Oryginalny artykuł: Maya Blue (English)
Po setkach lat w subtropikalnym klimacie takich miejsc jak Chichén Itzá czy Cacaxtla na wielu kamiennych stelach, malowidłach i naczyniach nadal odnajdujemy żywe kolory, w tym przepiękny odcień niebieskiego.
Błękit majański to nazwa hybrydowego pigmentu złożonego ze składników organicznych i nieorganicznych, używanego przez Majów do dekorowania naczyń, kodeksów i rzeźb. Był głównie używany w rytuałach, ofiarach, na ceramice i malowidłach ściennych, a sam pałygorskit był stosowany do celów medycznych, jako składnik ceramiki (oraz do produkcji błękitu majańskiego). Nie wiadomo, kiedy został on wynaleziony, ale na pewno był szeroko używany w okresie klasycznym począwszy od 500 r. n.e. Być może pojawił się, gdy Majowie zaczęli malować wewnętrzne mury świątyń w późnym okresie preklasycznym ok. 300 r. p.n.e.-300 r. n.e. choć nie znaleziono go na malowidłach w Acanceh, Tikal, Uaxactun, Nakbe i innych preklasycznych stanowiskach. Jednakże ostatnie badania malowideł w Calakmul (Vázquez de Ágredos Pascual 2011) zdecydowanie identyfikują użycie niebieskiego datowane na ok. 150 r. n.e., co było by jak na razie najwcześniejszym przykładem użycia błękitu majańskiego.
Po setkach lat w subtropikalnym klimacie takich miejsc jak Chichén Itzá czy Cacaxtla na wielu kamiennych stelach, malowidłach i naczyniach nadal odnajdujemy żywe kolory, w tym przepiękny odcień niebieskiego.
Błękit majański to nazwa hybrydowego pigmentu złożonego ze składników organicznych i nieorganicznych, używanego przez Majów do dekorowania naczyń, kodeksów i rzeźb. Był głównie używany w rytuałach, ofiarach, na ceramice i malowidłach ściennych, a sam pałygorskit był stosowany do celów medycznych, jako składnik ceramiki (oraz do produkcji błękitu majańskiego). Nie wiadomo, kiedy został on wynaleziony, ale na pewno był szeroko używany w okresie klasycznym począwszy od 500 r. n.e. Być może pojawił się, gdy Majowie zaczęli malować wewnętrzne mury świątyń w późnym okresie preklasycznym ok. 300 r. p.n.e.-300 r. n.e. choć nie znaleziono go na malowidłach w Acanceh, Tikal, Uaxactun, Nakbe i innych preklasycznych stanowiskach. Jednakże ostatnie badania malowideł w Calakmul (Vázquez de Ágredos Pascual 2011) zdecydowanie identyfikują użycie niebieskiego datowane na ok. 150 r. n.e., co było by jak na razie najwcześniejszym przykładem użycia błękitu majańskiego.
Ten niezwykły odcień powstaje dzięki połączeniu indygo (składnika roślinnego) i pałygorskitu (nazywanego "sak lu'um", czyli "biała ziemia" w majańskim jukateckim). Były one ogrzewane w temperaturze 150-200 stopni Celcjusza, aby cząsteczki indygo wniknęły w białą glinę pałygorskitu. Proces ten sprawia, że kolor jest trwały, nawet wystawiony na działanie ostrego klimatu, roztworów zasadowych, kwasu azotowego czy rozpuszczalników organicznych. Ogrzewanie składników prawdopodobnie odbywało się w piecu specjalnie wybudowanym do tego celu (piece są wspominane we wczesnych źródłach hiszpańskich na temat Majów). Ostatnio zaproponowano także, że błękit majański mógł powstawać również jako produkt uboczny spalania kadzidła kopalowego w czasie ceremonii i rytuałów.
Trwają badania nad pochodzeniem pałygorskitu i udało się zidentyfikować kilka kopalni na Jukatanie i w innych miejscach. Kopalnie pałygorskitu znaleziono m.in. na półwyspie Jukatan w Ticul, Yo'Sah Kab, Sacalum i Chapab. Udało się także ustalić, że zbadane próbki pigmentu z Chichen Itza pochodziły z Sacalum, a próbki z Palenque - z Sacalum, Yo'Sah Kab i innego, nieznanego źródła. Niewątpliwie Sacalum i Yo'Sah Kab były ważnymi ośrodkami z powodu znacznej wielkości złóź i wygodnego położenia geograficznego.
Mapa odcieni niebieskiego, w tym błękit majański (po angielsku z obrazkami)
Malowidła ścienne z Bonampak
Bonampak murals
Bonampak murals
Figurka z Jaina ze śladami błękitu majańskiego. Muzeum Ameryki w Madrycie
Jaina figurine with traces of Maya blue. Museum of America, Madrid
Jaina figurine with traces of Maya blue. Museum of America, Madrid
Figurka z Jaina ze śladami błękitu majańskiego. Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk.
Jaina figurine with traces of Maya blue. National Museum of Anthropology, Mexico City
 |
| Głowa ze śladami błękitu. Muzeum Archeologiczne Comitan, Meksyk A ceramic head with traces of Maya blue. Comitan Archeological Museum, Mexico |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz