jr32xJ7uW4kw2ZhBwXQaLGYUovK05G1ehLukvyWEF3B1NiT40jHqVzaT1jfMgZbcJ5Ptsx8zENOBGmDqIHsqQCR0bbsSMoJF2M2DDLWI9kmAf7pq7VLIDnPGd-PsGT-QoGBYvxnUXmdLP5tH2ODxwlaQ2uwORt5XIABI/w400-h300/TAM4a.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Jeden z odkrytych pochówków (fot. Centrum INAH Tamaulipas)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Jak podkreśla Esteban Ávalos, na uwagę zasługuje ilość i różnorodność darów ofiarnych złożonych przy zmarłych. Są wśród nich: naczynia czarno-czerwone typu Zaquil, fajki ceramiczne, zawieszki z muszli i kości, kości ptaków, szpikulce z kości jelenia, płatki białego krzemienia, ostrza z szarego obsydianu i zawieszki z zielonego kamienia. Szczególnie wyróżnia się pochówek mężczyzny zmarłego w wieku od 20-24 lat, przy którym znaleziono naszyjnik składający się z 29 muszli morskich obrabionych tak, by przypominały kły drapieżnych ssaków. Jest możliwe, że przy zmarłym ułożono też wykonaną z materiału nietrwałego torbę, która zawierała dwa szare obsydianowe noże i skrobaczkę typu Coahuilo wykonaną z białego krzemienia.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4iO5OmtV0G_1Jdvfvcjioi9Estpiod4hG84KMSare0rK3n9HOURcUdCDA0jVgyruKOQ_5rGBSaSJTSrDUMA4gUke4D_JLE4jixIDFiJDuIbaf9aBLI_yB-jkBdQxmDq1lkZ8wiToNp1Q6_0STbbd6WviuBqkEEEjLoMom3WUkAYcp1rO4SVk5K7jjpZI/s800/TAM1.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="522" data-original-width="800" height="261" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4iO5OmtV0G_1Jdvfvcjioi9Estpiod4hG84KMSare0rK3n9HOURcUdCDA0jVgyruKOQ_5rGBSaSJTSrDUMA4gUke4D_JLE4jixIDFiJDuIbaf9aBLI_yB-jkBdQxmDq1lkZ8wiToNp1Q6_0STbbd6WviuBqkEEEjLoMom3WUkAYcp1rO4SVk5K7jjpZI/w400-h261/TAM1.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Naszyjnik z muszli morskich znaleziony przy młodym mężczyźnie (fot. Centrum INAH Tamaulipas)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Przeprowadzone prace pozwolą lepiej poznać niektóre aspekty życia dawnych mieszkańców Cima de San José w meksykańskim stanie Tamaulipas.</p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Tamaulipas, Meksyk24.26694 -98.8362755-4.0432938361788437 -133.9925255 52.577173836178844 -63.6800255tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-40612706181175122982024-01-03T13:55:00.000+01:002024-01-03T13:55:26.091+01:00Archeolodzy odkryli kompleks architektoniczny z czasów kultury Wari<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://andina.pe/agencia/noticia-hallazgo-valle-nasca-arqueologos-descubren-complejo-arquitectonico-de-epoca-wari-965843.aspx">Hallazgo en valle de Nasca: arqueólogos descubren complejo arquitectónico de la época Wari</a></p><p style="text-align: justify;">Hiszpańscy archeolodzy z Universitat Autònoma de Barcelona i Universidad de Almeria, pracujący w ramach Projektu La Puntilla, którym kierują Pedro V. Castro-Martínez i Trinidad Escoriza-Mateu odkryli duży kompleks architektoniczny z czasów kultury Wari na stanowisku El Trigal III (prowincja Nasca, region Ica, Peru). Obejmuje on dwie oznaczone przestrzenie: północną i południową. W części północnej, zajmującej powierzchnię 130 metrów kwadratowych, wykopaliska prowadzono już od 2021 roku. Zachował się tam budynek, który prawdopodobnie miał dwie kondygnacje, na co wskazywałaby grubość ścian i pozostałości gruzu z zawalonej budowli. Pokrywający jej ściany tynk miał oryginalnie kolor biały i żółty. W dolnej jej części natrafiono na ślady przygotowywania żywności, w tym kamienne narzędzia, które służyły do rozcierania produktów roślinnych lub kukurydzy. Znaleziono też fragmenty naczyń z epoki Wari, które wykorzystywano do przechowywania i gotowania. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjxfhmINVTWwLKjvBCNaTVJUOs1OZzLxEOF11NPhMIN1v8ikcc5Qp9TGzJH5BcSFQwYZNRVLdPgFxqp2pw72TyT7sDL-HnWOG4BdoTSjw4uO6HjMqKUKQ85U6Anhixr0x4Bga3gb_hB0oj30PPUqjF-wwrNue-X3RM82fLhb1pPblfS7GYBBFvSPferfzA/s500/War2.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="332" data-original-width="500" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjxfhmINVTWwLKjvBCNaTVJUOs1OZzLxEOF11NPhMIN1v8ikcc5Qp9TGzJH5BcSFQwYZNRVLdPgFxqp2pw72TyT7sDL-HnWOG4BdoTSjw4uO6HjMqKUKQ85U6Anhixr0x4Bga3gb_hB0oj30PPUqjF-wwrNue-X3RM82fLhb1pPblfS7GYBBFvSPferfzA/w400-h265/War2.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Widok na El Trigal i rzekę Aja (fot. Projekt Archeologiczny La Puntilla)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Początkowo sądzono, że jest to osada należąca do kultury Cahuachi, która kwitła między I a IV wiekiem naszej ery, gdyż wcześniej w tym miejscu natrafiono na jej pozostałości. Jednak w 2022 roku potwierdzono, że jest to konstrukcja z okresu późniejszego, z czasów państwa Wari, pochodząca z VII-X wieku. </div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYBqSvvhexhL0POmUHZt1xnjg5dXRhJ54OokimvWnim8OS9cR63b4pMxEwcAfjOVyc4kn0Jo00WJ24WO3AvQ3HD_JgUsBgiY5nxorxm_GIXcZLPrq9kxY7_bb8TfZpL1_kI4ux21k8ZHUnr4OuCbW1KH4QTIM6ydJG3arQ2T0JH3zAUx4xZz_t_LRMmpY/s832/War1.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="634" data-original-width="832" height="305" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYBqSvvhexhL0POmUHZt1xnjg5dXRhJ54OokimvWnim8OS9cR63b4pMxEwcAfjOVyc4kn0Jo00WJ24WO3AvQ3HD_JgUsBgiY5nxorxm_GIXcZLPrq9kxY7_bb8TfZpL1_kI4ux21k8ZHUnr4OuCbW1KH4QTIM6ydJG3arQ2T0JH3zAUx4xZz_t_LRMmpY/w400-h305/War1.