środa, 29 stycznia 2020

Wyrzeźbione w kamieniu muszle Mexików

W 160. numerze czasopisma Arqueología Mexicana, meksykański badacz Leonardo López Luján poświęcił artykuł pochodzącym z czasów Mexików monumentalnym rzeźbom w formie muszli. Do dnia dzisiejszego zachowało się ich pięć (cztery z andezytu i jedna z bazaltu), mają długość 80-104 cm, szerokość 55-86 cm i wysokość 44-49,5 cm. Cztery znajdują się nadal w Meksyku, a jedna w The University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology. Oryginalnie wszystkie rzeźby były polichromowane, choć do dzisiaj zachowały się jedynie drobne pozostałości dawnych kolorów, w tym czerwonego (otrzymywanego z hematytu) i niebieskiego (uzyskiwanego z palygorskitu z dodatkiem indygo), w które to pigmenty zaopatrywano się prawdopodobnie na targowisku w Tlatelolco.

Wyrzeźbiona z andezytu muszla w kolekcji Museo del Templo Mayor

sobota, 25 stycznia 2020

W mieście Meksyk odkryto łaźnię parową Mexików

Oryginalny artykuł: Hallazgo en inmediaciones de La Merced confirma ubicacion del barrio prehispanico de Temazcaltitlan

Przy ulicy Talavera 24, w La Merced w mieście Meksyk, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli pozostałości prekolumbijskiej łaźni parowej temazcal, zbudowanej w XIV wieku przez Mexików. Pozwoliło to dokładnie zlokalizować Temazcaltitlan, jedną z najstarszych dzielnic Tenochtitlan, o którym to miejscu wspominały różne źródła, jak Mapa de Sigüenza, Crónica Mexicáyotl i Códice Aubin, opowiadające historię wędrówki Mexików. Temazcaltitlan należał do Teopan (zwanego też Zoquipan), pierwszego nadwodnego terenu zajętego przez Mexików i to tam spostrzeżono znaki przepowiedziane przez boga Huitzilopochtli.

Pozostałości dawnej łaźni parowej temazcal (fot. Edith Camacho, INAH)

wtorek, 21 stycznia 2020

Szczegółowe badania „Idola z Pachacamac”

Oryginalny artykuł: Incan idol that allegedly escaped conquistadors' destruction is real, new analysis show

Jednym z najważniejszych eksponatów w muzeum na terenie stanowiska archeologicznego Pachacamac (Peru) jest drewniana rzeźba zwana „Idolem z Pachacamac”, mająca wysokość 2,34 m i średnicę około 13 cm. W 1938 r. archeolog Albert Giesecke odkrył ją w Templo Pintado („Malowanej Świątyni”) w Pachacamac, choć przez wiele lat sądzono, że rzeźba została zniszczona przez hiszpańskich konkwistadorów w 1533 roku na polecenie Hernanda Pizarro. Znalezisko wywołało wiele dyskusji wśród specjalistów nie tylko co do autentyczności zabytku, ale i jego przynależności kulturowej. Chociaż Pachacamac było sanktuarium Inków i celem pielgrzymek, to jednak było zamieszkiwane znacznie wcześniej, co potwierdzają świadectwa archeologiczne związane z kulturami Lima, Wari i Ychsma. Źródła historyczne podają, że „Idolowi z Pachacamac” przypisywano szczególne moce i pełnił on rolę wyroczni.

Rzeźba znana jako "Idol z Pachacamac"
(źródło ilustracji: M. Sepúlveda et al, Project INCA, Sorbonne Université)

piątek, 17 stycznia 2020

Pozostałości budowli mieszkalnych w Azcapotzalco

Oryginalny artykuł: En Centro Historico de Azcapotzalco hallan plataforma domestica de elite de la antigua parcialidad de Mexicapan

W mieście Meksyk, pod nawierzchnią ulicy Paseo de las Hormigas, w parku w centrum Azcapotzalco, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli pozostałości dawnych budowli mieszkalnych. W 1428 roku Tenoczkowie podbili Azcapotzalco i podzielili je na dwa autonomiczne ośrodki, Tepanecapan i Mexicapan, z których każdy zarządzany był przez władcę tlatoani. Tepanecapan było zamieszkiwane przez Chichimeków-Tepaneków, a Mexicapan przez Mexików.

