czwartek, 31 lipca 2014

Geoglif kultury Wari znaleziony w południowym Peru

Oryginalny artykuł: Wari geoglyph found in southern Peru. Peru This Week 24.07.2014.

Archeolodzy prowadzący badania w peruwiańskim regionie Arequipa odkryli w grudniu duży geoglif. Według Peru21 ma on ok. 60 x 40 m i jest położony w prowincji Caylloma. Peru21 podaje, że wstępne badania archeologiczne zostały wykonane na prośbę Consorcio Angostura-Siguas - agroprzemysłowej firmy, która prowadzi w tym rejonie projekt irygacyjny.  

Zdaniem ekspertem geoglif został wykonany przez członków kultury Wari ok. 1200-1300 r. n.e. Peru21 podaje także, że znaleziono inne przedmioty, które być może rzucą nowe światło na kulturę i wierzenia Wari.

Geoglif z Arequipa w Peru o wymiarach 60x40 m pochodzący z lat 1200-1300 n.e. (fot. Peru21)

wtorek, 29 lipca 2014

Wystawa najstarszych szkieletów znalezionych na ziemiach centralnego Meksyku

Oryginalny artykuł: Restos humanos de mas de 12 mil anos se exhiben en Cancun

W Muzeum Majów w Cancún (stan Quintana Roo, Meksyk) otwarto wystawę najstarszych szczątków kostnych znalezionych do tej pory na ziemiach centralnego Meksyku. Wśród eksponatów znajdują się dwa kompletne szkielety, sześć czaszek i pojedyncze kości dwóch kobiet i trzech mężczyzn. Datowanie zostało oparte na badaniach metodą węgla radioaktywnego i wskazuje, że niektóre szczątki pochodzą sprzed około 12 700 lat.

Czaszka "Człowieka z Balderas" (sprzed 10 500 lat) (fot. Mauricio Marat, INAH)

niedziela, 27 lipca 2014

Clovis polowali na gomfotery na "Końcu Świata"

Oryginalny artykuł: Archaeologists Discover One of the Oldest Known Clovis Hunting Sites in North America | Popular Archaeology 14.07.2014.

W 2007 archeolodzy z University of Arizona pod kierownictwem Vance'a Holliday'a rozpoczęli wykopaliska na stanowisku El Fin del Mundo (Koniec Świata) na pustyni Sonora w północno-zachodnim Meksyku. Znaleźli skamieniałe kości dużego zwierzęcia, które początkowo brali za bizona, ale kiedy w 2008 wreszcie znaleźli żuchwę okazało się, że były to kości dwóch gomfoterów - zwierząt wielkości współczesnego słonia, ale mniejszych od swoich wymarłych kuzynów mamutów. Niegdyś występowały powszechnie w Ameryce Północnej, ale dotychczas uważano, że zniknęły na długo, zanim ludzie dotarli tam 13-13,5 tys. lat temu. Datowanie radiowęglowe fragmentów węgla drzewnego i zwęglonych kości znalezionych na stanowisku wykazało z dużą pewnością wiek 13390 lat, co oznacza, że znalezione gomfotery są ostatnimi znanymi egzemplarzami swojego gatunku w Ameryce Północnej.

Trzej przodkowie słonia: (od lewej) mastodont, mamut i gomfoter (rekonstrukcja: Sergio de la Rosa)

piątek, 25 lipca 2014

Najstarszy i najbogatszy grobowiec na ziemiach stanu Sinaloa (Meksyk)

Oryginalny artykuł: Descubren un enterramiento de la tradicion Tumbas de tiro al sur de Sinaloa

Na południu stanu Sinaloa, na zboczu wzgórza El Rosario, odkryto nietypowy dla tych rejonów pochówek, bardziej przypominający groby szybowe z zachodniego Meksyku. Szczątkom ludzkim towarzyszyły wyjątkowo bogate dary ofiarne. Kierujący projektem Víctor Joel Santos Ramírez powiedział, że odkrycie to przekroczyło oczekiwania badaczy, gdyż w miarę prowadzenia prac wykopaliskowych zaczęły pojawiać się świadectwa archeologiczne, których nigdy wcześniej nie odnotowano na ziemiach stanu Sinaloa.

