W Tlatelolco odkryto świątynię boga Ehecatla-Quetzalcoatla

Oryginalny artykuł: Descubren templo dedicado a Ehecatl-Quetzalcoatl en Tlatelolco

Badacze z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli na terenie Tlatelolco pozostałości prekolumbijskiej świątyni boga wiatru Ehecatla-Quetzalcoatla. Eduardo Matos Moctezuma i Pedro Francisco Sánchez Nava z INAH przekazali, że okrągła budowla znajduje się w południowo-zachodniej części ceremonialnego centrum dawnego Tlatelolco. Mówiąc o początkach Tlatelolco, Matos Moctezuma przypomniał, że sięgają one 1329 roku, kiedy to grupa Mexików, niezadowolona z władzy zwierzchników, osiedliła się na „piaszczystym wzgórzu”, które z czasem stało się nie tylko bliźniaczym miastem Tenochtitlanu, ale i ośrodkiem handlowym, ważnym zarówno dla Trójprzymierza, jak i całej Mezoameryki.

Tlatelolco - świątynia boga wiatru Ehecatla-Quetzalcoatla (fot. Héctor Montaño, INAH)

Dyrektorka stanowiska archeologicznego Tlatelolco, Edwina Villegas Gómez wyjaśniła, że prace wykopaliskowe prowadzone są w ramach Projektu Tlatelolco, którym kieruje Salvador Guilliem Arroyo. Ustalono, że świątynia boga Ehecatla-Quetzalcoatla została wzniesiona ponad 650 lat temu. Ma 11 metrów średnicy, 1,20 metra wysokości i znajduje się na głębokości trzech metrów pod poziomem obecnej ulicy.

Materiał ceramiczny znaleziony podczas prac wykopaliskowych (fot. Héctor Montaño, INAH)

Podczas pierwszego sezonu prac, w 2014 roku, zburzono znajdujące się w tym miejscu stare targowisko El Sardinero. Natrafiono wówczas na górną część budowli, materiał ceramiczny oraz dwadzieścia pochówków zarówno osób dorosłych i dzieci, jak i zwierząt. Podczas drugiego sezonu prac, w marcu tego roku, zdołano odsłonić świątynię i pozostałości pokrywającego ją stiuku. Znaleziono siedem kolejnych pochówków, które obecnie poddawane są analizie.

Pozostałości stiuku na ścianach świątyni (fot. Héctor Montaño, INAH)

Przy wschodnim wejściu do świątyni znajdował się depozyt ofiarny, zawierający szczątki niemowlęcia, kości ptaków, obsydian, kolce agawy, żywicę kopal i paciorek z zielonego kamienia. W umieszczonym w pobliżu saganie złożono przęśliki, kadzielnice i figurki ceramiczne przedstawiające małpy i kacze dzioby, wskazujące na związek z bogiem wiatru Ehecatlem-Quetzalcoatlem, co znajduje również potwierdzenie w formie budowli.

Skrzynia, w której znajdował się depozyt ofiarny (fot. Edgar Iván Robles, INAH)

Świątynia jest zaokrąglona po stronach północnej, zachodniej i południowej. Natomiast jej wejście od strony wschodniej zbudowano na planie prostokąta. Taki sam plan i zorientowanie budowli jest widoczne również w przypadku drugiej, wcześniej odkrytej świątyni Ehecatla-Quetzalcoatla, znajdującej się przy wejściu na teren stanowiska archeologicznego Tlatelolco. 

Figurka ceramiczna z kaczym dziobem, charakterystycznym dla boga wiatru Ehecatla-Quetzalcoatla
(fot. Héctor Montaño, INAH)

Nowo odkryta świątynia wyróżnia się jednak pewnymi szczególnymi cechami. Jej pierwszy etap konstrukcyjny przypada na lata po założeniu miasta w 1337 roku. Wówczas ściany budowli były pochylone, co nie jest spotykane w przypadku innych budowli w Tlatelolco. Druga faza konstrukcyjna, obecnie najlepiej widoczna, pochodzi z lat 1376-1417.

Ostrze z obsydianu znalezione w depozycie ofiarnym (fot. Héctor Montaño, INAH) 

Kolejna przebudowa nastąpiła około 1427 roku, ale niewiele się z niej zachowało. Eduardo Luna Vargas sądzi, że prawdopodobnie uległa zniszczeniu podczas prac budowlanych prowadzonych w I połowie XX wieku, kiedy powstało w tym miejscu targowisko El Sardinero. Znaleziono również pozostałości kamiennej dekoracji, która mogła być związana z czwartym etapem konstrukcyjnym.

Okrągła świątynia w Tlatelolco (fot. Mauricio Marat, INAH)

Już w 2014 roku natrafiono na rząd pali pochodzących z czasów prekolumbijskich i mających chronić świątynię przez zapadaniem się w gliniastej glebie dawnej wyspy. Pomimo to budowla jest odchylona o 60 centymetrów w kierunku północnym. W sumie, podczas dwóch lat prac wykopaliskowych znaleziono 43 000 najróżniejszych przedmiotów, z których 1000 odzyskano w całości.

Żywica kopal znaleziona w depozycie ofiarnym świątyni (fot. Héctor Montaño, INAH)

Antropolog Nancy Miramón Valdez wspomniała, że na początku października odkryto czaszkę dorosłego mężczyzny, przy której leżała ozdoba znana jako bezote. W znalezionych dokoła świątyni pochówkach znajdowało się osiem kompletnych szkieletów, należących do sześciorga dzieci oraz dorosłych kobiety i mężczyzny, a także siedem częściowych szkieletów, szczęki, czaszki i kości udowe.

Czaszka mężczyzny i znaleziona przy niej ozdoba bezote (fot. Héctor Montaño, INAH)

Prace prowadzone w ramach Projektu Archeologicznego Templo Mayor i Projektu Archeologicznego Tlatelolco odsłaniają historię dwóch bliźniaczych miast Mexików, Tenochtitlanu i Tlatelolco, pozwalając poznać ich podobieństwa i różnice.