Cuicuilco (miasto Meksyk)

Pozostałości dawnego ośrodka znanego jako Cuicuilco rozciągają się w południowo-zachodniej części dzisiejszego miasta Meksyk. Tereny te zostały zasiedlone około 800 r. p.n.e., choć początkowo była to tylko wioska. Żyzne ziemie, pobliskie jezioro Xochimilco i okoliczne lasy sprzyjały jej rozwojowi i z czasem Cuicuilco zaczęło się rozrastać, pojawiało się coraz więcej budowli mieszkalnych wznoszonych zarówno z kamienia, jak i z materiałów nietrwałych. Około 400 r. p.n.e. Cuicuilco było już ważnym ośrodkiem regionalnym, mogło zajmować obszar 4-5 kilometrów kwadratowych, liczyło 20 tysięcy mieszkańców i sprawowało kontrolę nad południowo-zachodnią częścią Doliny Meksyku. Z czasem rywalizowało nawet z Teotihuacan. Niestety zostało zniszczone przez erupcję wulkanu Xitle w okresie pomiędzy 245 a 315 r. n.e.

Stanowisko archeologiczne Cuicuilco

Pierwsze prace wykopaliskowe w Cuicuilco rozpoczął w 1922 roku Byron Cummings z Uniwersytetu w Arizonie. Potem kontynuował je, w 1939 r., meksykański badacz Eduardo Noguera, a po nim kolejni archeolodzy. Większość dawnych budowli Cuicuilco nie zachowała się do dnia dzisiejszego i to nie tylko z powodu zalania lawą wulkaniczną, ale również ze względu na rozrost miasta Meksyk i powstanie na tym terenie w 1968 r. Wioski Olimpijskiej. Najbardziej znaczącą konstrukcją Cuicuilco – i jednocześnie jedną z pierwszych tak wielkich w Dolinie Meksyku – jest wzniesiona na planie koła tak zwana Wielka Platforma (Gran Basamento) o średnicy 110 m i wysokości 25 m.

Wielka Platforma (Gran Basamento)

Budowla ta powstała z nieobrobionych bloków bazaltu o wadze ponad 30 kg, z których – bez użycia zaprawy – ustawiono rodzaj pierścieni, tworzących jakby mury, a puste przestrzenie pomiędzy nimi wypełniano mieszaniną piasku i gliny. Na szczyt prowadzą dwie rampy usytuowane po stronie wschodniej i zachodniej.

Bazaltowe bloki tworzące Wielką Platformę

Przestrzenie pomiędzy kolejnymi murami

Prace archeologiczne wykazały, że w latach 800-150 p.n.e. Wielka Platforma była powiększana co najmniej osiem razy. Przypuszczalnie służyła ceremoniom religijnym, w których mogła uczestniczyć spora liczba mieszkańców. Każdy kolejny etap rozbudowy związany był z ustawieniem ołtarzy o wysokości od 40 cm do 1,30 m. W Wielkiej Platformie natrafiono także na kilka pochówków.

Rekonstrukcja jednego z pochówków odkrytych w Cuicuilco

W Cuicuilco była widoczna hierarchia społeczna, w centrum miasta rezydowali przedstawiciele elity i kapłani, a rolnicy i biedniejsza część ludności zamieszkiwała okolice. Głównym rzemiosłem było garncarstwo, o czym świadczą wykonywane różnymi technikami naczynia ceramiczne, w tym dzbany, misy czy talerze, z których jedne były przeznaczone do użytku codziennego, a inne zostały złożone jako dary w grobowcach.

 

   

Przykłady naczyń ceramicznych znalezionych w Cuicuilco

Podczas prac wykopaliskowych odkryto różnorodne gliniane figurki antropomorficzne, przedstawiające kobiety, mężczyzn. a nawet akrobatów. 

Gliniane figurki znalezione na terenie Cuicuilco

Znaleziono też wykonane z kamienia, obsydianu, krzemienia, kości i drewna najróżniejsze narzędzia, jak siekierki, perforatory, noże i drapaki.

Artefakty z obsydianu i kości znalezione na terenie Cuicuilco

Cuicuilco prowadziło wymianę towarową z innymi ośrodkami i to nie tylko położonymi w Dolinie Meksyku. Znaleziono bowiem naczynia pochodzące z ziem dzisiejszych meksykańskich stanów Morelos i Guerrero, a na szczególną uwagę zasługują pochodzące z lat 1-150 n.e. gliniane figurki typowe dla kultury Chupicuaro ze stanu Guanajuato.

Figurki typowe dla kultury Chupicuaro znalezione na terenie Cuicuilco

Sprowadzano natomiast muszle, serpentyn i jadeit, z których wyrabiano naszyjniki, pektorały i bransolety.

Naszyjnik z muszli znaleziony na terenie Cuicuilco

Po południowej stronie Wielkiej Platformy wznosi się niewielka budowla odkryta w 1923 r. przez Byrona Cummingsa, który nazwał ją „kiva”, gdyż przypominała mu wyglądem podobne konstrukcje typowe dla mieszkańców południowo-zachodnich ziem Stanów Zjednoczonych.

Budowla znana jako kiva

Budowla ma ściany z wkopanych w ziemię kamiennych płyt, na których zachowały się pozostałości czerwonego pigmentu. Jej dokładne przeznaczenie nie jest znane, ale zdaniem archeologów pochodzi z czasów już po erupcji wulkanu Xitle i zniszczeniu Cuicuilco.