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Budowle w południowej części El Trigal III (fot. Projekt Archeologiczny La Puntilla)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Z kolei w części południowej El Trigal III, zajmującej powierzchnię ponad 500 metrów kwadratowych, zachował się dziedziniec otoczony kamiennym murem z małymi pomieszczeniami przeznaczonymi do magazynowania towarów i choć odkryto go w 2022 roku, to od tego czasu archeologom udało się poszerzyć zakres badań. Jak podkreśla Pedro V. Castro-Martínez, tego typu zespół architektoniczny nie został dotychczas udokumentowany podczas wykopalisk, ale znana była makieta ceramiczna o tej samej konfiguracji, znaleziona w grobowcu w Ayacucho. Wykonanie takiego modelu dowodzi, że budowla została wcześniej zaplanowana. Archeolog dodaje, że wykorzystywanie makiet znane było też w przypadku ośrodków kontroli terytorialnej, gdzie państwo Wari umieszczało magazyny, w których gromadzono daniny zebrane od społeczności z regionów podlegających kontroli państwa. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg38eMzLCOCveVNqzAFLDRLQJI1sbWPBXp3nqIDpRml0UW2sny0gXVtYq948GJKpQrnCDSY3zILACwXQ-KkTm2EOIXyIxDk0u0H50gxDWyBwrV8Adgt8pPAWRPgykkalE2yZYverMqGtKWH5wHh_Z0pRe5Q5G6OOFBdk_GfzI8spv1Zb7AI_63RsxiLSZU/s500/War4.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="491" data-original-width="500" height="314" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg38eMzLCOCveVNqzAFLDRLQJI1sbWPBXp3nqIDpRml0UW2sny0gXVtYq948GJKpQrnCDSY3zILACwXQ-KkTm2EOIXyIxDk0u0H50gxDWyBwrV8Adgt8pPAWRPgykkalE2yZYverMqGtKWH5wHh_Z0pRe5Q5G6OOFBdk_GfzI8spv1Zb7AI_63RsxiLSZU/w320-h314/War4.jpg" width="320" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Fragmenty ceramiki znalezione podczas wykopalisk (fot. Projekt Archeologiczny La Puntilla)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Zdaniem badacza osada El Trigal III reprezentuje nowy typ enklawy o charakterze wiejskim na terytorium Wari. Przypuszczalnie chodzi o własność grupy osób z klasy panującej, która dzięki pracy poddanych mogła utrzymywać różne rzemiosła, przygotowywanie żywności i magazyny w domu i jego przybudówkach, a także wykonywać prace rolnicze na ziemiach w dolinie rzeki Aja. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQ25gnA6XS5HdzjziJu9TrEkJDDhDilXZdxkQ0qVnOmLFALiHytm1zr52Nkhyphenhyphen2opuT-xmGmytGHwd717q2cENKScw5CM32spi74FOyP1B2vy17WGEoUdbylXmhrt-BxuK_rQ4mcLs1YjlJnuB6ZtCj3eTWIfCs6PJS2xDuDfkVy3gc1_7HAa1PpVd1Nhg/s500/War3.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="443" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQ25gnA6XS5HdzjziJu9TrEkJDDhDilXZdxkQ0qVnOmLFALiHytm1zr52Nkhyphenhyphen2opuT-xmGmytGHwd717q2cENKScw5CM32spi74FOyP1B2vy17WGEoUdbylXmhrt-BxuK_rQ4mcLs1YjlJnuB6ZtCj3eTWIfCs6PJS2xDuDfkVy3gc1_7HAa1PpVd1Nhg/s320/War3.jpg" width="284" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Kamienne narzędzia znalezione podczas wykopalisk (fot. Projekt Archeologiczny La Puntilla)<br /></td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Odkrycie tego kompleksu architektonicznego było zaskoczeniem dla archeologów, gdyż do czasu rozpoczęcia badań nie było dowodów obecności Wari w tym rejonie. Prace będą kontynuowane, gdyż do tej pory wykopaliska objęły jedynie 30% terenu.</p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0La Puntilla, Peru-13.8196801 -76.2435779-42.129913936178845 -111.3998279 14.490553736178846 -41.087327900000005tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-53928717070224686212023-12-30T14:02:00.000+01:002023-12-30T14:02:08.318+01:00Na terenie Tulum natrafiono na jaskinię ze szczątkami zmarłych<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://www.inah.gob.mx/boletines/localizan-cueva-con-depositos-mortuorios-al-interior-del-recinto-amurallado-de-tulum-en-quintana-roo">Localizan cueva con depósitos mortuorios al interior del recinto amurallado de Tulum, en Quintana Roo</a></p><p style="text-align: justify;">Na terenie otoczonego murem miasta Majów Tulum (stan Quintana Roo, Meksyk) archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) natrafili na wejście do jaskini, które było zamknięte dużym kamieniem. Odkrycia dokonano podczas prac nad utworzeniem nowej ścieżki pomiędzy Budowlami 21 (Świątynią Kolumn) i 25 (Świątynią Halach Uinic). Jak podaje kierujący projektem José Antonio Reyes Solís, w górnej części przedniej ściany jaskini znaleziono muszlę morską przyklejoną do podłoża skalnego jako część dekoracji wykonanej przez dawnych Majów. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh37cFC9TRxUWxS75GUwgGMTjv5HksNv8TjUbpmoIU2qlcM2xvn7mbaOjKvM0aUyNARaRuxWmGrL8n2i-YDU6nCqFyOHKJC1Go4rbCqsjLX6h817E02ZkPzinXHxXlZS6keWHWenAwdUpD3kqbQMXpvZ2lbCtp0rrA7qnhOishYgIIrIFC2ONeXOzcuiJU/s800/Jas2a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="360" data-original-width="800" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh37cFC9TRxUWxS75GUwgGMTjv5HksNv8TjUbpmoIU2qlcM2xvn7mbaOjKvM0aUyNARaRuxWmGrL8n2i-YDU6nCqFyOHKJC1Go4rbCqsjLX6h817E02ZkPzinXHxXlZS6keWHWenAwdUpD3kqbQMXpvZ2lbCtp0rrA7qnhOishYgIIrIFC2ONeXOzcuiJU/w400-h180/Jas2a.