Badania genomów wykazały, że w Chichén Itzá składano w ofierze dzieci i bliźnięta

Oryginalny artykuł: Niños y gemelos eran sacrificados en Chichén Itzá, revela estudio de genomas antiguos 

Dzięki analizie genetycznej odkryto, że w Chichén Itzá praktykowano rytualne składanie ofiar z dzieci, skupiając się wyłącznie na chłopcach. Badania przeprowadził interdyscyplinarny zespół pod przewodnictwem Rodrigo Barquera Lozano z Instytutu Maxa Plancka w Lipsku (Niemcy) i brało w nich udział czterech specjalistów z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH). Wyniki prac opublikowane w czasopiśmie naukowym Nature dowodzą bliskich powiązań rodzinnych dzieci złożonych w ofierze, w tym bliźniąt. W badaniach wykorzystano kolekcję kości znajdującą się pod ochroną Centrum INAH Jukatan.  

Kolekcja kości w Centrum INAH Jukatan (źródło fot. INAH)

Uczeni sugerują związki pomiędzy praktykami rytualnymi i mitami, szczególnie tymi zawartymi w Popol Vuh. W światopoglądzie Majów i innych kultur Mezoameryki bliźnięta reprezentują cechy dwoistości bóstw i bohaterów. Poza tym, po raz pierwszy zidentyfikowano bliźnięta w kontekstach grobowych Majów. Badania skoncentrowały się na szczątkach 64 dzieci odkrytych w 1967 roku w podziemnej komorze położonej 300 metrów na północny wschód od Świętego Cenote w Chichen Itza. Ta naturalnie uformowana przestrzeń mogła być wykorzystywana jako chultun i została połączona z małą jaskinią. Z miejsca pochówku, które zawierało ponad 100 szkieletów wybrano 64.

Jedna z badanych czaszek (żródło fot. INAH)

Aby lepiej zrozumieć pochodzenie i pokrewieństwo biologiczne dzieci złożonych w ofierze, a także ich związek z obecnymi mieszkańcami regionu, zastosowano połączone podejście bioarcheologii i genomiki. Zbadano szczątki 64 dzieci pochowanych w chultunie i porównano je z danymi 68 mieszkańców z Tixcacaltuyub, położonego w pobliżu Chichén Itzá, a także z innymi informacjami genetycznymi, dawnymi i współczesnymi, dostępnymi z tego regionu. Analiza danych genetycznych ujawniła, że wszystkie szczątki znalezione w chultunie należały do chłopców w wieku od trzech do sześciu lat. Bardziej szczegółowe badanie genetyczne wykazało również, że co najmniej jedna czwarta dzieci była ze sobą blisko spokrewniona. Wyniki dowodzą, że dzieci dobierano w pary. Autorzy artykułu podają, że wiek chłopców, ich bliskie pokrewieństwo genetyczne oraz fakt, że zostali złożeni w tym samym miejscu, które przez ponad 500 lat służyło jako pochówek, pozwalają sądzić, że ten chultun był przestrzenią przeznaczoną na grzebanie osób złożonych w ofierze, choć miejsce, w którym odprawiano rytuały nie jest znane.

Szczątki kostne wykorzystane w badaniach (źródło fot. INAH)

Datowanie szczątków wskazuje, że chultun był używany jako miejsce pochówku między VII a XII wiekiem, ale większość dzieci złożono tam w ciągu 200 lat, w czasach największego rozkwitu Chichén Itzá, między 800 a 1000 rokiem naszej ery. Analiza izotopów stabilnych węgla i azotu zawartych w kolagenie kostnym wykazała, że dieta chłopców była podobna, co sugeruje, że wychowywali się na tym samym obszarze i prawdopodobnie mieli taki sam dostęp do zasobów i nawyki żywieniowe. Porównanie dawnego i współczesnego DNA pokazuje ciągłość genetyczną w regionie Majów.