Meksyk przekazał Peru artefakty kultury Chiribaya

Oryginalny artykuł: Restituyen fardo funerario prehispanico al gobierno peruano

Rząd Meksyku, za pośrednictwem Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) przekazał władzom peruwiańskim artefakty kultury Chiribaya, które zostały na początku bieżącego roku podarowane przez osobę prywatną i były przechowywane w Centrum INAH-Morelos. Ekspertyza, którą przeprowadzili Pavel Carlos Leiva García (archeolog peruwiański) i María Judith Galicia Flores wykazała, że wszystkie przedmioty pochodzą z tego samego pochówku kultury Chiribaya, kwitnącej w latach 900-1300 n.e. na południowym wybrzeżu obecnego Peru.

Jedno z przekazanych naczyń ceramicznych kultury Chiribaya (fot. Manuel Curiel, INAH)

Dzięki analizie, którą przeprowadził antropolog Juan Alberto Román Berrelleza można było ustalić, że szczątki kostne: czaszka z wyraźną deformacją, piszczele i fragmenty żuchwy należały do jednej osoby, dorosłego mężczyzny.

Zachowane szczątki kostne (fot. Manuel Curiel, INAH)

Tkanina i trzy naczynia ceramiczne stanowiły zapewne część darów ofiarnych. Bawełniana tkanina, o wymiarach około 96 na 45 centymetrów, była farbowana naturalnymi barwnikami. Wśród wzorów wyróżniają się figury geometryczne oraz wizerunki ptaków brodzących, typowych dla południowego wybrzeża Peru.

Tkanina ze wzorami geometrycznymi i wizerukami ptaków (fot. Manuel Curiel, INAH)

Artefakty pochodzą z rejonu leżącego w pobliżu portowego miasta Ilo, w departamencie  Moquegua i datowane są na schyłek horyzontu środkowego (lata 900-1300 n.e.). Był to okres, kiedy po upadku cywilizacji Huari zaczęły rozkwitać różne kultury, w tym Chiribaya. Sytuacja ta trwała do 1300 r. n.e., gdy niektóre z tych państewek zostały podbite przez Inków. Kultura Chiribaya objęła swymi wpływami regiony Moquegua i Tacna w Peru oraz niewielką, północną cześć obecnego terytorium Chile.

Miniaturowy kubek (fot. Manuel Curiel, INAH)

Jak wyjaśnia archeolog Pavel Leiva, przedstawiciele kultury Chiribaya zajmowali się głównie rolnictwem, wyrobem ceramiki i tkactwem. Podczas rytuałów grzebalnych tej kultury ciała zmarłych balsamowano, zawijano w tkaniny i składano w fosach. Po bokach umieszczano dary niezbędne podczas drogi w zaświaty. W kulturze andyjskiej nie istniało bowiem pojęcie śmierci, gdyż była ona traktowana jako rytuał przejścia i dlatego wyposażano zmarłych w to, co niezbędne podczas podróży. Osoby te nadal były uważane za żywe, jednoczące się z przyrodą, z Matką Ziemią Pachamama.

Miniaturowy dzbanek z wlewem (fot. Manuel Curiel, INAH)

Przykładem takiego podejścia są pochodzące z pochówku naczynia ceramiczne: sagan  niegdyś zawierający prawdopodobnie chichę, kubek i miniaturowy dzbanek z wlewem. Zachowały one oryginalne barwy: czerwoną, pomarańczową, białą i czarną, typowe dla kultury Chiribaya.