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Wnętrze jaskini (fot. Jeronimo Aviles Olguin, INAH)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Podczas usuwania kamienia zamykającego wejście do jaskini zaobserwowano, że podzielił on szczątki kostne zmarłej osoby, pozostawiając dolną część ciała na zewnątrz, a górną część wewnątrz. W miarę eksploracji jaskini stwierdzono, że znajdują się tam co najmniej dwie małe komory, zlokalizowane w południowej i północnej części, o długości nie większej niż trzy metry i szerokości dwóch metrów oraz średniej wysokości 50 centymetrów. W ich wnętrzu natrafiono na pochówki, głównie należące do osób dorosłych i zachowane w dobrym stanie. Obecnie są one analizowane w laboratoriach Centrum INAH Quintana Roo.</div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgaSmN7bCEx8t9IlsLHMPuTBXJkEYnjvggRWxJ15wE_Z4r0e0vtxEg9B12LMFURVvMXUy6zTTMdQLvOGH9R6HVp3sTfgQCQzRLq0KCqer3mS1fjTJtbIgVZ4tjMfAv4fz4Mze2Uc3UWspsj5mHn68DHE5QVz5BZnvXSo7LjV-vw2GChaedXe6DR9rv05GE/s800/Jas3.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="360" data-original-width="800" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgaSmN7bCEx8t9IlsLHMPuTBXJkEYnjvggRWxJ15wE_Z4r0e0vtxEg9B12LMFURVvMXUy6zTTMdQLvOGH9R6HVp3sTfgQCQzRLq0KCqer3mS1fjTJtbIgVZ4tjMfAv4fz4Mze2Uc3UWspsj5mHn68DHE5QVz5BZnvXSo7LjV-vw2GChaedXe6DR9rv05GE/w400-h180/Jas3.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Pochówki w jednej z komór jaskini (fot. Jeronimo Aviles Olguin, INAH)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Zarejestrowano także dużą ilość szczątków zwierząt związanych z pochówkami. Wstępne badania, które przeprowadzili Jerónimo Avilés i Cristian Sánchez wykazały, że należą one do różnych ssaków (psa, myszy, oposa, nietoperza, jelenia, paki, pancernika, tapira i pekari), ptaków, gadów (żółwi morskich i lądowych oraz iguan), ryb (rekina tygrysiego, barakudy, granika, rozdymki, płaszczki), skorupiaków (krabów i wąsonogów), mięczaków (ślimaków) i płazów (żab). Niektóre kości mają ślady nacięć, a inne zostały poddane obróbce i wykonano z nich różne artefakty, w tym szpikulce, igły oraz uchwyty wachlarzy.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgl7A03bCTlyA3NxU73uGMzyPymUxkX2XQvx5kbbvZXkUqr5ta88cWBpGbZsVKPzPo-DqLsFjeW21Gx8l0HchgPWL64EKpe6NDT5QpDLXovqm9GIRKjlHgdO7eG2j3MxfBtQziQkBZENFDHqxfEz_i-a9coNI39AGhdM3_xa1Ld9jSd5TEfFkRRQ7-cL6U/s800/Jas4a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="360" data-original-width="800" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgl7A03bCTlyA3NxU73uGMzyPymUxkX2XQvx5kbbvZXkUqr5ta88cWBpGbZsVKPzPo-DqLsFjeW21Gx8l0HchgPWL64EKpe6NDT5QpDLXovqm9GIRKjlHgdO7eG2j3MxfBtQziQkBZENFDHqxfEz_i-a9coNI39AGhdM3_xa1Ld9jSd5TEfFkRRQ7-cL6U/w400-h180/Jas4a.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Szczątki znalezione wewnątrz jaskini (fot. Jeronimo Aviles Olguin, INAH)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Znaleziono też znaczną ilość fragmentów ceramiki typowej dla późnego okresu postklasycznego (lata 1200-1550). Prace prowadzone w jaskini były trudne i stanowiły prawdziwe wyzwanie dla archeologów, gdyż teren jest bardzo ograniczony, oświetlenie niemal zerowe, a temperatura i wilgotność wysokie, a do tego insekty zamieszkujące jaskinię. </p><table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJEYGiaX2gSZ7M3Q-BJDyH06qkHV3zunrXtJmRD4okrv1rR67_wtJ3-k4ivqlac2DoiDDyVL9SYXp4iDoY8mZZ4DWViDptkJj_MbOwUT7NrAfTtkGDYOBvcPtWRKrns3SyKg9Co0S_oVmQuRyVEprVeKDPS07tXeKGl1bQw-Z8Sjcbwf1BFKxdA6Zbzio/s800/Jas5a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="360" data-original-width="800" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJEYGiaX2gSZ7M3Q-BJDyH06qkHV3zunrXtJmRD4okrv1rR67_wtJ3-k4ivqlac2DoiDDyVL9SYXp4iDoY8mZZ4DWViDptkJj_MbOwUT7NrAfTtkGDYOBvcPtWRKrns3SyKg9Co0S_oVmQuRyVEprVeKDPS07tXeKGl1bQw-Z8Sjcbwf1BFKxdA6Zbzio/w400-h180/Jas5a.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Wnętrze jaskini (fot. Jeronimo Aviles Olguin, INAH)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Jednak dzięki zastosowaniu nowych technologii rejestracji tego typu kontekstów, takich jak skanery laserowe i fotografie o wysokiej rozdzielczości, można zapewnić zachowanie jaskini i związanego z nią materiału archeologicznego; Wygenerowane precyzyjne modele trójwymiarowe pozwolą na kontynuowanie badań i przetwarzanie danych terenowych z poziomu komputera. Jednocześnie umożliwi to publiczności wirtualne zwiedzanie wnętrza jaskini za pomocą wizjera cyfrowego lub aplikacji pobranej na telefon komórkowy.</p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Tulum, Quintana Roo, Meksyk20.2114185 -87.465350199999989-8.0988153361788449 -122.62160019999999 48.521652336178846 -52.309100199999989tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-10909616541031651012023-12-26T14:00:00.002+01:002023-12-26T14:00:00.131+01:00Odkryto dwa kamieniołomy Inków<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://andina.pe/agencia/noticia-sorprendente-hallazgo-canete-descubren-canteras-incaicas-quilmana-y-quinta-freno-966085.aspx">Sorprendente hallazgo en Cañete: descubren canteras incaicas en Quilmaná y Quinta Freno</a></p><p style="text-align: justify;">Badacze z Projektu Qhapaq Ñan odkryli dwa kamieniołomy Inków wraz z odpowiadającymi im warsztatami. Znajdują się one na wzgórzach Quilmaná i Quinta Freno w prowincji Cañete, region Lima. Jak podaje Ministerstwo Kultury, pochodzące stąd bloki kamienne służyły do budowy murów w El Huarco w Cerro Azul i Vilcahuasi w San Luis de Cañete. Są to jedyne, jak dotąd, kamieniołomy zidentyfikowane na całym peruwiańskim wybrzeżu. