Prace archeologiczne w paśmie górskim Sierra Libre (stan Sonora, Meksyk)

Oryginalny artykuł: Se desvela complejo arqueologico en canones de la Sierra Libre, Sonora

Badacze z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli w paśmie górskim Sierra Libre (stan Sonora, Meksyk) kompleks archeologiczny ze śladami zamieszkiwania w okresie od początków naszej ery aż do XIX wieku. Chociaż na tym terenie nie rozwijało się rolnictwo, to jednak przez setki lat czasowo osiedlali się tam koczownicy i pozostawili po sobie jedne z najważniejszych malowideł naskalnych w Meksyku. Do tej pory specjaliści zarejestrowali już ponad 20 miejsc z barwnymi malowidłami, pochodzącymi z różnych epok. Poza kanionem La Pintada, o którym była mowa we wcześniejszym poście: "Malowidła naskalne w La Pintada", sztuka naskalna zachowała się również w pobliskich wąwozach, Tetabejo i Aboli. Co prawda malowidła wykazują pewne cechy wspólne, ale widoczne są też odmienne wzorce, a mianowicie niekiedy są to grupy paneli, innym razem jeden panel z różnymi motywami, bądź jedynie pojedynczy motyw.

Wąwóz Tetabejo (fot. INAH)

Wąwóz Aboli (fot. Mauricio Marat, INAH)

W tym roku mija dziesięć lat od momentu rozpoczęcia prac w wąwozie La Pintada, gdzie uczeni starają się ustalić, kim byli autorzy tysięcy malowideł naskalnych. Kierująca projektem badawczym Eréndira Contreras Barragán podkreśla, że celem prac jest nie tylko sporządzenie rejestru wszystkich malowideł i wykonanie fotografii cyfrowych, ale również prowadzenie wykopalisk oraz analiza i interpretacja znalezionych przedmiotów, które dostarczą informacji na temat ludności zamieszkującej wąwozy. W obecnych badaniach biorą też udział Manuel Graniel Téllez i Kanek Ramírez Hernández.

Malowidło naskalne w wąwozie Aboli (fot. INAH)

W Sierra Libre, poza malowidłami naskalnymi, przy wejściu do wąwozu natrafiono na  obozowisko łowców-zbieraczy-rybaków z zachowanymi fragmentami ceramiki, pochodzącej z 700 r. n.e. i wyprodukowanej przez przedstawicieli kultury związanej z tak zwaną tradycją Centralnego Wybrzeża, typową dla nadmorskiego rejonu stanu Sonora.

Fragmenty znalezionej ceramiki (fot. Eréndira Contreras Barragán, INAH)

Eréndira Contreras Barragán dodała, że odkryto też cztery piece do palenia serc agawy, liczne narzędzia kamienne, ostrza, sprzęt do ścierania ziaren oraz pozostałości muszli wykorzystywanych do wyrobu ozdób. Stanowią one świadectwo obecności grup ludzi, którzy okresowo zatrzymywali się tam, korzystając z pobliskich źródeł wody.

Ostrza znalezione w La Pintada (fot. Projekt Archeologiczny La Pintada, INAH)

W La Pintada, rozległe obozowisko pod gołym niebem było zamieszkiwane przez łowców-zbieraczy-rybaków od 200 r. n.e. aż do XIX wieku. Przemieszczali się oni po najbardziej jałowych ziemiach stanu Sonora, po przybrzeżnych terenach górskich Zatoki Kalifornijskiej, od Puerto Libertad, w Pitiquito (na północy stanu Sonora) po Cabo de Haro, w Guaymas (na południu), obejmując Hermosillo (w środkowo-południowej części stanu). Wielu antropologów uważa, że ludzie, którzy rozwinęli tradycję Centralnego Wybrzeża byli przodkami Indian Seris.

Malowidło naskalne w wąwozie Tetabejo (fot. Projekt Archeologiczny La Pintada, INAH)

Malowidło naskalne w wąwozie Aboli (fot. Projekt Archeologiczny La Pintada, INAH)

Archeolodzy natrafili również na szczątki co najmniej ośmiu osób. Na stokach wąwozów i na równinach dostrzeżono też niewielkie ogrodzenia wykonane z kamieni, tworzące kręgi i wykorzystywane prawdopodobnie podczas rytuałów, gdyż podobne nadal można spotkać u Indian Seris.