Badania Vista Alegre i Conil, dwóch ośrodków Majów na wybrzeżu Jukatanu

Oryginalny artykuł: Unlocking the secrets of the ancient coastal Maya

Od ponad 10 lat, Jeffrey Glover (z Georgia State University, Atlanta, USA) i Dominique Rissolo (z University of California, San Diego, USA) uczestniczą w projekcie „Costa Escondida” („Ukryte wybrzeże”), który skupia się na badaniach dwóch ośrodków Majów, znanych obecnie jako Vista Alegre i Conil. Vista Alegre to mała wyspa otoczona namorzynami, która leży wzdłuż południowego brzegu laguny Holbox (stan Quintana Roo, Meksyk). Vista Alegre była kiedyś prawdopodobnie małym, tętniącym życiem portem. Archeolodzy odkryli tam około 40 kamiennych platform, które służyły jako podstawy budowli wzniesionych z materiałów nietrwałych. Największą konstrukcją jest piramida o wysokości około 13 metrów, stanowiąca przypuszczalnie świątynię i jednocześnie punkt widokowy, z którego mieszkańcy mogli zobaczyć, czy ktoś zbliża się od strony morza. Z kolei Conil jest bardziej rozległym miejscem, którego pozostałości leżą pod obecnym miastem Chiquila. Hiszpańscy konkwistadorzy wspominali, że znajdowało się tam 5000 domów. 

Mapka przedstawiająca położenie Vista Alegre i Conil
(Proyecto Costa Escondida)

Jeffrey Glover i Dominique Rissolo współpracują z interdyscyplinarnym i międzynarodowym zespołem badaczy, starając się zdobyć nowe informacje na temat dynamicznych zależności pomiędzy ludźmi i środowiskiem naturalnym w Vista Alegre i Conil. Naukowcy zidentyfikowali dziesiątki tysięcy artefaktów oraz szczątków zwierzęcych i roślinnych (dostarczających danych o dawnej diecie). Pomogły one lepiej zrozumieć, jak zmieniał się krajobraz w miarę upływu czasu, jak mieszkańcy Vista Alegre i Conil żyli, i jak radzili sobie z wyzwaniami podobnymi do tych, z którymi borykają się ludzie dzisiaj, czyli podnoszący się poziom mórz oraz zmieniające się systemy polityczne i gospodarcze. Projekt, finansowany przez National Science Foundation oraz National Oceanic and Atmospheric Administration, łączy tradycyjne metody archeologiczne z nowymi, zaawansowanymi technologiami.

Piramida o wysokości 13 metrów w Vista Alegre
(fot. Proyecto Costa Escondida)

Beverly Goodman-Tchernov i Roy Jaijel (z Uniwersytetu w Hajfie, Izrael) badają próbki osadów z linii brzegowej, aby przekonać się jak zmieniała się ona w miarę upływu czasu. Vista Alegre była prawdopodobnie zbudowana na półwyspie, który wcinał się w lagunę, co czyniło ją bardziej oczywistym punktem docelowym dla dawnych kupców podróżujących czółnami. Z kolei Patricia Beddows (z Northwestern University, Evanston, USA) stara się ustalić, jak w wyniku podnoszenia się poziomu morza zmieniał się dostęp do słodkiej wody. Uczeni przypuszczają, że w pobliżu musiały niegdyś znajdować się źródła słodkiej wody, które zostały później zatopione. Aby dowiedzieć się o nich więcej, zespół wykorzystuje dron wyposażony w kamerę termowizyjną.

Jeffrey Glover z uczniami ze szkół w Chiquila
(fot. Georgia State University)

Podczas prac wykopaliskowych odkryto również dziesiątki tysięcy fragmentów naczyń ceramicznych i setki kawałków obsydianu, świadczących o zaangażowaniu ludności z terenów przybrzeżnych w działalność handlową. Zdaniem badaczy, różnorodność tych artefaktów potwierdza znacznie szersze i bardziej kosmopolityczne powiązania mieszkańców Vista Alegre i Conil, którzy aktywnie włączyli się w handel drogą morską na znaczne odległości. Było to szczególnie widoczne około 1000 lat temu w związku z ekspansją Chichen Itza jako znaczącego centrum religijnego, politycznego i gospodarczego. Natrafiono też na ponad 20 000 kości zwierzęcych (rekinów, płaszczek, żółwi i ślimaków morskich). Przy analizie szczątków kostnych, zarówno zwierzęcych, jak i ludzkich zespół współpracuje z meksykańskimi archeologami z Universidad Autόnoma de Yucatán w Meridzie. Prowadzone są też rozmowy z lokalnymi władzami na temat otwarcia miejscowego muzeum.