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjzF3JNbO6tbOS1It2sP5fZTfsKwTrGB_rqzZPQBcr0cHpDmwo1-bULTxke6ONKsVEvwc6HtTlHokjPJ5E5uO_8M-jX31WVq_JwM-1PdxxeN_VeJrlCSYadxJVGnOG_WwwOVgGQJVIJun_BxOMjb7npXHAYCsuys0jo4L2QWVPWr3mza4BZZMsnSpRHlss/s807/CAN1.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="454" data-original-width="807" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjzF3JNbO6tbOS1It2sP5fZTfsKwTrGB_rqzZPQBcr0cHpDmwo1-bULTxke6ONKsVEvwc6HtTlHokjPJ5E5uO_8M-jX31WVq_JwM-1PdxxeN_VeJrlCSYadxJVGnOG_WwwOVgGQJVIJun_BxOMjb7npXHAYCsuys0jo4L2QWVPWr3mza4BZZMsnSpRHlss/w400-h225/CAN1.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Jeden z kamieniołomów odkrytych w prowincji Canete (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">W ramach dotychczasowych prac natrafiono także na całą sieć dróg i ścieżek, którymi transportowano bloki kamienne do różnych ośrodków Inków znajdujących się na terytoriach przybrzeżnych. Jest też możliwe, że kamienne bloki były dostarczane nawet do bardziej odległych miejsc, jak Pachacamac na północy i La Centinela de Chincha na południu.</div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCQ_MbUt2zGdDsqzPduZxMwodgSs1g-c_HgcgOHKQpuAUFYEVcfpRv6mriGPti4HR-0kc_h1ABgg8tHV6OS7kGR4UWC8gFb3g-KrqgUDntwlWmMU5OLhnJfWlzy0Vq2Ewaj4-x3v7habr0dxA-D_MO4L1nPLAS3sHpqFuIXgISRkqfe3pxJ1QHt2yn_2k/s740/CAN2.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="416" data-original-width="740" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCQ_MbUt2zGdDsqzPduZxMwodgSs1g-c_HgcgOHKQpuAUFYEVcfpRv6mriGPti4HR-0kc_h1ABgg8tHV6OS7kGR4UWC8gFb3g-KrqgUDntwlWmMU5OLhnJfWlzy0Vq2Ewaj4-x3v7habr0dxA-D_MO4L1nPLAS3sHpqFuIXgISRkqfe3pxJ1QHt2yn_2k/w400-h225/CAN2.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Część zachowanych bloków kamiennych (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Odkrycie tej sieci dróg i kamieniołomów pozwoli poznać, przestudiować i wyjaśnić cały proces związany z technologią stosowaną przez mistrzów kamieniarskich Inków, od wydobycia przez obróbkę i polerowanie bloków kamiennych po rozprowadzanie ich do różnych ośrodków na wybrzeżu w czasach Tawantinsuyu i we wczesnym okresie kolonialnym.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKPAygTeARb02PwH5b_EtDyiyaxLi-ARdTDOcZicmjSrozgcF9a1PiaXR6ZZ-Bw62gPcZvmVCNvOnRy-gLFqhsWngXeH6GvHvdcG7zfaP52oZpMwA2pVPkrImjZxZ5P-o5wpf8h0kbjaadvSiah8VCKhQoJyE9akWSUCojAi2Xbhr1lPwwSjgqKCFDzXE/s859/CAN3a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="643" data-original-width="859" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKPAygTeARb02PwH5b_EtDyiyaxLi-ARdTDOcZicmjSrozgcF9a1PiaXR6ZZ-Bw62gPcZvmVCNvOnRy-gLFqhsWngXeH6GvHvdcG7zfaP52oZpMwA2pVPkrImjZxZ5P-o5wpf8h0kbjaadvSiah8VCKhQoJyE9akWSUCojAi2Xbhr1lPwwSjgqKCFDzXE/w400-h300/CAN3a.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Kamieniołomy Inków na peruwiańskim wybrzeżu (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Chociaż badania są nadal w toku, jest prawdopodobne, że bloki te zostały przetransportowane z Cañete szlakiem Inków znanym jako „Camino de Llanos” do oddalonego o ponad 300 km Paredones de Nasca na peruwiańskim wybrzeżu.</p><p style="text-align: justify;"><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Prowincja Cañete, Peru-12.9050867 -76.3637285-41.215320536178844 -111.5199785 15.405147136178845 -41.207478499999993tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-91300112425426533112023-12-22T14:09:00.000+01:002023-12-22T14:09:09.099+01:00W Peru zidentyfikowano 29 nowych geoglifów<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://andina.pe/agencia/noticia-formidable-hallazgo-ica-descubren-geoglifos-forma-felinos-y-seres-antropomorfos-967123.aspx">Formidable hallazgo en Ica: descubren geoglifos con forma de felinos y seres antropomorfos</a></p><p style="text-align: justify;">Ekipa złożona z 20 studentów i archeologa Omara Bendezú De la Cruz z Universidad Nacional San Luis Gonzaga w Ica (Peru) odkryła 29 nowych geoglifów, znajdujących się w prowincji Nazca, w regionie Ica. Geoglify przedstawiają dzikie koty i postacie antropomorficzne. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgvuXTn_41uyV7s2dODCogdWPYzcajlzjlIjFbXw-IanOrahks0ZLMM8s7lKUCcGZLCdN5o6uMznJXipA24tvYVY0rN-8nzmYjMXEWu3_YtFAFLqXFk14fpApNvaZr5nW5uYUzJq1bdDlgmh79oXHSNrpCxYAniqDmFMa2E-TwdvwjAH4bE77Q9VXw6Fn0/s624/Geo8.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="416" data-original-width="624" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgvuXTn_41uyV7s2dODCogdWPYzcajlzjlIjFbXw-IanOrahks0ZLMM8s7lKUCcGZLCdN5o6uMznJXipA24tvYVY0rN-8nzmYjMXEWu3_YtFAFLqXFk14fpApNvaZr5nW5uYUzJq1bdDlgmh79oXHSNrpCxYAniqDmFMa2E-TwdvwjAH4bE77Q9VXw6Fn0/w400-h266/Geo8.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Nowo odkryte geoglify w regionie Ica (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Projekt badawczy, prowadzony za zgodą Ministerstwa Kultury, trwał przez cztery miesiące. Jak podaje Omar Bendezú De la Cruz, znalezione geoglify pochodzą z lat 300 p.n.e. - 100 n.e., obejmując okres od późnego Paracas do wczesnej Nasca.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiEQo5A7nXjP8sENqzKPJKipAzte9p4UkgN4f6o1kJF-TCKy3Nt0xtLgSZwoRJ3kKil_lEr5qYu353D8ThiwDdlazOccf1pVBk729svPK8MPKUnlGptEy2a75x43o-zLeILZsD0Ogaff7Un2RDiLcP55Vt2c_oS4kU6LlxbHwPKicjxDV2rptxTiFH-c2w/s681/Geo10.