Pozostałości dawnych budowli mieszkalnych w Azcapotzalco
(fot. Mauricio Marat, INAH)

poniedziałek, 13 stycznia 2020

Historia sztabki złota

Oryginalny artykuł: Confirman que "tejo de oro" del MNA si es del expolio espanol en la llamada "Noche triste"

13 marca 1981 roku, podczas prac budowlanych prowadzonych w stolicy Meksyku, w rejonie ulic Alameda Central i Avenida Hidalgo, Francisco Bautista natrafił na głębokości 4,80 m na sztabkę złota i przekazał ją archeologom. Obecnie artefakt jest wystawiony w Narodowym Muzeum Antropologii i najnowsze badania potwierdziły, że ta sztabka złota stanowi wyjątkowe świadectwo materialne tak zwanej „Noche triste” („Smutnej nocy”), związanej z ucieczką z Tenochtitlan Hernana Cortesa i jego ludzi 30 czerwca 1520 roku.

Sztabka złota w kolekcji Narodowego Muzeum Antropologii w mieście Meksyk
(fot. MNA-INAH)

czwartek, 9 stycznia 2020

Meksyk przekazał rządowi peruwiańskiemu artefakty z czasów prekolumbijskich

Oryginalny artykuł: El Gobierno de Mexico restituye a la Republica de Peru 37 piezas de sus antiguas culturas

W geście przyjaźni między narodami meksykańskim i peruwiańskim, a przede wszystkim w ramach wzajemnego zaangażowania w sprawę nielegalnego handlu dobrami kulturowymi, rząd Meksyku zwrócił Republice Peru 37 artefaktów, z których większość należała do kultur prekolumbijskich zamieszkujących ziemie Ameryki Południowej. Jak zaznaczył Diego Prieto Hernández, dyrektor generalny Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), część przedmiotów została przekazana przez różne osoby dobrowolnie, a część zdołano skonfiskować.

Przekazane przez Meksyk artefakty prekolumbijskie (fot. Mauricio Marat, INAH)

niedziela, 5 stycznia 2020

Na terenie kompleksu Sechin odkryto budowlę sprzed 5000 lat

Oryginalny artykuł: Descubren piramide de unos 5000 anos de antiguedad en el sitio arqueologico de Sechin

Podczas prac wykopaliskowych na terenie kompleksu Sechín w Casma (Ancash, Peru) archeolodzy odkryli budowlę pochodzącą sprzed co najmniej 5000 lat. Jak podaje kierująca projektem Mónica Suárez Ubillus, przypominająca piramidę schodkową konstrukcja znajduje się we wnętrzu głównej budowli i prawdopodobnie była miejscem odprawiania rytuałów.

Odsłonięty fragment dawnej budowli odkrytej w Sechin
(fot. Projekt Archeologiczny Sechin)

środa, 1 stycznia 2020

Prace archeologiczne w Kulubá, mieście Majów na Jukatanie

Oryginalny artykuł: Confirman existencia de un palacio en la zona arqueologica de Kuluba en Yucatan

Ruiny miasta Majów znane obecnie jako Kulubá położone są 35 km na południowy wschód od Tizimin w meksykańskim stanie Jukatan. Podczas rozpoczętego w listopadzie sezonu wykopaliskowego archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) prowadzili prace w kompleksie architektonicznym nazwanym Grupą C i potwierdzili, że po wschodniej stronie tamtejszego placu zachował się dawny pałac. Jak podaje Ajfredo Barrera Rubio, budowla ta ma długość około 55 metrów, szerokość 15 metrów i wysokość 6 metrów. Z pałacu korzystano w okresie klasycznym późnym (lata 600-900) i końcowym (lata 850-1050).

Pałac w Grupie C w Kuluba (fot. Mauricio Marat, INAH)