Dary dla boga Xochipilli

Oryginalny artykuł: Exhiben la alegria y esperanza de los mexicas en su culto al sol del amanecer

W kosmowizji ludów Nahua słońce symbolizowało życie, a wędrówka słońca po niebie odzwierciedlała walkę życia ze śmiercią. Mexikowie wierzyli, że każdego dnia to ciało niebieskie przechodziło przez świat żywych aż do zmierzchu, kiedy to umierało i udawało się do świata podziemnego, użyźniając w ten sposób ziemię. O świcie odradzało się zwycięsko na wschodzie, napełniając wszystkich radością i nadzieją. Właśnie radość i nadzieja stanowią temat wystawy „Dary dla boga Xochipilli”. zorganizowanej w Muzeum Templo Mayor w mieście Meksyk. Na wystawie zaprezentowano artefakty pochodzące z Depozytu Ofiarnego 78, poświęconego bogu Xochipilli-Macuilxóchitl jako porannemu słońcu. Ów depozyt został znaleziony w Templo Rojo Sur (Czerwonej Świątyni Południowej), wzniesionej około 1500 r. n.e. w ceremonialnym centrum dawnego Tenochtitlan. W momencie odkrycia zawierał dużą ilość czerwonego barwnika - hematytu, prawdopodobnie mającego symbolizować zarówno użyźniającą ziemię krew osób złożonych w ofierze, jak i Tamoanchan, miejsce pochodzenia boga Xochipilli.

Makieta Templo Rojo Sur (Czerwonej Świątyni Południowej) (fot. Manuel Curiel, INAH)

Depozyt Ofiarny 78 został odkryty w 1978 roku przez archeolog Mercedes Gómez Mont i został uznany za wyjątkowy ze względu na ilość, różnorodność i rozmieszczenie złożonych przedmiotów. Jak podkreśla kurator wystawy Patricia Ledesma Bouchan, w depozycie znajdowały się liczne miniaturowe repliki instrumentów muzycznych, w tym małe bębny, flety, brzękadła i miedziane dzwoneczki, które - podobnie jak inne, liczne instrumenty - zostały przedstawione w kodeksach w scenach upamiętniających święta i tańce ludności Nahua.

Instrumenty muzyczne z Depozytu Ofiarnego 78 (fot. Héctor Montaño, INAH)

W depozycie ofiarnym znajdowały się także trzy noże ofiarne ogromnych rozmiarów, długości około jednego metra, ozdobione wizerunkami Xochipilli-Macuilxóchitl. Jego twarz pomalowana jest na delikatny kolor czerwony, a nakrycie głowy stanowi czapka z delikatnych piór i ptasi grzebień. Pierwszy, wykonany z bazaltu nóż waży 15 kg, drugi ma 28 kg, a trzeci - 34 kg.

 

Ogromne noże ofiarne z Depozytu Ofiarnego 78 (fot. Héctor Montaño, INAH)

Bóg Xochipilli-Macuilxóchitl reprezentował rodzące się słońce i dlatego nazywano go „Panem Czerwonego Brzasku”, w odniesieniu do momentu przejścia nocy w dzień, gdy niebo przyjmuje czerwoną barwę. Poza radością, Xochipilli wiązany był z poezją, sztuką, prokreacją, młodą i niedojrzałą kukurydzą oraz porą letnią. Zdaniem kuratorki wystawy, depozyt ofiarny odzwierciedlał moment triumfu słońca, kiedy odradza się z nocnego mroku i powraca do świata żywych. .

Bębenki w formie garnków (fot. Héctor Montaño, INAH)

Ledesma Bouchan przekazała, że celem wystawy jest pokazanie mało znanej strony ludu, który choć uznawany za wojowniczy, potrafił również w nadzwyczajnym stylu wyrażać radość i nadzieję nowego dnia. Kroniki z czasów kolonialnych podają, że ludzie Nahua codziennie witali poranne słońce muzyką i kierowali do niego prośby. Z bogiem Xochipilli związany był też ptak Penelopa rdzawobrzucha (Penelope purpurascens), nazywany coxcoxtli, który swym śpiewem ogłaszał początek dnia. Ptaki te składano w ofierze ku czci tego bóstwa, zraszając ich krwią świątynię Templo Rojo Sur.