Figurki ceramiczne znalezione podczas wykopalisk (fot. INAH)
Przede wszystkim znaleziono dziesiątki miniaturowych figurek o wysokości od 3,5 do 7 centymetrów i szerokości 3 centymetrów. Większość z nich przedstawia kobiety, ale są też postacie muzykantów grających na instrumentach. Archeolog INAH wyjaśnia, że ponieważ podczas wcześniejszych prac w Chametla nie natrafiono na taką ilość figurek i o tak nietypowych cechach, a zatem wszystko wskazywało na wyjątkowo bogate dary ofiarne.

Dary ofiarne znalezione w grobowcu (fot. INAH)

czwartek, 24 lipca 2014

Niezwykłe zawiniątko grobowe odkryte na ziemiach stanu Hidalgo (Meksyk)

Oryginalny artykuł: Hallan fardo mortuorio en Hidalgo, unico en su tipo

We wschodniej części pasma górskiego Sierra Gorda, na terenie gminy Zimapán (stan Hidalgo, Meksyk), odkryto niezwykłe zawiniątko grobowe, które jest jedyne w swym rodzaju, gdyż wcześniej nie odnotowano podobnych przypadków. Juan Manuel Toxtle Farfán i Ariana Aguilar Romero, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) zostali powiadomieni o tym znalezisku 10 lipca przez miejscową ludność, a po przybyciu na miejsce stwierdzili, że cechy zawiniątka grobowego wskazują na jego pochodzenie z czasów prekolumbijskich. Jak podkreśla Toxtle Farfán, nie jest to mumia, gdyż brakuje pozostałości tkanki miękkiej, a zatem skóry, mięśni czy ścięgien. Kości natomiast zachowały się w bardzo dobrym stanie. Szkielet, ułożony w pozycji siedzącej, został owinięty w tkaninę i plecioną matę.

Zawiniątko grobowe odkryte w Sierra Gorda (fot. Juan Manuel Toxtle / INAH)

środa, 23 lipca 2014

Gramalote - wioska łowców rekinów

Oryginalny artykuł: Archaeologists in Peru investigate village of shark-hunters

W północnym Peru, na terenie Pampas Gramalote (w pobliżu Huanchaco), archeolodzy odkryli świątynię, w której 3500 lat temu dawni rybacy odprawiali rytuały przed wyruszeniem na morze, na połowy rekinów. Ta kamienna budowla wznosi się w najwyższej części miasta. Główny dziedziniec służył ceremoniom, a na tyłach świątyni znajdują się pomieszczenia o charakterze prywatnym, połączone korytarzami z kamiennymi posadzkami. Centrum placu było niegdyś ocienione dachem wykonanym z trzciny totora i podtrzymywanym przez pale. W świątyni zachowały się dowody świadczące o tym, że w jej wnętrzu płonął ogień, rozpalany przez rybaków i przypuszczalnie podtrzymywany latami. Archeolodzy znaleźli też szczątki trójki dzieci złożonych w ofierze.

Stanowisko archeologiczne Gramalote podczas prac rozpoczętych w 2012 r. (fot. SPI)

wtorek, 22 lipca 2014

Ciosy mamuta w depozycie ofiarnym na wzgórzu Cerro de los Magueyes

Oryginalny artykuł: Descubren defensa de mamut usada en ofrenda prehispanica

Specjaliści z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli na wzgórzu Cerro de los Magueyes (Metepec, stan Meksyk) cios mamuta datowany na około 10 000 lat przed naszą erą. María del Carmen Carbajal Correa, odpowiedzialna za prace wykopaliskowe podkreśliła, że co prawda w Dolinie Toluki już wcześniej znaleziono szczątki mamuta, nawet na terenie samego Metepec, jednak po raz pierwszy archeolodzy mają do czynienia z ciosem mamuta złożonym w depozycie ofiarnym w czasach prekolumbijskich.