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="454" data-original-width="681" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiEQo5A7nXjP8sENqzKPJKipAzte9p4UkgN4f6o1kJF-TCKy3Nt0xtLgSZwoRJ3kKil_lEr5qYu353D8ThiwDdlazOccf1pVBk729svPK8MPKUnlGptEy2a75x43o-zLeILZsD0Ogaff7Un2RDiLcP55Vt2c_oS4kU6LlxbHwPKicjxDV2rptxTiFH-c2w/w400-h266/Geo10.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Geoglify na zboczach wzgórz (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Geoglify znajdują się na zboczach wzgórz w miejscowości San Francisco, w dystrykcie El Ingenio oraz w sektorze San Juan, w dystrykcie Changuillo. Podczas badań wykorzystano loty dronami i specjalistyczne oprogramowanie, które umożliwiło analizę uzyskanych obrazów. </div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0VwWWteLtf9IocyAZYUjOtbj21c_EYuu-OanJS8qSjDexTE8AZ_J9Z-2geySgAjaunWatAk8_ehWrm2YaBnNSieM_Mn7PDyIeg6xQjkwOaowAF7hyphenhyphenXBEKQaYnYOaXiZVFNC8zWjt_n6gVaKAbAnJ08LWdlxbA7RteEuyGye1MjXeoclnDvWaEUASz448/s643/Geo12.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="429" data-original-width="643" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0VwWWteLtf9IocyAZYUjOtbj21c_EYuu-OanJS8qSjDexTE8AZ_J9Z-2geySgAjaunWatAk8_ehWrm2YaBnNSieM_Mn7PDyIeg6xQjkwOaowAF7hyphenhyphenXBEKQaYnYOaXiZVFNC8zWjt_n6gVaKAbAnJ08LWdlxbA7RteEuyGye1MjXeoclnDvWaEUASz448/w400-h266/Geo12.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Wizerunki dzikich kotów (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Do tej pory w El Ingenio zidentyfikowano dziesięć wizerunków dzikich kotów o różnych rozmiarach, od 17 m długości i 12 m wysokości do około 42 m długości i 43 m wysokości. W Changuillo odnaleziono osiem geoglifów przedstawiających dzikie koty o wymiarach od 11,30 m długości i 9,53 m wysokości do 37,31 m długości i 13,70 m wysokości. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGKqttPEDHJXgFjD3Gsqz4mA0PBqliScjj0_hpKt5pEdtWUr2VkwGCb7tVA-WbHNRG-HFRfN9AplU_6vcjrZmWM58AEs13V2JI4BZ_IAl0u-nLx_IRErYP3eV2-TtZe5aEPaFb2uTc1o3Vm4WznutzYqI9sU6Uwg2l8YtP_ycuCkfZS47SaGleqbd6DwA/s681/Geo9.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="454" data-original-width="681" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGKqttPEDHJXgFjD3Gsqz4mA0PBqliScjj0_hpKt5pEdtWUr2VkwGCb7tVA-WbHNRG-HFRfN9AplU_6vcjrZmWM58AEs13V2JI4BZ_IAl0u-nLx_IRErYP3eV2-TtZe5aEPaFb2uTc1o3Vm4WznutzYqI9sU6Uwg2l8YtP_ycuCkfZS47SaGleqbd6DwA/w400-h266/Geo9.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Geoglify przedstawiające dzikie koty (fot. Andina) </td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Geoglify skierowane są na południe, w stronę linii Nasca. Omar Bendezú De la Cruz podkreśla, że dla dawnych mieszkańców dzikie koty miały najwyraźniej szczególne znaczenie. Badania będą kontynuowane, co pozwoli zdobyć więcej informacji na ten temat. Dzikie koty są częstym motywem pojawiającym się w kulturze Paracas, na ceramice i tekstyliach, a niektórzy uczeni wiążą je z żyznością i z bóstwem wody.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJJy21i6mRqiqiTJXnXI2ZvzJ6FJ_exGPTaZsE3m9PnAGxYWomu3FJUEZUcHEv26KFKPueoqvu1acJ9xxIki4PVVpgLaFiXnqliNTDIb9V7ffGBVm7upq8UVTKPX_cTsmaVWLACkZvHrdmjR1nz5x-rds-t5DOIuObEI_RX2bQ67g9YRfeRCw24A0bd18/s567/Geo11.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="378" data-original-width="567" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJJy21i6mRqiqiTJXnXI2ZvzJ6FJ_exGPTaZsE3m9PnAGxYWomu3FJUEZUcHEv26KFKPueoqvu1acJ9xxIki4PVVpgLaFiXnqliNTDIb9V7ffGBVm7upq8UVTKPX_cTsmaVWLACkZvHrdmjR1nz5x-rds-t5DOIuObEI_RX2bQ67g9YRfeRCw24A0bd18/w400-h266/Geo11.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Geoglify odkryte w regionie Ica (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Na zboczu wzgórza w El Ingenio zarejestrowano również dziesięć geoglifów przedstawiających postacie antropomorficzne, a w San Juan jeden tego typu geoglif. Zespół kierowany przez archeologa Omara Bendezú De la Cruz kontynuuje proces identyfikacji kolejnych geoglifów w miejscach, w których prowadzono prace. </p><p style="text-align: justify;"><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Nazca, Peru-14.8358687 -74.9327583-43.146102536178844 -110.0890083 13.474365136178845 -39.7765083tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-91477861876879177822023-12-18T14:00:00.001+01:002023-12-18T14:00:00.143+01:00W Tambo Inga natrafiono na trzy zawiniątka grobowe<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://andina.pe/agencia/noticia-puente-piedra-hallan-tres-fardos-funerarios-sitio-arqueologico-video-965418.aspx">Puente Piedra: hallan tres fardos funerarios en sitio arqueológico</a></p><p style="text-align: justify;">W kompleksie archeologicznym Tambo Inga, położonym w dzielnicy Puente Piedra, w północnej części Limy, gdzie od trzech miesięcy prowadzone są prace wykopaliskowe odnaleziono trzy zawiniątka grobowe, z których jedno odpowiada młodej kobiecie zmarłej w wieku od 18 do 23 lat. Jak podkreśla Roxana Gómez Torres, kierująca projektem Tambo Inga, są to pierwsze pochówki odkryte podczas tych wykopalisk i mają ogromne znaczenie, gdyż dzięki nim będzie można uzyskać informacje na temat życia dawnych mieszkańców na tym obszarze północnej Limy.