Wirtualna rekonstrukcja świątyni Pumapunku

Oryginalny artykuł: Scientists Virtually Reconstruct Magnificent Pre-Incan Temple

Świątynia Pumapunku („Brama Pumy”) została wzniesiona z wielkich bloków kamiennych około 1500 lat temu przez przedstawicieli kultury Tiwanaku, którzy zamieszkiwali ziemie dzisiejszej zachodniej Boliwii. Budowla ta uważana jest za szczytowe osiągnięcie prekolumbijskiej architektury andyjskiej. Zachwycali się nią już Inkowie, uważając za wyjątkowe miejsce, a konstrukcje w Tiwanaku stały się dla nich inspiracją do stworzenia własnego stylu architektonicznego. Pod wielkim wrażeniem świątyni Pumapunku pozostawali także hiszpańscy konkwistadorzy oraz inne osoby, które widziały ją w XVI i XVII w.

Pozostałości kompleksu świątynnego Pumapunku. Fotografię wykonał Max Uhle w 1893 roku

Niestety w minionych 500 latach ruiny Tiwanaku, a szczególnie świątynia Pumapunku były wielokrotnie plądrowane. Chociaż prace archeologiczne prowadzono tam przez ostatnie 150 lat, to jednak do tej pory nikt nie wiedział, jak dokładnie wyglądała niegdyś świątynia. Tworzące ją kamienne bloki nie znajdują się w swych oryginalnych miejscach, a część z nich jest połamana, rozrzucona i bardzo zniszczona.

Kamienne bloki tworzące niegdyś świątynię Pumapunku (źródło fot. Heritage Science) 

Archeolog Alexei Vranich i jego współpracownicy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley postanowili wykorzystać dane historyczne i archeologiczne, technikę drukowania przestrzennego i program komputerowy w celu wirtualnego zrekonstruowania Pumapunku. Badacze przygotowali trójwymiarowe, miniaturowe modele 140 zachowanych, oryginalnych fragmentów budowli, których rozmiary oparte są na pomiarach dokonanych przez archeologów. Wykorzystano również analizy porównawcze i interpolację do odtworzenia połamanych bloków kamiennych.

Wirtualna rekonstrukcja fragmentów kompleksu Pumapunku (autor: Casto Vocal)

Jak podaje Alexei Vranich, dysponując miniaturowymi modelami o wymiarach stanowiących 4% oryginałów, można łatwo i szybko je układać i zmieniać ustawienia, jak przy zabawie klockami Lego.

Jeden z wydrukowanych przestrzennie miniaturowych modeli (fot. Alexei Vranich)

Miniaturowe modele poszczególnych fragmentów budowli (fot. Alexei Vranich)

Podczas prac zdołano wysnuć kilka ciekawych wniosków. Przede wszystkim wydaje się, że dawni mieszkańcy Tiwanaku wykonywali prototypy poszczególnych bloków kamiennych, a potem je kolejno powielali. Dzięki trójwymiarowej rekonstrukcji badacze odkryli, że budowniczowie starali się odtworzyć w kamieniu wcześniejsze formy wykonywane z suszonych cegieł adobe, co stanowi przykład skeumorfizmu.

Wirtualna rekonstrukcja świątyni (autor: Casto Vocal)

Okazało się również, że bramy świątyni zostały ustawione w taki sposób, aby wywołać efekt lustra, to znaczy najpierw mamy jedną dużą bramę, następnie drugą mniejszą na tej samej linii i potem kolejną, co wywołuje wrażenie jakby patrzyło się w nieskończoność.

Brama z efektem lustra (autor: Casto Vocal)

Dr Alexei Vranich zaznacza, że co prawda wirtualne odtworzenie podstawowego wyglądu Pumapunku jest wierne, ale zawsze pozostają pewne nieznane bliżej detale architektoniczne. Ma jednak nadzieję, że na terenie stanowiska archeologicznego zostaną jeszcze odnalezione kolejne bloki kamienne i będzie można kontynuować prace nad dalszymi rekonstrukcjami kompleksu świątynnego.