Cios mamuta odkryty w depozycie ofiarnym na wzgórzu Cerro de los Magueyes
(fot. Centrum INAH-stan Meksyk)

sobota, 19 lipca 2014

Wystawa "Pięć lat w Królestwie Nietoperza"

W stolicy Gwatemali trwa właśnie XXVIII Simposio de Investigaciones Arqueológicas. Z tej okazji, w tamtejszej galerii sztuki Alianza Francesa została otwarta wystawa „Pięć lat w Królestwie Nietoperza”, przedstawiająca artefakty znalezione na terenie stanowiska archeologicznego Naachtun. Wystawa potrwa do 3 sierpnia. Projekty archeologiczne na terenie Naachtun, rozpoczęte w 2010 roku, są rezultatem wspólnych badań różnych instytucji, w tym Ministerstwa Kultury i Sportu w Gwatemali, CEMCA (Centro de Estudios Mexicanos y Centroamericanos), Rządu Francuskiego oraz fundacji PACUNAM (Patrimonio Cultural y Natural Maya).
Jedno z naczyń znalezionych w Naachtun (fot. MCD)

piątek, 18 lipca 2014

Wzgórze Chiconauhtla mogło być legendarnym Chicomoztoc

Oryginalny artykuł: El cerro Chiconauhtla podria ser el legendario Chicomoztoc

Legendarne Chicomoztoc – „miejsce siedmiu jaskiń” - od lat fascynowało uczonych. Niektórzy uważali, że jest to tylko miejsce mitologiczne, które w rzeczywistości nie istniało. Inni sądzili, że leżało w rejonie Tuli czy też na ziemiach obecnych meksykańskich stanów Zacatecas lub Sinaloa. Chicomoztoc zostało przedstawione w kodeksach: Historia Tolteca-Chichimeca, Tira de Peregrinación, Códice Azcatitlán, Códice Ríos i Códice Chimalpopoca. O tym wyjątkowym miejscu wspominali też kronikarze Tezozómoc, Durán, Sahagún i Torquemada.

Chicomoztoc - "miejsce siedmiu jaskiń" przedstawione w Historia Tolteca-Chichimeca
Droga z Chicomoztoc, którą w XII w. n.e. grupa Chichimeków wędrowała do Choluli, została ukazana na jednej z czterech XVI-wiecznych Map z Cuauhtinchan. Mapa została wykonana przypuszczalnie w latach 1530 – 1590 n.e. i otrzymała nazwę miasta, w którym ją znaleziono, czyli Cuauhtinchan (w stanie Puebla). Archeolog Tim Tucker z Mesoamerican Research Foundation – zainteresowany jaskiniami, które w czasach prekolumbijskich wykorzystywano w celach rytualnych – po dokładnym przeanalizowaniu Mapy z Cuauhtinchan II wysunął hipotezę, że legendarnym Chicomoztoc, stanowiącym naturalny system jaskiń, mogło być wzgórze Chiconauhtla na ziemiach obecnego stanu Meksyk. Zdaniem Tuckera, w górnej, lewej sekcji tej mapy nie przedstawiono Doliny Meksyku ani Tenochtitlan (jak wcześniej sugerowali badacze), ale Dolinę Teotihuacan, gdyż przede wszystkim należy dokładnie rozważyć obszar geograficzny. Na płótnie o wymiarach 1 na 2 metry ukazane są glify określające toponimy, a mapa obejmuje teren 24 864 metrów kwadratowych, leżący pomiędzy obecnymi stanami Tlaxcala, Puebla, Veracruz, Morelos, Meksyk i Dystryktem Federalnym.

Fragment Mapy z Cuauhtinchan II, pokazujący rejony leżące w okolicy szczytu Pico de Orizaba
(ilustracja z książki Tima Tuckera i Miguela Medina Jaén)

środa, 16 lipca 2014

Miasta Majów: Chacchoben (stan Quintana Roo, Meksyk)

Chacchoben leży na ziemiach obecnego stanu Quintana Roo i zostało odkryte stosunkowo późno, gdyż dopiero w połowie XX wieku. Pierwszy raport na temat miasta przygotował Peter Harrison w 1972 roku, a w 1994 roku Narodowy Instytut Antropologii i Historii w Meksyku rozpoczął prace wykopaliskowe, dzięki którym odrestaurowano budowle wzniesione w centralnej części miasta.

Świątynia 24 w Chacchoben
„Chacchoben” oznacza „miejsce czerwonej kukurydzy” i jest nazwą nadaną miastu współcześnie. Niestety nie wiemy, jak określali je niegdyś Majowie. Archeolodzy natrafili do tej pory jedynie na dwie, dość zniszczone stele. Wyrzeźbione na nich inskrypcje uległy znacznej erozji i są zupełnie nieczytelne. Trudno zatem stwierdzić, czy Chacchoben odgrywało rolę niezależnego królestwa, sprawując władzę nad okolicznymi ośrodkami, czy też w jakimś momencie swej historii znajdowało się w sferze wpływów dynastii Kaan, gdy miała ona swą siedzibę w Dzibanché.

