Oryginalny post Davida Stuarta: The Misunderstanding of Maya Math (ang.) na Maya Decipherment, 2 maja 2012
Jest pewien problem z pozornie prostymi opisami majańskiego systemu zapisu liczb. O ile mi wiadomo, czysto dwudziestkowy system pozycyjny nigdy nie był stosowany. Co prawda w językach majańskich ogólna struktura systemu liczbowego jest oparta na dwudziestce, podobnie jak w innych językach Mezoameryki. Na przykład w kolonialnym jukateckim odnotowano jednostki takie jak: k'al (20), bak' (400), pik (8000) itd. Jednak starożytni skrybowie nigdy nie zapisywali tych jednostek w kolumnowym systemie pozycyjnym, który jest powszechnie prezentowany w podręcznikach. Ten format był zarezerwowany dla kontekstów kalendarzowych, czyli tzw. Długiej Rachuby. System ten jest generalnie dwudziestkowy, z jednym odstępstwem na pozycji tunów (czyli jednostek liczących 360 dni), co stanowi przybliżenie roku słonecznego (365). Dla przypomnienia: kolumny liczb na stronach Kodeksu Drezdeńskiego czy na ścianach Xultun to wszystko zapis dni; nie znajdujemy pozycyjnego systemu zapisu w innych kontekstach.
W starożytnych inskrypcjach duże liczby niekalendarzowe są dość rzadkie, głównie pojawiają się w kontekście danin, np. paczek ziaren kakaowych. Z tym, że skrybowie zawsze używają ładnych, okrągłych liczby, np. ho' pik kakaw, czyli "5x8000=40000 ziaren kakao" na malowidłach w Bonampak, a nie zapisu pozycyjnego, znanego nam z Długiej Rachuby. W Kodeksie Drezdeńskim i w Kodeksie Madryckim daniny z żywności są odnotowane jako grupy jednostek zwanych winik (20) z odpowiednią liczbą 1-19 w postaci kropek i kresek, na przykład 4 winiki (4x20) i 19 to 96 (patrz: Love 1994:58-59; Stuart, w druku).
Jest jeszcze wiele niewiadomych na temat tego, jak Majowie zapisywali ilość rzeczy, szczególnie w kontekstach niekalendarzowych. Wydaje się jednak, że pozycyjny system zapisu liczb taki jak w Długiej Rachubie ograniczał sie do zapisu czasu i nie był stosowany w czysto dwudziestkowym systemie, jaki widzimy w językach majańskich. Tak więc należało by teraz skorygować podręcznikowe opisy systemu liczbowego Majów.
Love, Bruce. 1994. The Paris Codex: Handbook for a Maya Priest. University of Texas Press, Austin.
McKillop, Heather. 2006. The Ancient Maya: New Perspectives. W.W. Norton, New York.
Sharer, Robert, and Loa Traxler. 2005. The Ancient Maya (6th edition). Stanford University Press, Stanford.
Stuart, David. W druku. The Varieties of Ancient Maya Numeration and Value. Ukaże się w: The Construction of Value in the Ancient World, ed. by J. Papadopolous and G. Urton. Cotsen Institute of Archaeology, UCLA, Los Angeles.
 |
| Długa Rachuba: 9.18.15.0.0, czyli 18 lipca 805. Stela K z Quiringa w Gwatemali Long Count: 9.18.15.0.0, or 18 July 805. Stela K, Quiringa, Guatemala |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz