sobota, 28 grudnia 2019

Wyrównany poziom życia mieszkańców Teotihuacan

Oryginalny artykuł: Stylish suburbs: how ancient Mexican metropolis dodged inequality trap

Fragmenty prekolumbijskich malowideł ściennych odkryte ostatnio na przedmieściach Teotihuacan wraz z wcześniejszymi świadectwami dowodzą, że nie tylko elita, ale i mieszkańcy o niższym statusie społecznym na peryferiach miasta wiedli życie na dobrym i w miarę równym poziomie. Jak podaje David Carballo (University of Boston, USA), malowidła zachowały się na ścianach trzech budowli w dzielnicy Tlajinga, położonej niemal trzy kilometry od centrum Teotihuacan, na jego południowych krańcach, gdzie prace wykopaliskowe rozpoczęto w lipcu bieżącego roku. Malowidła przedstawiają kwiaty i wizerunki śpiewających ptaków, przywołując obraz raju.

Fragmenty malowidła ściennego odkryte w Tlajinga
(źródło fot.: Reuters)

wtorek, 24 grudnia 2019

Dieta dawnych mieszkańców wioski La Consentida (stan Oaxaca, Meksyk)

Oryginalny artykuł: Researchers analyze artifacts to better understand ancient dietary practices

Guy Hepp (z California State University, San Bernardino, USA), Shanti Morell-Hart i Éloi Bérubé (z McMaster University, Ontario, Kanada) przeprowadzili badania, które rzucają nowe światło na dietę dawnych mieszkańców La Consentida, położonego na wybrzeżu Oceanu Spokojnego, w stanie Oaxaca, w południowo-zachodnim Meksyku. Była to jedna z najwcześniejszych wiosek w Mezoameryce i dla uczonych stanowi bardzo dobry przykład przechodzenia od okresu archaicznego (lata 7000-2000 p.n.e.) do wczesnego okresu formatywnego (lata 2000-1000 p.n.e.), związanego ze stałym osadnictwem i początkami bardziej złożonego społeczeństwa.

Stanowisko archeologiczne La Consentida (fot. Guy Hepp)

piątek, 20 grudnia 2019

Wyniki analiz szczątków ofiar znalezionych w Uxul

Oryginalny artykuł: Isotope analysis points to Mayan prisoners of war

W 2013 roku, na terenie majańskiego miasta Uxul (stan Campeche, Meksyk) archeolodzy z Uniwersytetu w Bonn natrafili na dnie zbiornika wodnego na kości około 20 osób zabitych w VII w. n.e. (post: "Masowy grobowiec odkryty w Uxul"). W tym masowym grobie znajdowały się szczątki co najmniej 14 dorosłych mężczyzn i jednej kobiety, a także kilku młodzieńców i osiemnastomiesięcznego dziecka. Obecnie Nicolaus Seefeld (z Uniwersytetu w Bonn) we współpracy z badaczami z Narodowego Autonomicznego Uniwersytetu Meksyku (UNAM) zdołali ustalić pochodzenie ofiar.

Szczątki odkryte w 2013 roku na dnie zbiornika w Uxul (fot. Nicolaus Seefeld)

poniedziałek, 16 grudnia 2019

Rezultaty kolejnych prac w Chichén Itzá

Oryginalny artykuł: Numerosos hallazgos en Chichen Itza derivan del trabajo entre el INAH y el gobierno de Yucatan

Dzięki współpracy Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) z władzami stanu Jukatan, na terenie Chichén Itzá prowadzone są badania, których celem jest przygotowanie nowej mapy miasta. Wykopaliska i wykorzystanie technologii LiDAR dały wspaniałe rezultaty i doprowadziły do ciekawych odkryć archeologicznych. Prace objęły przede wszystkim obszar leżący pomiędzy grupami Las Monjas i Serie Inicial, w części zwanej Chichén Viejo, która nie została jeszcze udostępniona zwiedzającym. Projektem kierują tam José Osorio Leon i Francisco Pérez Ruiz z Centrum INAH-Jukatan. Jednym z wyjątkowych znalezisk jest kamienna płyta, na którą natrafiono w budowli Casa de los Caracoles, stanowiącej część Palacio de los Falos, ważnej rezydencji zamieszkiwanej przez elitę dawnego Chichén Itzá.

