Ogromne ryty naskalne wzdłuż rzeki Orinoko

Oryginalny artykuł: Enormous rock engravings may be prehistoric territorial markers, suggest archaeologists

Zespół badaczy z Bournemouth University, University College London (Wielka Brytania) i Universidad de Los Andes (Kolumbia), współpracujący z lokalnymi przewodnikami, sporządził mapy 14 stanowisk z zachowaną sztuką naskalną, na których znajdują się największe na świecie monumentalne ryty. Zachowały się one na ścianach skalnych wzdłuż górnej i środkowej rzeki Orinoko, na terenie Wenezueli i Kolumbii. Mapowanie przeprowadzono z wykorzystaniem dronów.

Ryty na skałach w kilku miejscach wzdłuż rzeki Orinoko (źródło ilustracji: czasopismo Antiquity)

Jak podkreśla Philip Riris (z Bournemouth University), ryty naskalne są tak duże, że musiały być widoczne z daleka. Największy z nich ma ponad 40 metrów długości. Zdaniem archeologów powstały one w celu oznaczenia granic terytorialnych dawnych mieszkańców tego regionu. Chociaż niektóre miejsca były już znane badaczom, to zespół odkrył kilka kolejnych. Ryty przedstawiają zarówno ludzi, jak i zwierzęta, szczególnie węże, w tym boa dusiciele i anakondy, które odgrywały ważną rolę w mitach i wierzeniach ludności tubylczej. 

Największe ryty przedstawiające węże: A) Casuarito Norte, wąż o długości 26 metrów,
B) Palomazon, wąż o długości 23 metrów, C) Maipures-2, wąż o długości 15 metrów,
D) Pintado, wąż o długości 42 metrów (źródło ilustracji: czasopismo Antiquity)

Philip Riris dodaje, że anakondy i boa dusiciele były kojarzone z bóstwami stwórczymi niektórych rdzennych grup zamieszkujących ten region. Podobne motywy z wizerunkami węży pojawiają się na ceramice znalezionej w okolicy, co wskazywałoby, że ryty naskalne powstały co najmniej 2000 lat temu, a być może znacznie wcześniej.

Motywy węży znalezione w tym regionie: A) na wzgórzu Palomazon (Kolumbia),
B) na naczyniu z pochówku w Jaskini Osario (Kolumbia),
C) motyw trójkątnej głowy ze stanowiska Picure, D) fragment naczynia z Rabo Cochino (Wenezuela)
(źródło ilustracji: czasopismo Antiquity)

José Oliver (z University College London) podaje, że ryty pojawiają się głównie na odcinku rzeki Orinoko zwanym Potokami Atures, który był ważnym szlakiem handlowym i podróżniczym. Oznacza to, że byłby to kluczowy punkt kontaktowy, dlatego tym ważniejsze mogło być zaznaczenie swojej obecności i podkreślenie lokalnej tożsamości. Ryty miały zatem na celu komunikowanie się z ludźmi z różnych środowisk kulturowych.

Ryty na Wzgórzu Dagua: A) wąż długości 16 metrów, B) poludniowe zbocze wzgórza z siedemnastoma
różnymi przedstawieniami, C) rysunki rytów z południowego zbocza (źródło ilustracji: czasopismo Antiquity)

Zespół badawczy doszedł do wniosku, że konieczna jest ochrona tych monumentalnych miejsc sztuki naskalnej, aby zapewnić ich zachowanie i dalsze badania, przy czym kluczową rolę w tym procesie odgrywa rdzenna ludność regionu Orinoko.