Wyjątkowy depozyt ofiarny złożony w Yaxnohcah podczas poświęcenia boiska do gry w piłkę

Oryginalny artykuł: Traces of hallucinogenic plants and chile peppers found at Maya ball court suggest rituals took place there

W Yaxnohcah, mieście Majów w meksykańskim stanie Campeche, archeolodzy z USA, Meksyku i Kanady odkryli w kompleksie Helena depozyt ofiarny, w którym znaleziono rośliny zidentyfikowane jako Ipomea corymbosa (w języku Majów z Jukatanu nazywana xtabentun), papryczki chili (ich w języku Majów z Jukatanu i Majów Tzetzal), Hampea trilobata (jool w języku Majów z Jukatanu) i Oxandra lanceolata (znana jako chilcahuite w południowym Meksyku). Wykopaliska w grupie architektonicznej Helena w Yaxnohcah były prowadzone w latach 2016-2022. Jest to platforma o wysokości jednego metra, mająca 68 m długości na linii wschód-zachód i 147 m długości na linii północ-południe. W okresie preklasycznym wznosiły się tam budowle mieszkalne. W latach 400 p.n.e.-200 n.e. platforma została przebudowana i wzniesiono tam boisko do gry w piłkę. Zdaniem uczonych, depozyt złożony pod posadzką platformy był związany z jej renowacją w późnym okresie preklasycznym, gdy zmieniła ona swój charakter z domowego na ceremonialny, miał przebłagać bogów i zapewnić ich błogosławieństwo.

Mapka przedstawiająca miasto Yaxnohcah z zaznaczonym kompleksem Helena
(źródło ilustracji: czasopismo PLOS ONE)

W mieście Meksyk natrafiono na pozostałości domu z prekolumbijskiej osady

Oryginalny artykuł: Descubren restos de casa del asentamiento previo al pueblo de indios de San Miguel Chapultepec 

Położone na wysepce u podnóża wzgórza Chapultepec dawne miasto San Miguel zostało stopniowo zrównane z ziemią w ubiegłym stuleciu. Jednak dzięki archeologicznej akcji ratowniczej odzyskano pozostałości domu, będącego częścią prekolumbijskiej osady z XV wieku. Kierująca pracami María de Lourdes López Camacho (z INAH) poinformowała, że stanowią one pierwszy uznany materialny dowód istnienia wioski, która do swego rozwoju wykorzystała jeden z niewielu niezalewowych obszarów tego regionu.

Pozostałości dawnego domu (fot. Mauricio Marat, INAH)

W Tulum odkryto nietypowy zbiornik chultun

Oryginalny artykuł: Descubren un chultún en la Zona Arqueológica de Tulum, en Quintana Roo 

Na terenie Tulum, miasta Majów w meksykańskim stanie Quintana Roo, archeolodzy odkryli zbiornik chultun o średnicy 2,48 m i głębokości 2,39 m, z prostokątnym wejściem o długości 54 cm i szerokości 46 cm. Chultun znajdował się wewnątrz Budowli 25 (zwanej Casa del Halach Uinic) i jest to jedyny zbiornik znaleziony w budynku. 

Budowla 25 (Casa del Halach Uinic) w Tulum (fot. Boguchwała Tuszyńska)

Teotihuacan nawiedziło pięć trzęsień ziemi, które mogły przyczynić się do upadku miasta

Oryginalny artykuł: 5 catastrophic megathrust earthquakes led to the demise of the pre-Aztec city of Teotihuacan, new study suggests

Nowe badania przeprowadzone przez hiszpańskich i meksykańskich uczonych, opublikowane w czasopiśmie Journal of Archaeological Science: Reports sugerują, że kilka potężnych trzęsień ziemi mogło doprowadzić do upadku i ostatecznego opuszczenia Teotihuacan. Naukowcy od dawna zastanawiali się, co spowodowało dramatyczny spadek liczby mieszkańców Teotihuacan i brali pod uwagę różne hipotezy. Jednak nowa analiza trzech najważniejszych tamtejszych budowli wykazała, że w latach 100-600 Teotihuacan nawiedziło pięć trzęsień ziemi. Jak podaje Raúl Pérez-López (z Instytutu Geologii i Górnictwa w Hiszpanii) uczeni nie są w stanie z całkowitą pewnością określić ich źródła, ale uważają, że może to być Rów Środkowoamerykański (rów oceaniczny na Pacyfiku, będący jedną z największych stref subdukcji na świecie i stanowiący granicę między kilkoma płytami tektonicznymi). Takie trzęsienia ziemi wyróżniają się niezwykła magnitudą i stosunkowo rzadkim występowaniem w porównaniu z innymi zdarzeniami sejsmicznymi. Pierwsze trzęsienie ziemi nawiedziło Teotihuacan około 100 roku, wywołując zniszczenia w Piramidzie Księżyca i w pierwszej wersji Piramidy Słońca. Drugie nastąpiło około 225 roku, a jego skutki są widoczne w Piramidzie Księżyca. Trzecie i czwarte miało miejsce w latach 400-525 i doprowadziło do zniszczeń w Piramidzie Księżyca i w Świątyni Pierzastego Węża. Piąte trzęsienie ziemi nastąpiło około 600 roku.

Skutki trzęsienia ziemi widoczne na Świątyni Pierzastego Węża:
a) plan budowli, b) zachodnie schody świątyni, c) i d) zachodnia fasada świątyni,
e) przemieszczenia kamiennych bloków (kolor żółty), wyparcia kamieni (żółte strzałki), odłupane narożniki (białe strzałki) na zachodnich schodach światyni, f) odłupane narożniki na południowej stronie świątyni
(źródło ilustracji: Journal of Archeological Science: Reports)