Znaleziona na terenie Chacchoben stela z wizerunkiem władcy siedzącego na tronie

poniedziałek, 14 lipca 2014

Majaniści z Bonn przygotowują słownik glifów Majów

Oryginalny artykuł: Trabajan en Alemania en el primer diccionario jeroglifico maya

Badacze z Uniwersytetu w Bonn przygotowują pierwszy słownik majański, który będzie dostępny na stronie internetowej dla wszystkich osób zainteresowanych kulturą Majów, a zwłaszcza inskrypcjami glificznymi. Projekt, kierowany przez profesora Nikolaia Grube, przewidziany jest na 15 lat. Prace prowadzone są wraz z naukowcami z Uniwersytetu w Getyndze, którzy są odpowiedzialni za software TextGrid, konieczny do specjalistycznych badań pisma.
Profesor Grube (w głębi) podczas prowadzenia zajęć na Uniwersytecie w Bonn

sobota, 12 lipca 2014

Prezydent Boliwii chce się pozbyć "rabusia" Kolumba


Prezydent Boliwii Evo Morales proponuje usunięcie europejskich nazw ulic i miast i powrót do korzeni, począwszy od przemianowania ulic noszących imię Krzysztofa Kolumba, który - jego zdaniem - był najeźdźcą i rabusiem, który zniszczył dawny styl życia i kulturę i wpędził rdzenną ludność w skrajną biedę. Jako pierwszy prezydent Boliwii rdzennego pochodzenia, Morales chciałby powrócić do prekolumbijskich nazw miejsc wszędzie, gdzie jest to możliwe, na przykład proponuje, żeby europejską nazwę sąsiedniej Argentyny zastąpić rdzenną "Orinoca". Kampania ta może wyeliminować z boliwijskiej historii wielu Europejczyków, którzy osiedlili się tam w ciągu ostatnich 500 lat.

Pomnik Krzysztofa Kolumba w La Paz, siedzibie rządu Boliwii (fot. Wikimedia Commons)

piątek, 11 lipca 2014

Bogaty grobowiec kultury Moche w Huaca de la Luna

Oryginalny artykuł: Descubren tumba y cetro semejante al del Senor de Sipan

Archeolodzy prowadzący prace wykopaliskowe w ramach Projektu Huaca del Sol y Luna, zaprezentowali właśnie nowe i zaskakujące odkrycia, które pozwolą poszerzyć wiedzę na temat początków i rozwoju kultury Moche. Najważniejszym znaleziskiem jest platforma, w której znajdował się grobowiec o wymiarach 2 metry na 90 centymetrów. Rozmiary te mogły co prawda wskazywać, ze chodzi o osobę o niższym statusie społecznym, ale wyjątkowo bogate dary świadczą, iż w grobie złożono ważną osobistość.
Nowo odkryty grobowiec kultury Moche (fot. La Republica, Peru)
W grobowcu znajdowały się szczątki dorosłego mężczyzny, zmarłego w wieku około 30 lat. Towarzyszyły mu najróżniejsze dary ofiarne, wśród nich: sceptr w formie piramidy, wykonane ze złota ozdoby uszu, przedmioty z miedzi, kamienne paciorki, trzy szczęki dzikich kotów z pazurami wykonanymi z metalu i dziesięć naczyń ceramicznych.
Naczynia ceramiczne znalezione w grobowcu (fot. Estefanía Fernández)

Ludzie pojawili się w Amazonii przed lasem deszczowym

Oryginalny artykuł: Researchers uncover evidence of people predating Amazonian rainforest. Phys.org 8.07.2014.

Zespół naukowców z Wielkiej Brytanii, Niemiec i Boliwii znalazł dowody na to, że część Boliwii obecnie stanowiąca las deszczowy była znacznie suchsza i przypominała sawannę zaledwie 2-3 tys. lat temu, czyli w okresie, kiedy była już zamieszkana przez ludzi, którzy już wtedy zajmowali się rolnictwem, w tym uprawą kukurydzy. W artykule opublikowanym w Proceedings of National Academy of Sciences naukowcy przedstawiają wyniki badań osadów z pobliskich jezior, w których znaleziono pyłki traw charakterystyczne dla sawanny. Analiza próbek wykazała także, że w tym samym czasie ludzie uprawiali tam kukurydzę. 