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhskFy2WP2_7GVkOD6BT5gOvxr5_X5T4Ahv3FnPXCswo1V_Sa6SOezAgMIAUlku07SSJ5REfJGBG-1lytHuz3H9fxCx83GeRVSfJ1Vy1BlXF7X31nbTKfFZPYX2aPgHUPqAL-giYVcAJbKFGWsj9wkcaHfiuP6VMs0OsfX9ySXJc4odSti6IvZD5lzUotA/s832/TAT4.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="555" data-original-width="832" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhskFy2WP2_7GVkOD6BT5gOvxr5_X5T4Ahv3FnPXCswo1V_Sa6SOezAgMIAUlku07SSJ5REfJGBG-1lytHuz3H9fxCx83GeRVSfJ1Vy1BlXF7X31nbTKfFZPYX2aPgHUPqAL-giYVcAJbKFGWsj9wkcaHfiuP6VMs0OsfX9ySXJc4odSti6IvZD5lzUotA/w400-h266/TAT4.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Kompleks archeologiczny Tambo Inga (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Zawiniątko ze szczątkami młodej kobiety uległo zniszczeniu w wyniku zawalenia się części budowli tego centrum administracyjnego, którego początki sięgają czasów Inków. Przy zmarłej znajdowały się kłębki nici i naczynia ceramiczne. Biorąc pod uwagę miejsce pochówku, Roxana Gómez Torres uważa, że kobieta ta musiała być związana z miejscową elitą. </div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg04fEQQ7qrcoL2hkVpig48lR2L2fh9jcw_P4j8_IB6f7rlBLNM5ZoCTG-vpqr_JrT8fm0sSCxJuzc-2LZGP2tCwtlau82Oriz1WXgYvwd_RdUm5PlKpk371Ntdcye3y5dFWBdiNpu_DLwREhtFsAeqIdiKybxKMIbKxQF_VxpbtKiVrsdpWWLls6gso-g/s681/TAT1.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="454" data-original-width="681" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg04fEQQ7qrcoL2hkVpig48lR2L2fh9jcw_P4j8_IB6f7rlBLNM5ZoCTG-vpqr_JrT8fm0sSCxJuzc-2LZGP2tCwtlau82Oriz1WXgYvwd_RdUm5PlKpk371Ntdcye3y5dFWBdiNpu_DLwREhtFsAeqIdiKybxKMIbKxQF_VxpbtKiVrsdpWWLls6gso-g/w400-h266/TAT1.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Zawiniątko grobowe ze szczątkami młodej kobiety (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Do tej pory nie przeprowadzono jeszcze odpowiednich badań, które mogłyby potwierdzić, że zawiniątka grobowe należą do grupy etnicznej Collis. Jednak na podstawie dotychczasowych ustaleń można wywnioskować, że była to ludność miejscowa zamieszkująca ten obszar w czasach Inków. Tambo Inga pełniło funkcję administracyjną i w tym przypadku Inkowie zbudowali je w celu sprawowania nadzoru nad daninami, kanałami, drogami, zbiorami i zasiewami, za które odpowiedzialny był <i>curaca</i>.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjdnnE9M9xNVrHsnSa2v7Qs0KvG3VorUO_dW8Hlpuz6TOR1VDCytJxJ9cnZPVWoReZ39mDGhJroKKzcjxwi4IuYgi4rUc-Ea4VkDGLj36nrqQJ6rwQn-I3jmBYFAA-WzY2VkonlZzt92jmg4slbQPHI4mSE1feWzVvqQv9QMsmpdHNO7e8Ngfvs4KYnGHk/s794/TAT3.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="529" data-original-width="794" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjdnnE9M9xNVrHsnSa2v7Qs0KvG3VorUO_dW8Hlpuz6TOR1VDCytJxJ9cnZPVWoReZ39mDGhJroKKzcjxwi4IuYgi4rUc-Ea4VkDGLj36nrqQJ6rwQn-I3jmBYFAA-WzY2VkonlZzt92jmg4slbQPHI4mSE1feWzVvqQv9QMsmpdHNO7e8Ngfvs4KYnGHk/w400-h266/TAT3.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Jedno z trzech znalezionych zawiniątek grobowych (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Jak podaje Roxana Gómez Torres, Tambo Inga stawia czoło normom budownictwa, ponieważ zostało wzniesione na zboczu, co wymagało znajomości specjalnych technik. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEih29XKpySPL1W2wRjI2mrBCfRXgoZbqWoYtcLqrp1TjooNEfH3Ae8hNEfWy5Z6SpB4TsgiKyLCD0DkVzpDBtVZHDP4qmTq7NzaRjtEQanfRfdw_I5Z4xGfkGmsnWirfevYhR77zJOjYy0hDGHgs0_68DXXNg9vhSwXB4ubaPji-WebFlYmCZP7GM2DJOc/s869/TAT2.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="579" data-original-width="869" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEih29XKpySPL1W2wRjI2mrBCfRXgoZbqWoYtcLqrp1TjooNEfH3Ae8hNEfWy5Z6SpB4TsgiKyLCD0DkVzpDBtVZHDP4qmTq7NzaRjtEQanfRfdw_I5Z4xGfkGmsnWirfevYhR77zJOjYy0hDGHgs0_68DXXNg9vhSwXB4ubaPji-WebFlYmCZP7GM2DJOc/w400-h266/TAT2.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Budowla na terenie Tambo Inga (fot. Andina)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Poza tym, miejsce to miałoby konotacje religijne, gdyż znajduje się na wzniesieniu, skąd można obserwować całą okolicę, charakteryzującą się obecnością rozległych pól uprawnych, terenów podmokłych i <i>puquiales</i>, które zaopatrywały Tambo Inga w wodę.</p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Puente Piedra, Lima, Peru-11.8647192 -77.0748696-40.174953036178849 -112.2311196 16.445514636178846 -41.9186196tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-14621248257812954392023-12-14T13:49:00.001+01:002023-12-14T13:49:57.583+01:00Znaleziska na ziemiach Majów<p>Oryginalne artykuły: <a href="https://www.inah.gob.mx/boletines/en-ek-balam-yucatan-descubren-antiguo-chultun-reutilizado-como-camara-funeraria">En Ek’ Balam, Yucatán, descubren antiguo chultún reutilizado como cámara funeraria</a>, <a href="https://www.inah.gob.mx/boletines/el-inah-indaga-en-una-gruta-descubierta-en-el-tramo-5-sur-del-tren-maya">El INAH indaga en una gruta descubierta en el Tramo 5 sur del Tren Maya</a></p><p style="text-align: justify;">W pewnym momencie historii dawny zbiornik na wodę (tak zwany <i>chultún</i>), znajdujący się na południowym krańcu Podwyższonego Placu Wschodniego na Akropolu w Ek' Balam, mieście Majów na Jukatanie, został ponownie wykorzystany jako przestrzeń grobowa, w której złożono szczątki dwóch osób. Zbiornik jest ograniczony niskim kamiennym murem i posiada małe schody z dwoma stopniami. <i>Chultún</i> ma kształt dzwonu o głębokości 2,98 metra, a jego średnica w dolnej części wynosi 2,10 metra. Samo wejście ma natomiast średnicę 54 cm.