Prekolumbijskie naczynie Majów znalezione w stanie Quintana Roo

Oryginalny artykuł: El INAH recupera una olla prehispánica en cueva del sistema Garra de Jaguar, en Quintana Roo 

W naturalnej formacji skalnej Zumpango, położonej w systemie jaskiń Garra de Jaguar, około 22 km od Playa del Carmen (stan Quintana Roo, Meksyk) członkowie organizacji Cenotes Urbanos odkryli kuliste naczynie z czasów prekolumbijskich. O swym znalezisku poinformowali Centrum INAH Quintana Roo. Na początku kwietnia archeolodzy José Antonio Reyes Solís i Enrique Terrones González zostali przydzieleni do zarejestrowania i zabezpieczania naczynia, które zdaniem ekspertów, pochodzi z późnego okresu postklasycznego (1200-1550). 

Naczynie znalezione w jaskini Zumpango (fot. Antonio Reyes, INAH)

Naczynie ma zachowane dwa uchwyty i dekorację z motywami geometrycznymi w czarnym kolorze. Brakuje jednak fragmentów w górnej części, na wysokości szyjki i krawędzi. Zaobserwowano, że ze względu na wapienne konkrecje na zewnętrznej powierzchni, różne części tej ornamentacji są niewidoczne, dlatego artefakt należy poddać procesowi czyszczenia i renowacji, który po zakończeniu pozwoli na większą przejrzystość w odniesieniu do jego ceramicznej typologii i czasowości.

Jaskinia Zumpango (fot. Cenotes Urbanos del Playa del Carmen)

Jaskinia Zumpango została zbadana w 2015 roku przez międzynarodowy zespół speleologów, którym kierował Peter Sprouse. Jest to grota należąca do systemu Garra de Jaguar, w skład którego wchodzą także inne godne uwagi formacje, jak jaskinia Ocho Balas. 

Jaskinia Zumpango (fot. Antonio Reyes, INAH)

Wejście na teren odkrycia to duża przestrzeń z kolumnami, naciekami powstałymi z połączenia stalagmitów i stalaktytów o różnych rozmiarach. Można zauważyć, że niektóre z tych naturalnych elementów były niegdyś ograniczone półkolistymi kamiennymi murami. José Antonio Reyes Solís i Enrique Terrones González sprecyzowali, że naczynie umieszczono do góry dnem we wschodniej części jaskini, w zagłębieniu, które służyło jako półka.

Miejsce, w którym znaleziono naczynie (fot. Antonio Reyes, INAH)

Inną modyfikacją kontekstu, którą prawdopodobnie wprowadzili Majowie, są schody dostosowane do zbocza na północ od jaskini Zumpango, gdzie znajduje się zbiornik wodny połączony z podziemną rzeką. Podczas wizyty kontrolnej badaczom z Centrum INAH Quintana Roo towarzyszyli archeolog Miguel Covarrubias Reyna i członkowie organizacji Cenotes Urbanos.