INAH odzyskuje Kodeksy z San Andrés Tetepilco

Oryginalny artykuł: El INAH recupera los Códices de San Andrés Tetepilco

Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH) odzyskał trzy dokumenty piktograficzne, zwane Kodeksami z San Andrés Tetepilco, których autentyczność została potwierdzona przez specjalistów i łączy je z okresem przejściowym między XVI a XVII wiekiem. Spośród nich wyróżnia się jeden, który można uznać za kontynuację Tira de Peregrinaciόn (znanej też jako Kodeks Boturini). Manuskrypty zostały włączone do liczącej 200 mezoamerykańskich kodeksów kolekcji Narodowej Biblioteki Antropologii i Historii (BNAH). Kodeksy z San Andrés Tetepilco zachowują mezoamerykańską tradycję piśmienniczą i nawiązują do założenia San Andrés Tetepilco, a także jego wejścia w nowy porządek społeczno-polityczny w pierwszych dekadach wicekrólestwa. 

Tira de Tetepilco (fot. INAH)

Rada Nadzorcza INAH wyróżniła sponsorów, w tym osoby prywatne i firmy zaangażowane w ochronę i zachowanie meksykańskiego dziedzictwa kulturowego, które umożliwiły zebranie 9,5 miliona peso na odzyskanie tych dokumentów, pozostających przez pokolenia w rękach rodziny, proszącej o zachowanie anonimowości. Zdaniem badaczy INAH, Kodeksy z San Andrés Tetepilco należą do tak zwanych kodeksów mieszanych, ponieważ zawierają obrazy wywodzące się z rdzennej tradycji oraz teksty w języku nahuatl lub hiszpańskim, pisane alfabetem łacińskim. San Andrés Tetepilco, położone w południowo-wschodniej części miasta Meksyk, w okresie, do którego odnoszą się trzy dokumenty, znajdowało się pod jurysdykcją Iztacalco. Nowo odzyskane kodeksy to: Mapa de la fundación de Tetepilco, Inventario de la iglesia de San Andrés Tetepilco i Tira de Tetepilco. Jeśli chodzi o ten ostatni, wskazano, że wraz z Tira de Peregrinaciόn zawiera w przybliżeniu ten sam okres, co Kodeks Aubin, który obejmuje lata 1064–1607.

Mapa de la fundacion de Tetepilco (fot. INAH)

Naukowcy z Narodowego Uniwersytetu Autonomicznego Meksyku (UNAM) wspominają, że 15 lat temu na zaproszenie ówczesnego kronikarza Azcapotzalco udali się do prywatnego domu w Coyoacán i po raz pierwszy za pomocą monitora ujrzeli te dokumenty. Dopiero dwa lata temu władze BNAH mogły je bezpośrednio zobaczyć i przeprowadzić badania mające na celu potwierdzenie ich autentyczności. Okazało się wówczas, że wykonano je na papierze amate, na który nałożono warstwę gipsu, a barwniki uzyskano z koszenili (kolor czerwony), z węgla (kolor czarny), z indygo (kolor niebieski) i z żółtej ochry. Tira de Tetepilco składa się z 20 rycin złożonych w harmonijkę i przedstawia historię Tenochtitlan w czterech tematach: założenie miasta, rejestr władców z czasów prekolumbijskich, przybycie Hiszpanów w 1519 r. i okres wicekrólestwa do 1611 r.

Inventario de la iglesia de San Andres Tetepilco (fot. INAH)

Odnotowano w tym dokumencie spotkanie w latach 1427-1440 tlatoaniego Itzcóatla z tlacatecatlem (wodzem jego armii) Montezumą Ilhuicaminą (późniejszym tlatoani), któremu udało się podbić Tetepilco. Huehuetzin, władca Tetepilco ze swym dworem pojawiają się jako wasale Tenochtitlan. Przesłanie to ma pokazać włączenie Tetepilco do historii Tenochtitlan. Jeśli chodzi o Mapa de la fundación de Tetepilco, badacze UNAM wyjaśnili, że zawiera ona informacje historyczno-geograficzne, z rzeczywistymi lokalizacjami i toponimami miast: Culhuacan, Tetepilco, Tepanohuayan, Cohuatlinchan, Xaltocan i Azcapotzalco. Z kolei Inventario de la iglesia de San Andrés Tetepilco, obejmujące dwie kartki papieru amate, na które nałożono warstwę wapna, zawiera spis majątku wspomnianej świątyni, w tym: pięć czerwonych strojów, prawdopodobnie szat noszonych przez księdza, instrumenty dęte, lektykę, sztandary i przedstawienia wizerunków religijnych.