Badanie DNA odsłania historię pierwszych mieszkańców Karaibów

Oryginalny artykuł: Ancient DNA retells story of Caribbean's first people

Połączenie wyników prac archeologicznych z nowymi technologiami genetycznymi pozwoliło poznać lepiej historię pierwszych mieszkańców Wysp Karaibskich. Międzynarodowa grupa badaczy pod kierunkiem Davida Reicha z Harvard Medical School przeanalizowała genomy 263 osób. Dzięki genetyce można prześledzić na Karaibach dwie główne, oddzielone tysiącami lat fale migracyjne odrębnych grup ludzi, których dalecy krewni często zamieszkiwali różne wyspy. Uczeni opracowali również nową technikę, która umożliwia oszacowanie wielkości populacji w przeszłości. Jak zaznacza uczestniczący w badaniach archeolog William Keegan z Florida Museum of Natural History, starożytne DNA oferuje nowe, potężne narzędzie pomagające w rozwiązywaniu długotrwałych debat, potwierdzaniu hipotez i ujawnianiu wielu tajemnic. 

Narzędzia kamienne używane przez pierwszych mieszkańców Wysp Karaibskich
(fot. William Keegan)

Odtworzenie wyglądu "Damy z El Paraiso"

Oryginalny artykuł: Science, Art Combine to Reveal Face of Ancient Peruvian Noblewoman

W Museo de Minerales Andres Del Castillo (Lima, Peru), po dwóch latach pracy wystawiono odtworzone popiersie tak zwanej „Damy z El Paraiso”, wywodzącej się z elity kobiety, która została pochowana około 3700 lat temu i której grobowiec odkryto w 2016 roku na terenie stanowiska archeologicznego El Paraiso w Peru (post: "Nowe odkrycia w El Paraiso (Peru)"). Jak podaje Dayanna Carbonel, kierująca wykopaliskami w El Paraiso, po rekonstrukcji widać, że kobieta ma podłużną twarz, wydatne kości policzkowe i nos, małe oczy i wąskie usta. Podstawą określenia wymiarów i kształtu twarzy była analiza antropometryczna. Następnie do pracy przystąpił artysta Teo Ugarte, który wypełnił czaszkę gliną i gipsem, po czym pokrył całą powierzchnię włóknem szklanym, starając się uzyskać jak najlepsze podobieństwo.

Rekonstrukcja wyglądu "Damy z El Paraiso"
(źródło fot.: Latin American Herald Tribune)

Zastosowanie technologii LIDAR w ośrodkach kultury Chachapoyas

Oryginalny artykuł: Con inteligencia artificial revelan secretos del conjunto monumental Kuelap 

Kultura Chachapoyas rozwijała się na ziemiach peruwiańskiego departamentu Amazonii w latach 900-1470. Pozostawiła po sobie, między innymi, duże kamienne budowle, do których dostęp jest utrudniony. W ramach prac interdyscyplinarnych podjętych z inicjatywy Narodowego Instytutu Geograficznego w Peru wykorzystano technologię LIDAR i sztuczną inteligencję w celu lepszego poznania konstrukcji ukrytych pod warstwą roślinności. 

Przygotowywanie dronów do lotu nad ośrodkami kultury Chachapoyas
(źródło fot.: Andina)

Renowacja i rekonstrukcja majańskiego "Reliefu z Placeres"

Oryginalny artykuł: Con nuevas tecnologias proponen caracteristicas y contexto original del "Relieve de Placeres" del Museo Nacional de Antropologia

Grupa specjalistów pod kierunkiem badaczy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) przeprowadziła prace konserwatorskie rzeźby Majów znanej jako „Relief z Placeres” i znajdującej się w kolekcji Narodowego Muzeum Antropologii w mieście Meksyk. Gilberto García Quintana z INAH przypomniał historię reliefu, który został zrabowany w 1968 roku i miał zostać nielegalnie wywieziony do Nowego Jorku. Na szczęście rok później zabytek  zwrócono narodowi meksykańskiemu.

