Czy lagera pijano w Ameryce Południowej już 1000 lat temu?

Oryginalny artykuł: Lager beer may originate in South America and not Germany, research suggests

W 2016 roku, grupa archeologów, którą kieruje dr Alberto Perez z Uniwersytetu Katolickiego w Temuco (Chile), natrafiła w pobliżu San Martin de Los Andes (Argentyna), przy granicy z Chile, na fragmenty naczyń ceramicznych. Obecnie, po przeprowadzeniu analiz okazało się, ze we wnętrzu naczyń zachowały się pozostałości Saccharomyces eubayanus, “zagubionego przodka” drożdży używanych do produkcji piwa lager. Znalezisko sugeruje, że w naczyniach przygotowywano napój alkoholowy podobny do chichy lub mudai, spotykanych dzisiaj w tym regionie. Jednocześnie dowodziłoby to, że mieszkańcy Ameryki Południowej wykorzystywali drożdże w fermentacji alkoholowej ponad 200 lat wcześniej niż Niemcy w Bawarii. Pojawia się zatem pytanie, czy to właśnie Ameryka Południowa była miejscem, w którym po raz pierwszy drożdże pozwoliły na produkcję rześkiego lagera o niskiej temperaturze leżakowania. Alberto Perez podkreśla, że to najwcześniejszy dowód archeologiczny na obecność drożdży Saccharomyces eubayanus w tym regionie i ich wykorzystanie przy produkcji napojów alkoholowych.

Archeolodzy podczas prac wykopaliskowych, dzięki któerym natrafiono na naczynia ceramiczne z pozostałościami drożdży Saccharomyces eubayanus (fot. Liam Miller/Alberto Perez)

Odkrycie królewskiego grobowca w majańskim mieście El Peru-Waka'

Oryginalny artykuł:  Tomb of Early Classic Maya Ruler Found in Guatemala

Podczas prac wykopaliskowych, prowadzonych na terenie majańskiego ośrodka El Peru-Waka’ (Peten, Gwatemala), grupa amerykańskich i gwatemalskich archeologów odkryła królewski pochówek z wczesnego okresu klasycznego. Znaleziona w grobowcu ceramika datowana jest na lata 300-350 n.e., a zatem jest to najstarszy pochówek znaleziony do tej pory w El Peru-Waka’, gdzie dynastia została przypuszczalnie założona w II w. n.e. Sześć grobowców, na które natrafiono w tym ośrodku w poprzednich latach jest datowanych na V-VII w. n.e.

Grobowiec odkryty w El Peru-Waka'
(fot. Ministerstwo Kultury i Sportu w Gwatemali)

Wyjątkowe pochówki w Cañada de la Virgen (stan Guanajuato, Meksyk)

Oryginalny artykuł: INAH y Langebio impulsan estudio arqueogenetico de Canada de la Virgen

Cañada de la Virgen jest jednym z najważniejszych stanowisk archeologicznych na terenie meksykańskiego stanu Guanajuato. Ośrodek zamieszkiwany był w latach 540-1050 n.e. Podczas wykopalisk, prowadzonych tam od 15 lat pod kierunkiem Gabrieli Zepeda García Moreno z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), odkryto dziewiętnaście pochówków. Przeprowadzenie datowania radiowęglowego szczątków wykazało jednak, że dwa szkielety, nazwane przez archeologów „Hierarcha” i „Wojownicza Dziewczynka”, pochodzą z około 700 r. p.n.e. Mogłoby to sugerować, że przez tysiąc lat kolejne pokolenia przenosiły relikwie swych przodków.

