Wyjątkowe pochówki w Cañada de la Virgen (stan Guanajuato, Meksyk)

Oryginalny artykuł: INAH y Langebio impulsan estudio arqueogenetico de Canada de la Virgen

Cañada de la Virgen jest jednym z najważniejszych stanowisk archeologicznych na terenie meksykańskiego stanu Guanajuato. Ośrodek zamieszkiwany był w latach 540-1050 n.e. Podczas wykopalisk, prowadzonych tam od 15 lat pod kierunkiem Gabrieli Zepeda García Moreno z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), odkryto dziewiętnaście pochówków. Przeprowadzenie datowania radiowęglowego szczątków wykazało jednak, że dwa szkielety, nazwane przez archeologów „Hierarcha” i „Wojownicza Dziewczynka”, pochodzą z około 700 r. p.n.e. Mogłoby to sugerować, że przez tysiąc lat kolejne pokolenia przenosiły relikwie swych przodków.

Stanowisko archeologiczne Cañada de la Virgen (fot. Gabriela Zepeda, INAH)

Jak wyjaśnia Gabriela Zepeda, „Hierarcha”, który za życia był przypuszczalnie wojownikiem lub przywódcą wojskowym, został ostatecznie, w 760 r. n.e. złożony we wnętrzu głównej piramidy zwanej „Domem 13 Niebios”. Szczątki zmarłego owinięto w plecioną matę, a w ramionach trzymał psa, który miał mu towarzyszyć w trudnej drodze w zaświaty. Badania antropologiczne szkieletu wykazały prognatyzm, choroby przyzębia, hiperostozę symetryczną oraz liczne urazy, w tym pęknięcie czaszki, które okazało się śmiertelne.

Pochówek "Hierarchy" odkryty we wnętrzu piramidy (fot. Gabriela Zepeda, INAH)

„Wojownicza Dziewczynka” zmarła w wieku siedmiu lat i chociaż nastąpiło to ponad 2500 lat temu, to jej szczątki zostały ostatecznie pochowane setki lat później w Cañada de la Virgen. W jej pochówku znaleziono nóż z obsydianu oraz naszyjniki i zawieszki wykonane z muszli ślimaka i masy perłowej.

Szczątki "Wojowniczej Dziewczynki" (fot. Gabriela Zepeda, INAH)

Uczeni uznali za konieczne przeprowadzenie badań genetycznych, które mogłyby dostarczyć więcej informacji nie tylko o tych dwóch osobach, ale i o pozostałych, których szczątki znaleziono w Cañada de la Virgen. W ramach projektu podjęto współpracę z Laboratorium Langebio-Cinvestav w Iruapato. Dr Karla Sandoval Mendoza, uczestnicząca w pracach z ramienia Langebio przekazała, że do laboratorium trafiły próbki pobrane głównie z zębów, ze wszystkich szkieletów, które poddano zewnętrznemu oczyszczeniu, odkażeniu i usunięciu pyłu kostnego. Uczeni przeprowadzą sekwencjonowanie DNA mitochondrialnego, dzięki czemu będzie można ustalić do której z haplogrup mitochondrialnego DNA (A, B, C, D lub X) należą szczątki. Ostatecznie pozwoli to przekonać się nie tylko o ewentualnych związkach rodzinnych „Hierarchy” i „Wojowniczej Dziewczynki”, ale i o różnorodności genetycznej dawnych mieszkańców Cañada de la Virgen.

Główna piramida w Cañada de la Virgen (fot. Gabriela Zepeda, INAH)

Gabriela Zepeda zaznaczyła, że nowe informacje na temat „Hierarchy” i „Wojowniczej Dziewczynki” mogłyby mieć również duże znaczenie dla wykazania obecności języka proto-otomangueskiego w tym rejonie już setki lat przed naszą erą. Przypuszczalnie językiem tym posługiwano się na obszarze, który rozciągał się od Doliny Oaxaca aż po obecne północne ziemie stanu Guanajuato i południowe ziemie stanu San Luis Potosí. W pewnym okresie, pomiędzy VI a III w. p.n.e. z języka proto-otomangueskiego wyróżniły się dwie podrodziny językowe. Jedna objęła języki: zapotecki, chinantecki, amuzgo, mistecki, popoloca i tlapanecki. Do drugiej należały języki otopame, którymi w momencie przybycia Hiszpanów posługiwała się ludność zamieszkująca Płaskowyż Centralny i tę część stanu Guanajuato, w której leży Cañada de la Virgen.