"Relief z Placeres" w Narodowym Muzeum Antropologii w mieście Meksyk

Odkryto kolejne czaszki na Huey Tzompantli

Oryginalny artykuł: Hallazgo en las entranas de Tenochtitlan: encontraron 119 craneos del Huei Tzompantli en el Templo Mayor

Pięć lat temu, na terenie miasta Meksyk odkryto pozostałości wielkiego Huey Tzompantli, na którym Mexikowie umieścili 484 ludzkie czaszki (posty: "Odkrycie Huey Tzompantli na terenie dawnego Tenochtitlan", "Na Huey Tzompantli w Tenochtitlan umieszczono co najmniej 350 ludzkich czaszek"). Obecnie, podczas kontynuowania prac przy zabytkowym budynku na ulicy Republica de Guatemala 24, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) natrafili na 119 kolejnych czaszek, należących do mężczyzn, kobiet i dzieci. Zajmują one część wschodniego krańca i zewnętrznej fasady tej wyjątkowej wieży o średnicy 4,70 metra, którą dawni mieszkańcy Tenochtitlan – Mexikowie – poświęcili bogu Huitzilopochtli.

Archeolodzy INAH odkryli kolejne czaszki umieszczone na Huey Tzompantli
(fot. Meliton Tapia, INAH)

Natrafiono na kolejne wioski ukryte pod amazońską dżunglą

Oryginalny artykuł: Newly discovered ancient villages laid out like a clock face are further proof of human impact on the Amazon

Dzięki zastosowaniu technologii LiDAR, uczeni z Wielkiej Brytanii, Brazylii i Hiszpanii natrafili na pozostałości prekolumbijskich wiosek ukrytych pod lasami deszczowymi Amazonii, w południowo-wschodnim sektorze stanu Acre w Brazylii. Jest to kolejny dowód na to, że ziemie te były zamieszkiwane przez rdzenne społeczności, których kultury rozwijały się, upadały, przekształcały i pojawiały się ponownie na długo przed przybyciem Europejczyków. Nowo odkryte wioski powstały w latach 1300-1700, a ich sieć jest znacznie bardziej rozległa niż sądzono do tej pory.

Jedna z nowo odkrytych wiosek, nazwana Sol de Camila
(źródło ilustracji: J. Iriarte et al., Journal of Computer Applications in Archaeology)

W Monte Alban odkryto budowlę pod powierzchnią Głównego Placu

Oryginalny artrykuł: Hallan un edificio oculto en Monte Alban 

Monte Alban, miasto Zapoteków, powstało około 500 r. p.n.e. i z czasem stało się potężnym ośrodkiem w rejonie dzisiejszego meksykańskiego stanu Oaxaca. Od początku prowadzonych na tym stanowisku archeologicznym prac skupiano się na budowlach otaczających rozległy Główny Plac, ale nigdy nie zbadano jego samego. Obecnie grupa uczonych z University of Oklahoma (USA), dzięki zastosowaniu technik geofizycznych, w tym georadaru i gradiometrii odkryła, że pod powierzchnią placu, na głębokości około 30 centymetrów znajduje się jakaś budowla.

Główny Plac w Monte Alban

Wyjątkowa kolekcja sztuki naskalnej w amazońskiej dżungli

Oryginalny artykuł: Sistine Chapel of the ancients' rock art discovered in remote Amazon forest

W ubiegłym roku, w deszczowych lasach Amazonii, na terenie Serranía de La Lindosa w Kolumbii natrafiono na dziesiątki tysięcy malowideł naskalnych, pochodzących sprzed 12 500 lat. Do tej pory informacja o odkryciu była utrzymywana w tajemnicy i ujawniona dopiero teraz, po nakręceniu filmu Jungle Mystery: Lost Kingdoms of the Amazon. Jest to jedna z największych na świecie kolekcji sztuki naskalnej z czasów prehistorycznych. Malowidła o czerwonawej barwie mają różne rozmiary i ciągną się na przestrzeni około 12 kilometrów. Na szczególną uwagę zasługują przedstawienia wielu wymarłych już zwierząt, jak mastodonty, paleolamy, wielkie leniwce i konie. Autorami malowideł musieli być ludzie, którzy jako pierwsi dotarli na teren Amazonii. 

Kręcenie filmu dokumentalnego o malowidłach naskalnych w Serrania de La Lindosa
(fot. Ella Al-Shamahi)