Przy pobieraniu próbek osadów z jezior naukowcy zauważyli duże rowy, odsłonięte przez wycinkę drzew w ostatnich latach, a pierwotnie wykopane przez ludzi, którzy zamieszkiwali te rejony, zanim pojawił się tam las deszczowy. Każdy miał około kilometr długości, 3 m głębokości i 4 m szerokości, choć nie wiadomo jeszcze dlaczego i w jakim celu zostały wykopane. A więc wyniki badań pokazują, że ludzie stopniowo przystosowali się do bardziej wilgotnego klimatu, a nie przybyli skądinąd i zaczęli wycinać drzewa, co sugerowały inne badania.

Boliwijski las deszczowy, Los Yungas (fot. Wikimedia Commons)

czwartek, 10 lipca 2014

Prekolumbijska gospodarka wodna na Wyspie Wielkanocnej

Oryginalny artykuł: La antigua cultura del agua en Isla de Pascua

Od 2007 roku, ekipa badaczy z prestiżowego Niemieckiego Instytutu Archeologicznego DAI z siedzibą w Berlinie, prowadzi prace związane z rejestrem i dokumentacją zabytków na Wyspie Wielkanocnej, wykorzystując w tym celu najnowocześniejsze technologie. Jednak ich zainteresowanie spuścizną dawnych mieszkańców Rapa Nui nie ogranicza się jedynie do fascynujących rzeźb moái. Uczeni poszukują również informacji, która pozwoliłaby zrozumieć, jak ludność Wyspy Wielkanocnej zaopatrywała się w czasach prekolumbijskich w wodę. Do tej pory nie zwracano bowiem szczególnej uwagi na ten ważny aspekt kulturowo-technologiczny i niewiele wiedziano na temat gospodarki wodnej na Wyspie Wielkanocnej, a drobne informacje zachowały się jedynie w relacjach dawnych żeglarzy i kronikarzy.

Teren prac niemieckich archeologów (fot. DAI)

środa, 9 lipca 2014

Badania chimalli - tarczy Mexików

Oryginalny artykuł: Expertos estudian el unico chimalli mexica que se conserva en Mexico

Okrągła tarcza Mexików – zwana chimalli w języku náhuatl – jest jedną z czterech XVI-wiecznych tarcz, które przetrwały do naszych czasów i jedyną przechowywaną w Meksyku, w kolekcji Narodowego Muzeum Historii w Zamku Chapultepec. Dwie inne tarcze znajdują się w Niemczech i jedna we Wiedniu. Chimalli, świadcząca o wspaniałości strojów wysokich dowódców wojskowych Mexików, była przedmiotem dokładnych badań, przeprowadzonych przez specjalistów z ENCRyM (Escuela Nacional de Conservación, Restauración y Museografía). Tarcza pochodzi z okresu przybycia Hiszpanów i jest dziełem Amanteków, którzy specjalizowali się w wyrabianiu przedmiotów z ptasich piór. Źródła historyczne podają, że wykonano ją z materiałów uważanych w Mezoameryce za luksusowe, a mianowicie ze skóry jaguara, płytek złota i ptasich piór w różnych odcieniach. Przypuszczalnie była prezentem od przedstawicieli elity Mexików dla Korteza.

Tarcza Mexików - chimalli - przechowywana w Zamku Chapultepec w mieście Meksyk
(fot. MNH-INAH)

wtorek, 8 lipca 2014

W Ohio odkryto ślady Drewnianego Kręgu

Oryginalny artykuł: Hopewell excavation near Chillicothe seeks evidence of a 'woodhenge'. Columbus Dispatch 23.06.2014.

Archeolodzy z National Park Service prowadzący wykopaliska w Narodowym Parku Historycznym Kultury Hopewell w pobliżu Chillicothe znaleźli w ziemi ślady okrągłej konstrukcji z drewnianych słupów o średnicy 114 metrów, którą nazwali Drewnianym Kręgiem ("woodhenge" - na wzór "stonehenge"). Została ona zbudowana przez tę samą cywilizację, która wzniosła ziemne kopce koło Chillicothe, w Heath i Newark oraz w pobliżu Lebanon w południowo-zachodnim Ohio. Archeolodzy uważają, że regularnie ułożone plamy ciemniejszej gleby, które odkryli pod powierzchnią gruntu to ślady po drewnie, które niegdyś tworzyło okrągłą konstrukcję, a następnie spróchniało w ziemi.