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJJhqT1JwtZsMusUJS33UH1GUs68JosaqRPKax2KL-TKMy82w-8o31MoHP91MoqbIxJ-R6pKDLzgguLqfPzHMnHSLVj6kpTYO55K61SbFXZyCiXxWZuSOw8lICw33tFe221-WZmvqRj3Ya7j-8WWMj-DCPDL31_SfPr-073JQJbWv6v40YV_ZNZuilPRo/s800/foto1%20(2).jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="533" data-original-width="800" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJJhqT1JwtZsMusUJS33UH1GUs68JosaqRPKax2KL-TKMy82w-8o31MoHP91MoqbIxJ-R6pKDLzgguLqfPzHMnHSLVj6kpTYO55K61SbFXZyCiXxWZuSOw8lICw33tFe221-WZmvqRj3Ya7j-8WWMj-DCPDL31_SfPr-073JQJbWv6v40YV_ZNZuilPRo/w400-h266/foto1%20(2).jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Szczątki kostne złożone na dnie <i>chultuna</i> w Ek' Balam (fot. INAH)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Na dnie znajdował się mały cylindryczny kamień, przypominający ołtarz, na którym zachowały się fragmenty garnka. Podczas usuwania ziemi z wnętrza natrafiono na inny mały gliniany garnek i dwa kawałki obsydianu. Złożone szczątki kostne należały do dwóch osób. W przypadku pierwszej z nich odnaleziono kości niezwiązane ze sobą anatomicznie, zmieszane z wypełnieniem ziemnym, zidentyfikowane jako kość udowa i kość ramienna, a także część szczęki i inne fragmenty niemożliwe do rozpoznania ze względu na zły stan zachowania. Biorąc jednak pod uwagę wytrzymałość i rozmiar kości udowej, możliwe jest, że był to dorosły mężczyzna. Szczątki szkieletowe drugiej osoby były w lepszym stanie zachowania. Ułożono ją twarzą w dół, bezpośrednio na powierzchni podłogi komory i przykryto warstwą ziemi. Analiza wykazała, że należą one do dorosłej kobiety, która w momencie śmierci była w podeszłym wieku i miała 1,40 m wzrostu.</div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjXQ2M-_syC3Ms9SeCCTC3U_OLlSLnCXxA1h8uGMu_yf5ovcaXUfU8RzgBU85o78yq6rAqn-aRwUtFpCJr1ysQSO6E68irM98zZhNwe-69_j7m5ToDZ1vwlSGEeet-2KrVNzOrGa-tUJoKJwX2vdCjVr-77J65TlWcjCxJjuOgMSv7FyvuPESDlExESE34/s1000/foto_home%20(9).jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="450" data-original-width="1000" height="288" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjXQ2M-_syC3Ms9SeCCTC3U_OLlSLnCXxA1h8uGMu_yf5ovcaXUfU8RzgBU85o78yq6rAqn-aRwUtFpCJr1ysQSO6E68irM98zZhNwe-69_j7m5ToDZ1vwlSGEeet-2KrVNzOrGa-tUJoKJwX2vdCjVr-77J65TlWcjCxJjuOgMSv7FyvuPESDlExESE34/w640-h288/foto_home%20(9).jpg" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Nowo odkryta grota (fot. INAH) </td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Natomiast na odcinku 5. trasy pociągu przez ziemie Majów, wewnątrz Korytarza Ekoarcheologicznego Paamul II, odkryto jaskinię ze śladami murów oporowych zbudowanych przez dawnych Majów, być może mających pełnić funkcję schronów lub ogrodzeń. Grota jest już zarejestrowana przez INAH i badana przez zespół specjalistów, którym kieruje Susana Echeverría Castillo.</p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Stanowisko archeologiczne Ek' Balam, Jukatan, Meksyk20.8922935 -88.135933999999992-7.4179403361788445 -123.29218399999999 49.202527336178846 -52.979683999999992tag:blogger.com,1999:blog-6826826725024993083.post-49604895124604415022023-12-10T14:00:00.001+01:002023-12-10T14:00:00.138+01:00W Bosque de Chapultepec (miasto Meksyk) odkryto groby sprzed 3500 lat<p>Oryginalny artykuł: <a href="https://www.inah.gob.mx/boletines/con-mas-de-3-000-anos-de-antigueedad-descubren-fosas-funerarias-en-el-bosque-de-chapultepec">Con más de 3,000 años de antigüedad, descubren fosas funerarias en el Bosque de Chapultepec</a></p><p style="text-align: justify;">Kilka metrów od alei Constituyentes, na skraju trzeciego odcinka Bosque de Chapultepec w mieście Meksyk, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) natrafili na groby z czasów prekolumbijskich, spośród których wyróżnia się dziesięć w formie ściętego stożka, pochodzących sprzed 3500 lat. Połowa z nich zawiera pochówki ludzi. Odkrycie jest rezultatem prac prowadzonych przez Dyrekcję Ratownictwa Archeologicznego INAH, w porozumieniu z Narodowym Muzeum Historii w Zamku Chapultepec.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLO83ZDIJEo300N49gSJAQt0KtKm2ToFFIm_ogf9zqhmokYLhMZpKfHE6uIwOXNmVywdSEPhi9cYv3TklJljn28eZUV8xnnpAMkZe4NoD0R6bg9CGa8_gSnZ6NizIPtkDGd3FcTaFs9B8WVpQkGbL9sIChRocAys1iiwklCeUhUDn_AUy52Dst6d5PvkY/s800/F4.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="291" data-original-width="800" height="232" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLO83ZDIJEo300N49gSJAQt0KtKm2ToFFIm_ogf9zqhmokYLhMZpKfHE6uIwOXNmVywdSEPhi9cYv3TklJljn28eZUV8xnnpAMkZe4NoD0R6bg9CGa8_gSnZ6NizIPtkDGd3FcTaFs9B8WVpQkGbL9sIChRocAys1iiwklCeUhUDn_AUy52Dst6d5PvkY/w640-h232/F4.jpg" width="640" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Teren prac wykopaliskowych (fot. INAH)</td></tr></tbody></table><p><span></span></p><a name='more'></a><div style="text-align: justify;">Kontekst ten znajdował się w pobliżu parku Cri-Cri, gdzie budowano stację Cablebusa. Po raz pierwszy na tym terenie, zajmowanym obecnie przez zachodnią część miasta Meksyk, zlokalizowano architekturę grobową dawnych wiosek rolniczych i to na tak dużej wysokości: 2416 m n.p.m. Jak podaje kierująca wykopaliskami María de Lourdes López Camacho, odkrycie dotyczy dużej wioski, która musiała istnieć na tym obszarze Lomas de Chapultepec, na skraju lasu, we wczesnym i środkowym okresie preklasycznym (lata 2500-400 p.n.e.). Społeczność ta żyła tam przed erupcją wulkanu Xitle i utworzeniem Pedregal de Coyoacán, a to podłoże przetrwało w nienaruszonym stanie przez ponad 3000 lat.