Rozgwiazdy z depozytów ofiarnych w Templo Mayor

Oryginalny artykuł: Identifican seis especies de estrellas de mar en ofrendas del Templo Mayor de Tenochtitlan

Specjaliści z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) oraz z Instytutu Nauk Morskich i Limnologii (ICML) Narodowego Uniwersytetu Autonomicznego w Meksyku (UNAM) zidentyfikowali dziesiątki tysięcy wapiennych płytek z zachowanymi fragmentami endoszkieletów rozgwiazd, złożonych przez Mexików w depozytach ofiarnych. Jak podkreślają Leonardo López Luján (kierujący Projektem Templo Mayor), biolog Belem Zúñiga Arellano oraz Francisco Solís Marín i Carolina Martín Cao Romero z ICML, jest to pierwszy przypadek rozpoznania rozgwiazd w kontekstach archeologicznych w sakralnej części dawnego Tenochtitlan. Leonardo López Luján zaznaczył, że oba instytuty współpracują już od 2007 roku, kiedy to podczas prac w zachodniej części głównej fasady Wielkiej Świątyni (Templo Mayor), w pobliżu miejsca, gdzie w 2006 roku odkryto monolit z wizerunkiem bogini Tlaltecuhtli, znaleziono wspomniane płytki wapienne. Ponieważ były to jedynie drobne fragmenty, a nie pełne szkielety, zatem poproszono badaczy z ICML o oczyszczenie 49 633 płytek i rozdzielenie ich z uwzględnieniem rozmiaru i formy każdej z nich.

Rozgwiazdy zidentyfikowane w depozytach ofiarnych Templo Mayor (fot. Jaziel Díaz, INAH)

Jak podaje Carolina Martín Cao Romero, porównując poszczególne fragmenty z endoszkieletami współczesnych rozgwiazd zdołano ustalić, że w 13 z 54 depozytów ofiarnych złożonych przez Mexików wokół monolitu Tlaltecuhtli, znajdowały się następujące gatunki rozgwiazd: Luidia superba, Astropecten regalis, Phataria  unifascialis, Nidorelia  armata i Pentaceraster cumingi, pochodzące z Oceanu Spokojnego oraz Astropecten duplicatus, występująca w Oceanie Atlantyckim. Belem Zúñiga Arellano dodała, że do badań postanowiono dołączyć też 5 436 znalezionych wcześniej płytek wapiennych, stanowiących część kolekcji Muzeum Templo Mayor, co dało ostatecznie 55 069 płytek wapiennych, rozmieszczonych w 20 z 204 depozytów ofiarnych na terenie Wielkiej Świątyni.

Tysiące wapiennych płytek odpowiadających endoszkieletom rozgwiazd (fot. Jaziel Díaz, INAH)

Zdaniem specjalistów, prekolumbijscy poszukiwacze rozgwiazd mogli zbierać je spacerując brzegiem oceanu lub nurkując na głębokość około 20 metrów. Dla mieszkańców Doliny Meksyku rozgwiazdy były zwierzętami egzotycznymi i składano je w depozytach ofiarnych, aby odtworzyć wodny świat podziemny. Badacze przypuszczają, że Mexikowie transportowali rozgwiazdy w zbiornikach wypełnionych słoną wodą i przetrzymywali je do momentu wykorzystania podczas rytuałów. Takim miejscem przechowywania mogło być słynne Wiwarium Moctezumy, które znajdowało się na terenie zajmowanym obecnie przez Museo Nacional de las Culturas (przy ulicy Moneda, Centrum Historyczne Miasta Meksyk). Dzięki informacjom kronikarzy wiadomo bowiem, że były tam stawy ze słoną wodą. Francisco Solís Marín podkreślił, że rozgwiazdy mogą przeżyć kilka miesięcy bez pożywienia bądź przystosowują się do warunków, gdyż zależnie od okoliczności mogą być mięsożerne, roślinożerne lub padlinożerne.

Rozgwiazda Nidorellia armata z Oceanu Spokojnego (fot. Jaziel Díaz, INAH)

Pomimo nowych badań, eksperci nadal poszukują odpowiedzi na wiele pytań. Jak zaznacza Leonardo López Luján, nie wiadomo, dlaczego u Mexików – w odróżnieniu od mieszkańców wcześniejszych ośrodków prekolumbijskich, jak Tula, Cacaxtla, Teotenango i Teotihuacan – nie spotykamy wizerunków rozgwiazd jako elementów ikonograficznych w sztuce i architekturze, skoro wykorzystywano je w celach religijnych.