Wykopaliska koło Chillicothe w Ohio (fot. Columbus Dispatch)

niedziela, 6 lipca 2014

W Salwadorze znaleziono pochówki w pozycji siedzącej sprzed 1600 lat

Oryginalny artykuł: Three Skeletons at Least 1,600 Years Old Found in El Salvador. Latin American Herald Tribune 6.07.2014. Skeletons found in El Salvador shed light on early human settlements. Raw Story 4.07.2014.

W Salwadorze odkryto trzy prawie kompletne i dobrze zachowane szkielety sprzed około 1600 lat, w tym dwa pochowane w pozycji siedzącej ze skrzyżowanymi nogami, trzeci w pozycji horyzontalnej. Szczątki zostały odkryte w kwietniu na stanowisku archeologicznym Nueva Esperanza w prowincji San Salvador, gdzie już w 2007 znaleziono jeden szkielet. Wstępne badania przeprowadzone przez archeologa Oscara Camacho wskazują, że należały do dwóch osób dorosłych w wieku 25-35 lat i dziecka 7-9 lat, którzy zostali pogrzebani z darami ofiarnymi w postaci glinianych naczyń w brązowe i czerwone pasy.

Szczątki z Nueva Esperanza pochowane w pozycji siedzącej (fot. AFP)

Princeton udostępnia mezoamerykańskie manuskrypty

Link do kolekcji: Princeton University Digital Library -- Collection Overview

Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Princeton udostępnia online trzy kolekcje mezoamerykańskich manuskryptów: Garrett-Gates (C0744), Garrett (C0744) oraz Princeton (C0940). Obejmują one teksty majańskie, azteckie i innych ludów meksykańskich spisane głównie alfabetem łacińskim, ale także z elementami glificznymi i piktograficznymi, w tym: 

  • Rytuał Bakabów (rękopis spisany ok. 1775-1800 w języku jukateckim alfabetem łacińskim)
Tekst składa się z formuł leczniczych i przepisów na ziołowe leki stosowane w leczeniu wszelkiego rodzaju urazów i chorób, szczególnie drgawek (10 przepisów), problemów żołądkowych (5) i ugryzień (4). Są także po dwie formuły lecznicze na astmę, ból zębów, problemy oddechowe i dolegliwości kości oraz po jednym na artretyzm, różę (stan zapalny skóry), gorączkę, wrzody, wysypkę, oparzenia, katar, zapalenie dziąseł i urodzenie łożyska. Dodatkowo tekst zawiera formuły okolicznościowe używane przy chłodzeniu rzeczy, rozpalaniu ognia, obróbce krzemienia i przywoływaniu jeleni. 

Strony z majańskiej księgi Rytuał Bakabów (Princeton University Digital Library)

sobota, 5 lipca 2014

W Kanadzie topniejący lód ujawnia prehistoryczne skarby

Oryginalny artykuł: Melting Yukon ices reveals prehistoric treasures. Stone Pages 24.06.2014.

Zmiany klimatyczne powodują topnienie krańców pokrywy lodowej w górach Jukonu w Kanadzie, odsłaniając odchody tysiące lat temu pozostawione przez stada karibu oraz narzędzia zgubione przez myśliwych, którzy na nie polowali. Zdaniem Grega Hare'a - archeologa-weterana pracującego dla władz lokalnych Jukonu - na ponad dwudziestu górach tego regionu panują warunki klimatyczne idealne dla zachowania materiału organicznego. W przeciwieństwie do lodowców, które poruszają się powoli miażdżąc ewentualnie zachowane w nich artefakty, jukońska pokrywa lodowa była do tej pory stosunkowo stabilna i dopiero stopniowe ocieplenie w ostatnich kilku dekadach spowodowało jej kurczenie się, odsłaniając skarby. Wśród znalezisk są: drewniane strzałki sprzed prawie 9 tys. lat, kompletne kamienne groty, rzemienie ze ścięgien, fragmenty piór i ślady ochry.

