Znaleziska w peruwiańskiej Amazonii

Oryginalny artykuł: Amazonas: hallan piezas arqueológicas que tendrían entre 4,000 y 1,600 años de antigüedad

W czasach prekolumbijskich dolina rzeki Santiago (prowincja Condorcanqui, region Amazonas, Peru) była ważnym miejscem interakcji międzykulturowych, o czym świadczą naczynia ceramiczne znalezione w 2023 roku przez przedstawicieli grupy etnicznej Wampis (z gminy Villa Gonzalo) w wąwozie Apinkras. Ceramika obejmuje 23 naczynia, w tym 17 butli, kawałki naczyń z wzorami wyrytymi na powierzchni i fragmenty dzbanków.

Ceramika znaleziona w wąwozie Apinkras (źródło fot. Andina)

Naczynia przeanalizował Anthony Villar Quintana (z Universidad Nacional Mayor de San Marcos) wraz z Idelfonso Tii Impi i Juniasem Antich Petsa. Wampis znaleźli je przeniesione przez wzrastający poziom wody płynącej przez wąwóz. Kiedy poziom wody się obniżył, naczynia zostały odsłonięte. Wówczas ludzie zebrali je i przekazali archeologowi, którego praca rozpoczęła się od rozpoznania tej strefy. 

Fragmenty znalezionych naczyń (źródło fot. Andina)

Zidentyfikowano pewne powiązania pomiędzy wąwozem Apinkras a innymi stanowiskami archeologicznymi położonymi zarówno w dorzeczu rzeki Santiago, jak i na innych obszarach Andów i peruwiańskiej Amazonii, gdzie nie przeprowadzono zbyt wielu wykopalisk. Do tej pory opublikowane wyniki nielicznych prac archeologicznych w dolinie rzeki Santiago związane są z częścią leżącą po stronie Ekwadoru, gdzie Pedro Porras przeprowadził ważne badania skupiające się na Cueva de los Tayos, jaskini wykorzystywanej jako przestrzeń do odprawiania ceremonii około 1500 lat p.n.e., ze świadectwami interakcji kulturowych z różnymi miejscami w Andach i na wybrzeżu. Badania te potwierdziły obecność dawnych kultur w tym regionie i natrafiono tam na ceramiką podobną do tej znalezionej w Apinkras.

Fragmenty znalezionych naczyń (źródło fot. Andina)

Anthony Villar Quintana podkreśla, że prace archeologiczne w wąwozie Apinkras na obecnym terytorium społeczności Wampis w Villa Gonzalo są bardzo ważne, gdyż ta strefa znajdowała się wewnątrz dużego obszaru interakcji ze względu na obecność soli, tak ważnej w codziennym życiu. Znalezione naczynia są wstępnie datowane na lata 2000 r. p.n.e. - 400 r. n.e. Datowanie to opiera się na rozpoznaniu sześciu różnych typów butli i ich podobieństwie do naczyń z rejonu rzek: Santiago, Morona, Pastaza, Chambira i Napo, których wiek różni badacze określali właśnie na te lata. Oczywiście są tutaj jednak konieczne dalsze analizy.

Fragmenty 17 znalezionych butli (źródło fot. Andina)

Warto też wspomnieć, że prawie rok temu Anthony Villar Quintana kierował grupą archeologów, która zdołała zidentyfikować sekwencję kulturową sięgającą ponad 4000 lat i wskazującą na interakcje pomiędzy ludnością zamieszkującą Amazonię, Andy i wybrzeże Peru. Ważnego odkrycia dokonano na stanowisku Shoymal, położonym na dziko zalesionym obszarze dystryktu Chiliquín (prowincja Chachapoyas, region Amazonas).

Pozostałości świątyni w Shoymal (źródło fot. Andina)

Natrafiono tam na mury, które tworzyły dużą platformę wzniesioną z kamiennych bloków o średniej długości 1,50 metra i ozdobioną wizerunkami węży. Badania ikonograficzne wykazały, że przedstawienia są podobne do tych, które zachowały się w innych ośrodkach, takich jak Buenavista i Jaiva (Lima), Galgada (Ancash), Huaca Prieta (La Libertad), Cerro Ventarrón (Lambayeque), Santa Ana La Florida (Ekwador). Wiek świątyni w Shoymal szacuje się na 2300 – 1800 p.n.e.