Rezultaty nowych badań ceramiki kultury Paracas

Oryginalny artykuł: Ancient Paracas pots reveal reptile pee pigments and cultural connections

Konserwatorka zabytków Dawn Kriss z Brooklyn Museum, we współpracy z innymi ekspertami przeprowadziła nowe badania barwnej ceramiki kultury Paracas (900-100 p.n.e.), charakteryzującej się różnorodnością motywów abstrakcyjnych, antropomorficznych i zoomorficznych. Okazało się, że naczynia dostarczają ważnych i zaskakujących informacji na temat stosowanych pigmentów, a przede wszystkim związków utrzymywanych z innymi kulturami.

Naczynie ceramiczne kultury Paracas (źródło fot. Kriss et al., Antiquity)

Przeanalizowano czternaście naczyń ceramicznych kultury Paracas, znajdujących się w kolekcjach American Museum of Natural History i Metropolitan Museum of Art. O ile czas i miejsce wykonania naczyń, a nawet kolory różniły się od siebie, o tyle badaczy zaintrygował skład substancji wiążącej pochodzenia roślinnego wykorzystywanej niemal we wszystkich przypadkach, choć nie udało się jeszcze jej zidentyfikować.

Naczynie ceramiczne kultury Paracas (źródło fot. Kriss et al., Antiquity)

Natomiast zupełnie nieoczekiwanie wykazano, że kilka pigmentów zawierało niezwykły składnik, a mianowicie urynę jakiegoś gada. Badacze przeprowadzili testy na dwóch fragmentach ceramiki w kolorze jasnoniebieskim i białym, pochodzących z Cahuachi (ośrodka kultury Nasca), w przypadku których pigmenty różniły się od tych używanych do malowania innych artefaktów i zawierały spore ilości kwasu moczowego. Jak podkreśla Dawn Kriss, pigmenty kultury Paracas były podobne do tych z Cahuachi. Poza tym wiadomo, że pigmenty oparte, na przykład, na urynie węży były wykorzystywane w sztuce naskalnej w Afryce.

Naczynie ceramiczne kultury Paracas (źródło fot. Kriss et al., Antiquity)

Badacze wykazali, że w przypadku ceramiki z Cahuachi zmieszanie pigmentów z ekskrementami gada było zamierzone. Nie wiadomo, jak twórcy naczyń ceramicznych kultury Paracas wykorzystywali w tym celu gady. Jak podaje biolog Christopher V. Anderson z University of South Dakota, ilość uryny wydalanej przez poszczególne gady różni się i zależy od wielu czynników. Na przykład, w przypadku kameleonów są to bardzo małe ilości.

Naczynie ceramiczne kultury Paracas (źródło fot. Kriss et al., Antiquity)

Nie jest również jasne, czy użycie uryny gada miało jakieś szczególne znaczenie dla kultury Paracas, chociaż – jak zaznacza Dawn Kriss – niektóre motywy na ceramice nawiązują do węży i mogą przedstawiać salamandry lub kameleony. Jednak aby lepiej to zrozumieć należałoby poświęcić temu zagadnieniu dalsze badania.

Naczynie ceramiczne kultury Paracas (źródło fot. Kriss et al., Antiquity)

Uczeni odkryli również, że rodzaj substancji używanych na naczyniach ceramicznych w celu uzyskania poszczególnych kolorów mówi nam o relacjach ludności Paracas z innymi kulturami. Uważa się, że kultura Paracas pozostawała pod wpływem Chavin. W przypadku starszej ceramiki Paracas widoczne jest stosowanie cynobru wydobywanego przez przedstawicieli kultury Chavin. Jednak z czasem cynober został zastąpiony na ceramice  czerwoną ochrą, co mogło być związane z ustaniem wpływów Chavin w kulturze Paracas. Zdaniem Dawn Kriss, ta zmiana wskazuje na wymianę handlową i relacje międzykulturowe utrzymywane w tym regionie.

Naczynie ceramiczne kultury Paracas (źródło fot. Kriss et al., Antiquity)

Ann H. Peters z University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology zwraca uwagę, że różnorodność stosowanych pigmentów pokazuje, że garncarze kultury Paracas eksperymentowali i byli otwarci na zmiany. Dawn Kriss podkreśla natomiast, że nie znając składu roślinnej substancji wiążącej, nie wiadomo, czy pochodziła z rejonów pustynnych, czy też była sprowadzana z innego obszaru, a to dowodziłoby nieznanych do tej pory relacji kulturowych i wspólnej technologii.