(fot. Mike Thomas / Maclean's)

piątek, 4 lipca 2014

W Kolorado znaleziono dowody na stosowanie tortur

Oryginalny artykuł: Evidence of Hobbling, Torture Discovered at Ancient Massacre Site in Colorado. Western Digs 27.06.2014.

Kiedy w 2005 rozpoczęto pierwsze wykopaliska w pobliżu miasteczka Durango, stanowisko Sacred Ridge (Święta Grań) wyglądało na typowe wczesne osiedle kultury Pueblo - grupa ziemianek datowana na około 800 n.e. Ale wykopaliska wkrótce ujawniły makabryczną zagadkę, którą archeolodzy do tej pory próbują rozwikłać. Okazało się, że w dwóch ziemiankach znaleziono prawie 15 tysięcy fragmentów ludzkich kości, celowo połamanych na kawałki, a wraz z nimi naczynia ceramiczne i narzędzia kamienne z pozostałościami ludzkiej krwi i tkanki mięśniowej. Jest to największe znalezisko okaleczonych ludzkich szczątków kiedykolwiek znalezione na Południowym Zachodzie USA: zawiera szczątki przynajmniej 33 osób - kobiet i mężczyzn, zdaniem specjalistów noszące ślady nie tylko ćwiartowania i spalenia, ale także tortur.

Anna Osterholtz, doktorantka na wydziale antropologii University of Nevada w Las Vegas, skupiła się na badaniu stóp i odkryła ślady brutalnych tortur. Fragmenty kości stopy, które przebadała, nosiły ślady unieruchamiania przez złamanie kostki oraz bicia podeszew stóp, którego jedynym celem mogło być zadanie bólu. Osterholtz uważa, że dowody wskazują na szeroko zakrojone stosowanie tortur, które mogły być używane w celu zastraszenia mieszkańców Sacred Ridge.


Badania kości stóp z Sacred Ridge ujawniły poważne urazy na wierzchniej (po lewej) i spodniej (po prawej) powierzchni stóp, w tym ślady nacinania, krojenia, miażdżenia, a w niektórych wypadkach bicia tak mocnego, że zewnętrzna warstwa tkanki kostnej uległa złuszczeniu.  (Rys. A. Osterholtz / Kiva)

czwartek, 3 lipca 2014

Prekolumbijski wyż demograficzny w Ameryce Północnej

Oryginalny artykuł: Pre-Columbian Native Americans Had Baby Boom in 500-1300 CE. Sci-News.com 1.07.2014.

Według najnowszych badań przeprowadzonych przez Tima Kohlera i Kelsey'a Reese'a - antropologów z Washington State University - prekolumbijskie populacje Ameryki Północnej odnotowały niezwykle wysoki wskaźnik urodzeń w latach 500-1300 n.e. Zdaniem Kohlera był to okres, kiedy wczesne cywilizacje zaczęły dojrzewać i osiągnęły poziom, przy którym wskaźnik urodzeń mógł nawet przewyższać dzisiejsze wskaźniki na całym świecie. Po wyżu nastąpiło załamanie, wskazując na niebezpieczeństwa związane z przeludnieniem. Opublikowane w Proceedings of the National Academy of Sciences badania objęły dane ze 100 lat i tysięcy szczątków ludzkich znalezionych na setkach stanowisk z rejonu Four Corners (Czterech Zakątków) na Południowym Zachodzie USA.

Region Four Corners (kolor czerwony) na tle czterech współczesnych stanów USA (kolor pomarańczowy) (rys. Wikimedia Commons)

wtorek, 1 lipca 2014

Fotogaleria: Figurki Azteków

Wszystkie zaprezentowane poniżej figurki Azteków znajdują się w kolekcji Narodowego Muzeum Antropologii w mieście Meksyk. Przedstawiają osoby należące zarówno do elity – zwanej u Azteków pipíltin, jak i zwykłych mieszkańców – macehualtin. Mężczyzn o wyższym statusie społecznym można rozpoznać dzięki bogatym nakryciom głów, eleganckim strojom i klejnotom. Kobiety z elity mają natomiast tkane spódnice i narzutki, a także niekiedy dość wymyślne fryzury. Wiele figurek przedstawia kobiety z dziećmi na rękach lub trzymające różne przedmioty. Zachowało się również kilka figurek muzyków grających na bębnach, wojowników czy też postaci o cechach zoomorficznych.

Kliknij na zdjęcie aby powiększyć / Click on photos to enlarge