Stanowisko archeologiczne Cañada de la Virgen (fot. Gabriela Zepeda, INAH)

Cerro de Trincheras i La Playa (stan Sonora, Meksyk) - ośrodki słynące z obróbki muszli morskich

Oryginalny artykuł: Brazaletes de conchas marinas dan identidad a los pueblos del desierto de Sonora

Cerro de Trincheras (stan Sonora, Meksyk) to prekolumbijski ośrodek równie znaczący jak Paquimé (stan Chihuahua, Meksyk), leżący na zboczu wzgórza o wysokości 170 metrów. Na  szczycie wzgórza zachował się mur o wysokości ponad 1.50 m, zbudowany w kształcie spirali i przypominający przeciętą muszlę ślimaka. Prace archeologiczne wykazały, że 600 lat temu mieszkańcy Cerro de Trincheras zajmowali się wyrobem ozdób z muszli i ich dystrybucją, chociaż sama tradycja obrabiania muszli w tym regionie sięga bardziej odległych czasów, gdyż na terenie stanowiska Fin del Mundo natrafiono na niewielkie paciorki z muszli, pochodzące sprzed 4800 lat. W miarę upływu wieków wprowadzano jednak nowe sposoby obróbki, dzięki czemu w Cerro de Trincheras powstawały coraz bardziej wyszukane przedmioty.

Zawieszki w formie żab, wykonane z muszli Glycymeris, znalezione w urnie grobowej
w Cerro de Trincheras (fot. Elisa Villalpando, INAH-Sonora)

Podczas 25 lat prac wykopaliskowych, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH, Meksyk) i Uniwersytetu Binghamton (USA), w samym Cerro de Trincheras zebrali ponad 7 kilogramów ozdób z muszli. Zdołano wyróżnić aż kilkadziesiąt gatunków, pochodzących z wód Zatoki Kalifornijskiej. Do najczęściej spotykanych należą Glycymeris (54%) i Conus (26%), z których wyrabiano paciorki, pierścienie i bransolety ozdobione pięknymi, wyrytymi motywami geometrycznymi.

Pierścienie wykonane z muszli Conus, znalezione w Cerro de Trincheras
(fot. Elisa Villalpando, INAH-Sonora)

Xulnal, El Pesquero i Wakná – majańskie ośrodki na peryferiach El Mirador

Oryginalny artykuł: Xulnal, El Pesquero y Wakna - ciudades perifericas de El Mirador

Prace archeologiczne, zdjęcia satelitarne, zastosowanie technologii LiDAR i przygotowanie trójwymiarowych modeli dostarczyły informacji o trzech miastach Majów: Xulnal, El Pesquero i Wakná, które były ważnymi ośrodkami, pozostającymi w strefie wpływów potężnego El Mirador (Peten, Gwatemala) i rozwijały się w okresie preklasycznym, w latach 1000-350 p.n.e.

Xulnal leży w pobliżu wioski Carmelita, w odległości 10 km na zachód od El Tintal. Okres rozkwitu miasta nastąpił około 600 r. p.n.e. i było przypuszczalnie zamieszkiwane przez 40 tysięcy osób. Część ludności mogła zajmować się wyrobem ceramiki. Nie wiadomo, czy eksploatowano jakieś bogactwa naturalne, choć w odległości 6 km archeolodzy natrafili na złoża krzemienia. Na terenie Xulnal znajdują się dwie grupy architektoniczne. Jedna, stanowiąca centrum miasta została otoczona fosą, co wskazywałoby na charakter obronny i ewentualne konflikty wojenne w regionie. Ta część miasta była połączona drogą z drugą grupą, na południu, gdzie wznosił się akropol triadyczny i boisko do gry w piłkę. W obu kompleksach zachowały się również budowle typu E, którym to terminem archeolodzy określają wydłużone platformy, służące obserwacjom astronomicznym (równonocy i przesileń), choć – zdaniem niektórych badaczy – mogły mieć również związek z cyklami rolniczymi. Piramidy w Xulnal mają wysokość 20-25 metrów. Miasto otoczone jest bagnami, spośród których wyłania się niczym wyspa. Na szczęście ośrodek nie został splądrowany przez rabusiów i natrafiono na ceramikę nie tylko z okresu preklasycznego, ale i późnego okresu klasycznego.

Plan Xulnal. Otoczone fosą centrum miasta z akropolem i budowlą typu E.

Po lewej stronie akropol triadyczny, druga budowla typu E i boisko do gry w piłkę

(autor ilustracji: Kevin Ramírez, Proyecto Cuenca Mirador)