</div><p></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjr4nukFTWK4gWaS_pRGWS3jQqrXqW15QFrOz_hzpMSPvkvzV3-5oN7WaGyb7hK-sbBXSau8cdsTOtPIAgsPZEVyC6mNuTca5sLpOfxOilLfNZ4OxxIVynIoz3edrNherrhvJ9Lpw62QVp8aaoHxC-94xA9q_9eYAc0Ai2FD_jNrMbSzM31BudJRTamUSY/s800/F5a.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="533" data-original-width="800" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjr4nukFTWK4gWaS_pRGWS3jQqrXqW15QFrOz_hzpMSPvkvzV3-5oN7WaGyb7hK-sbBXSau8cdsTOtPIAgsPZEVyC6mNuTca5sLpOfxOilLfNZ4OxxIVynIoz3edrNherrhvJ9Lpw62QVp8aaoHxC-94xA9q_9eYAc0Ai2FD_jNrMbSzM31BudJRTamUSY/w400-h266/F5a.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Pozostałości dawnych grobów (fot. INAH)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Prace wykopaliskowe w pobliżu alei Constituyentes rozpoczęły się w czerwcu bieżącego roku i objęły powierzchnię 200 metrów kwadratowych. W sierpniu wykopano komory grobowe w <i>tepetate</i> (warstwie wapiennej), których średnica waha się od jednego do dwóch metrów, a maksymalna wysokość wynosi 1,50 metra. W sumie odnotowano kilkanaście grobów w formie ściętego stożka, które ze względu na kształt zwane są też grobami butelkowymi lub dzwonowymi. Jak podkreśla María de Lourdes López Camacho, jest to bardzo specyficzna architektura grobowa. Przykłady takich grobowców znane są z innych obszarów Meksyku, takich jak wybrzeże Zatoki Meksykańskiej, zachodni Meksyk, obecne stany Meksyk i Morelos, a także południowa, północna i wschodnia część Doliny Meksyku. Do tej pory brakowało ich jedynie w jej części zachodniej i nowe odkrycia je odsłoniły.</p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj9-kVZN4_SnYh_Ia2M73dyQJaJwvUrdObosk77AwVp-FslO6_rinbhcH_51yyKxlLjQWyXBfiPb8ZNhCzjZR_00L2HYMDRowM6XfFQepuBVJnKO3luLMrAGikcjQwM_Dkafbdo22v98rWTn3zo3cVXCsbsISKcw6J2Y4vjbRq1NhPv2SrD8C76niQF35w/s800/F5b.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="450" data-original-width="800" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj9-kVZN4_SnYh_Ia2M73dyQJaJwvUrdObosk77AwVp-FslO6_rinbhcH_51yyKxlLjQWyXBfiPb8ZNhCzjZR_00L2HYMDRowM6XfFQepuBVJnKO3luLMrAGikcjQwM_Dkafbdo22v98rWTn3zo3cVXCsbsISKcw6J2Y4vjbRq1NhPv2SrD8C76niQF35w/w400-h225/F5b.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Dawne grobowce odsłonięte przez archeologów (fot. INAH) </td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Biorąc pod uwagę charakterystykę materiałów powiązanych z tym kontekstem, grobowce w kształcie ściętego stożka pochodziły ze środkowego okresu preklasycznego (lata 1200-400 p.n.e.), ale zbliżonego do wczesnego okresu preklasycznego (lata 2500-1200 p.n.e.). Wewnątrz pięciu z nich znajdowały się szkielety osób, ułożone przeważnie w formie zgiętej. Ze względu na różny stan zachowania, na podstawie cech morfologicznych udało się jedynie ustalić, że cztery należały do kobiet, a jeden do mężczyzny, osób dorosłych ale jeszcze młodych. Na wyższym poziomie natrafiono na trzy inne pochówki, ułożone na osi wschód-zachód. Sugeruje to, że wioska istniała jeszcze przez dłuższy czas po okresie preklasycznym. Z obu kontekstów grobowych uzyskano różne materiały, niektóre złożone jako dary grobowe: cztery poroża jelenia pełniące funkcję narzędzi, szpikulce, <i>tecomates</i> (naczynia ceramiczne), figurki kobiece, fragment dysku z łupku (sprowadzonego być może z wybrzeża Zatoki Meksykańskiej), naczynia ozdobione wizerunkami i figurki ze schematycznymi cechami, które archeolodzy nazywają <i>fantasmitas</i> („duszki”). Wszystkie znalezione przedmioty przekazano do Narodowego Muzeum Historii w Zamku Chapultepec w celu klasyfikacji i badań. </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZtWlsBKzOLhRBvzOspmG1jMJy8wf9fyMZPiGdIoazf2Kcdwc9Dz2_cXj6Axoe2juA3trsiVuq0qJNbaj6GNbp-abTVXFM_JTdqlbt_UhQPCM6PJqFNdzu1KcmdjyyhEgmWKJEoekWSLhwFT6cPolc9BL-9vcqMw-SMF2Ohbu6XyzjC6TA_QmGQQsx30k/s737/F5c.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="491" data-original-width="737" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZtWlsBKzOLhRBvzOspmG1jMJy8wf9fyMZPiGdIoazf2Kcdwc9Dz2_cXj6Axoe2juA3trsiVuq0qJNbaj6GNbp-abTVXFM_JTdqlbt_UhQPCM6PJqFNdzu1KcmdjyyhEgmWKJEoekWSLhwFT6cPolc9BL-9vcqMw-SMF2Ohbu6XyzjC6TA_QmGQQsx30k/w400-h266/F5c.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Dawne groby odsłonięte przez archeologów (fot. INAH)</td></tr></tbody></table><p style="text-align: justify;">Wszystkie uzyskane dowody wyjaśniają złożoność praktyk społecznych i działalności produkcyjnej, takiej jak rolnictwo, garncarstwo i budownictwo w okresie preklasycznym, kiedy to utrwaliło się wiele cech charakterystycznych dla społeczeństw mezoamerykańskich, które przetrwały w kolejnych stuleciach.</p><p><br /></p>Boguchwała Tuszyńskahttp://www.blogger.com/profile/12127936819031990401noreply@blogger.com0Miasto Meksyk19.4326077 -99.133208-12.185376459223249 -134.289458 51.050591859223246 -63.976957999999996