Casa de los Caracoles (fot. Mauricio Marat, INAH)
Kamienna płyta odkryta w Casa de los Caracoles (fot. Mauricio Marat, INAH)

czwartek, 12 grudnia 2019

Nowe odkrycia na terenie majańskiego miasta Uxmal

Oryginalny artykuł: Descubren un pasaje en el Palacio del Gobernador en la zona arqueologica de Uxmal

Archeolodzy José Huchim i Lourdes Toscano, kierujący Projektem Uxmal poinformowali o nowych znaleziskach dokonanych na terenie tego miasta Majów na Jukatanie. Już w 2014 roku natrafiono tam na pozostałości wcześniejszej budowli pod Pałacem Gubernatora i na przejście w jego północno-wschodnim sektorze (post: "Odkrycie budowli pod Pałacem Gubernatora w Uxmal"). Obecnie odkryto drugi zamurowany korytarz o długości 25 metrów, na którego końcach zachowały się wejścia ze sklepieniami typowymi dla architektury Majów, mające 7 metrów wysokości i 2,50 m szerokości. Zdaniem archeologów są one wykonane we wczesnym stylu puuc i pochodzą z lat 670-770, a zatem zostały wzniesione około 200 lat wcześniej niż budowla, którą podziwiamy obecnie.

Odsłanianie wejścia do korytarza pod Pałacem Gubernatora w Uxmal
(fot. Mauricio Marat, INAH)

poniedziałek, 9 grudnia 2019

Miasta Majów: Motul de San José (Gwatemala)

Motul de San José położone jest w pobliżu jeziora Peten Itza, w departamencie Peten w Gwatemali. W 1895 roku dotarł tam badacz i fotograf Teobert Maler, choć już wówczas dawne miasto i jego zabytki były bardzo zniszczone. Okoliczna ludność nazywała ruiny Motul, ale Maler, nie chcąc, by mylono je z innym majańskim miastem Motul na ziemiach meksykańskiego stanu Jukatan, dodał „San José” od pobliskiej wioski. Od tego czasu stanowisko archeologiczne znane jest jako Motul de San José, choć w czasach Majów nosiło nazwę Ik’a.

Blok glificzny z tytułem k'uhul ik' ajaw ("Boski władca Ik'[a]"),
używanym przez władców Motul de San José
Prace archeologiczne, prowadzone w latach 1998-2008 w ramach projektu, którym kierowały Antonia Foias (z Willimas College) i Kitty Emery (z Florida Museum of Natural History) wykazały, że miasto powstało już w okresie preklasycznym. Jednak zachowane do dziś budowle, niestety nadal porośnięte roślinnością, pochodzą z późniejszego okresu, kiedy to ośrodek odgrywał ważniejszą rolę na scenie politycznej. Motul de San José było zamieszkiwane jeszcze w latach 1000-1250. Na terenie miasta znajduje się kilka grup architektonicznych, place i fragmenty kamiennych steli.

Dawne budowle porośnięte roślinnością

wtorek, 3 grudnia 2019

Fotogaleria: Psy w sztuce Mezoameryki

Najstarsze wizerunki psów w Mezoameryce sięgają okresu preklasycznego. Pochodzące z Tlatilco (Centralny Meksyk) i z ziem Zachodniego Meksyku figurki przedstawiają kobiety z pieskami na rękach, co dowodzi, że zwierzęta te były domowymi pupilami. Makiety domów znalezione w dzisiejszym stanie Nayarit ukazują również pieski jako wiernych towarzyszy w życiu codziennym.

a) b) c)
Trzy figurki z okresu preklasycznego przedstawiające kobiety z pieskami,
pochodzące z: a) i b) Tlatilco (Museo Nacional de Antropología, Miasto Meksyk),
c) ziem Zachodniego Meksyku (Museo “Rufino Tamayo”, miasto Oaxaca, Meksyk)

a) b)
Dwie makiety domów znalezione na terenie stanu Nayarit i znajdujące się w kolekcji
Museo Nacional de Antropología w Mieście Meksyk.
Na fot. a) widać pieska przed domem,
a na fot. b) można dostrzec pieska po lewej stronie, pod schodami

Psy towarzyszyły jednak ludziom nie tylko za życia, ale i po śmierci, stając się przewodnikami zmarłych w ich drodze w zaświaty. Uważano, że psy są istotami nocnymi, które z łatwością przemierzają pogrążone w ciemności ścieżki. W Mezoameryce wiązano psa z ogniem spadającym z nieba i z błyskawicami, które otwierały drogę do świata podziemnego. Nic zatem dziwnego, że w grobowcach znaleziono liczne naczynia w formie psów złożone jako dary pośmiertne, spośród których wyróżniają się artefakty z ziem Zachodniego Meksyku (zwłaszcza obecnych stanów Colima, Jalisco i Nayarit), przedstawiające psy w różnych pozach. Psy składano również bogom w ofierze oraz podczas uroczystości związanych z poświęcaniem świątyń i innych znaczących budowli. Mięsa psów nie jadano na co dzień, a jedynie przygotowywano z niego potrawy rytualne, spożywane podczas szczególnie ważnych ceremonii religijnych. 

kliknij na zdjęcie aby powiększyć/click on photo to enlarge

KULTURY ZACHODNIEGO MEKSYKU

Museo Nacional de Antropologia (Miasto Meksyk)