Odkrycie Huey Tzompantli na terenie dawnego Tenochtitlan

Oryginalny artykuł: Descubren el gran tzompantli de Mexico-Tenochtitlan

Specjaliści z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii w Meksyku, Pedro Francisco Sánchez Nava, Raúl Barrera i Eduardo Matos Moctezuma (emerytowany badacz INAH) przekazali, że w Centrum Historycznym miasta Meksyk, podczas wykopalisk prowadzonych przy ulicy Guatemala 24, na głębokości dwóch metrów natrafiono na część prostokątnej platformy, którą uznano za pozostałości Huey Tzompantli. Prace rozpoczęły się tam 9 lutego bieżącego roku i trwały do końca czerwca. Platforma ma wysokość około 45 centymetrów, długość co najmniej 13 metrów i szerokość 6 metrów. Mur został wykonany z tezontle (porowatego kamienia w czerwonawym kolorze) i pokryty warstwą stiuku. W centrum platformy znajdowały się szczęki i fragmenty ludzkich czaszek, połączonych ze sobą zaprawą wapienną.

Ludzkie czaszki odkryte na platformie (fot. PAU-INAH)

Raúl Barrera powiedział, że większość czaszek pochodziła od młodych mężczyzn, choć były też czaszki kobiet i dzieci. Do chwili obecnej znaleziono 35 czaszek, ale uczeni sądzą, że natrafią na znacznie więcej. Zdaniem specjalistów, Tzompantli odpowiada szóstej fazie konstrukcyjnej świątyni Templo Mayor (lata 1486-1502). Część Tzompantli została zniszczona w czasach kolonialnych podczas wznoszenia nowej budowli. Na posadzce zachowały się jednak otwory po dawnych słupach z drewnianymi belkami, na których umieszczano czaszki. Otwory, oddalone od siebie o 60-80 centymetrów, mają średnicę około 25-30 centymetrów.

Otwory, które pozostały po drewnianych słupach (fot. PAU-INAH)

Archeolodzy odkryli też depozyt ofiarny związany z ostatnim etapem konstrukcyjnym i zawierający fragmenty dwóch lub trzech przedmiotów z białego trawertynu, które zostały rytualnie zniszczone. Inny depozyt ofiarny z czasów kolonialnych tworzyło 21 miedzianych dzwoneczków i paciorki z zielonego kamienia.

Depozyt ofiarny z przedmiotami z trawertynu (fot. PAU-INAH)

Odkrycie Tzompantli jest znaczące, gdyż informacje o tej budowli zachowały się w kodeksach, gdzie przedstawiono ją co prawda jako niewysoką platformę, jednak wywołującą ogromne wrażenie ze względu na belki, na których układano czaszki. Obecnie jest już znane dokładne umiejscowienie nie tylko Świątyni Ehecatla, Boiska do gry w piłkę, ale i Tzompantli, o których wspominali konkwistadorzy (Hernán Cortés, Bernal Díaz del Castillo i Andrés de Tapia) oraz zakonnicy i kronikarze (Bernardino de Sahagún, Francisco López de Gómara, José de Acosta i Hernando Alvarado Tezozómoc), zwracając uwagę na związek tych budowli ze świątynią Templo Mayor. Eduardo Matos Moctezuma zaznaczył, że zakonnik Bernardino de Sahagún pisał o istnieniu kilku tzompantli i dwóch boisk do gry w piłkę. Biorąc pod uwagę lokalizację, można sądzić, że nowo odkryta konstrukcja to słynne Huey Tzompantli, czyli największe tzompantli w Tenochtitlan. Była to szczególna budowla, gdzie umieszczano czaszki wrogów pojmanych, złożonych w ofierze i ściętych przez Mexików.

Platforma Huey Tzompantli (fot. PAU-INAH)

Raúl Barrera dodał, że już na początku XX wieku Leopoldo Batres, podczas prac przy ulicy Guatemala znalazł rzeźby w formie głowy węża, ołtarz z blankami i pozostałości murów, które zapewne stanowiły część Tzompantli. Na fragmenty platformy natrafił też Manuel Gamio w 1914 roku, a kolejne odkryto w późniejszych latach podczas budowy linii metra. Pedro Francisco Sánchez Nava poinformował, że wykopaliska będą kontynuowane, a w przyszłości miejsce to zostanie udostępnione zwiedzającym.