Nowe odkrycia na terenie Pałacu w Palenque

Oryginalny artykuł: Labores de conservacion develan una cabeza modelada en estuco, una subestructura y una ofrenda maya en el Palacio de Palenque

W maju rozpoczęły się na terenie Palenque pierwsze prace w ramach kilkuletniego projektu, prowadzonego przez Ministerstwo Kultury, za pośrednictwem Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), przy wsparciu finansowym Ambasady Stanów Zjednoczonych. Jak poinformował dyrektor INAH, Diego Prieto Hernández, podczas obecnego sezonu skupiono się na dwóch budowlach, znanych jako Dom C i Dom E, stanowiących część Pałacu. W trakcie prac, którymi kierują archeolog Arnoldo González Cruz i restauratorka Haydeé Orea Magaña, dokonano kilku ciekawych odkryć.

Prace na terenie Pałacu w Palenque (fot. Héctor Montaño, INAH)

Jak podaje Arnoldo González Cruz, archeolodzy zamierzali sprawdzić przyczyny gromadzenia się wody deszczowej na dziedzińcu Domu E, gdyż panująca tam wilgoć miała szkodliwy wpływ na zachowane dekoracje i malowidła ścienne. Poszukiwano zatem jakichś nieprawidłowości w konstrukcji kanałów zbudowanych przez Majów w celu odprowadzania wody z budowli. Okazało się jednak, że oryginalne kanały pełniły inną funkcję, a mianowicie specjalnie kierowały wodę na dziedziniec. W północnej części dziedzińca Domu E odkryto wyjątkowy depozyt ofiarny z dużą ilością najróżniejszych przedmiotów ułożonych warstwami. Pierwsza z nich obejmowała kawałki alabastru (którego do tej pory nie znajdowano w depozytach w Palenque) i wymodelowaną w stiuku głowę naturalnych rozmiarów, stanowiącą niegdyś element dekoracyjny jednej z budowli. Ponieważ głowa przedstawia starego mężczyznę, a zatem prawdopodobnie jest wizerunkiem króla K’inich Janahb Pakal, który zmarł w wieku 80 lat. Należy podkreślić, że w odróżnieniu od innych miast Majów, w Palenque starano się wyjątkowo wiernie ukazywać poszczególne osoby.

Modelowana w stiuku głowa, znaleziona w depozycie ofiarnym (fot. Héctor Montaño, INAH)

W drugiej warstwie depozytu znaleziono cztery niemal kompletnie zachowane naczynia ceramiczne, pochodzące z tzw. fazy Murciélagos, z późnego okresu klasycznego i związane z ostatnimi latami rządów K’inich Janahb Pakal. Na trzecim poziomie depozytu znajdowało się mnóstwo najróżniejszych materiałów, z których ponad sto jest już obecnie przechowywanych, klasyfikowanych i badanych w laboratorium. Są to: figurki, fragmenty ceramiki, rzeźbione kości, dwie perły, kawałki jadeitu i krzemienia, masa perłowa, obsydian i cynober, przypominający zwierciadło przedmiot z polerowanego pirytu oraz liczne pozostałości fauny, w tym żółwi, ryb, jaszczurek i małych ptaków, muszle ślimaków i szczypce krabów. Wszystkie te elementy nawiązują do żyzności i świata wodnego. Spośród znalezionych przedmiotów wyróżniają się: figurka przedstawiająca słodkowodnego skorupiaka i zniszczona rytualnie waza ozdobiona wyrytym motywem ryb i lilii wodnych.

Waza ozdobiona motywem ryb i lilii wodnych (fot. Héctor Montaño, INAH)

Zdaniem specjalistów, zbiornik wodny znajdujący się na północnym krańcu dziedzińca miał 6,55 m długości, 3,50 m szerokości i 20-30 cm głębokości, o czym świadczyłyby ślady wilgoci na wyznaczających jego granicę kamiennych konstrukcjach. Archeolodzy przywrócili oryginalną funkcję zbiornika jako lustra wody i planują eksplorację sieci kanałów, które znajdują się po stronie północno-wschodniej i niegdyś służyły do odprowadzania nadmiaru wody deszczowej.

Figurka przedstawiająca słodkowodnego skorupiaka (fot. Héctor Montaño, INAH)

Z kolei na terenie Domu C, po wykonaniu próbnych otworów po stronie północnej, zlokalizowano wejście do wcześniejszej budowli, pochodzącej również z późnego okresu klasycznego. Jak podaje Arnoldo González Cruz, mogła ona być symbolicznie związana ze światem podziemnym. Co prawda nie natrafiono w tej budowli na grobowce, ale znaleziono kościaną ozdobę nosa, szczątki fauny oraz inny depozyt ofiarny. Wejście do przestrzeni o długości 18 m było wypełnione obrobionymi kamieniami i archeolodzy sądzą, że mogły one pochodzić z czasów poprzedzających rządy K’inich Janahb Pakal. Prace eksploracyjne będą kontynuowane.

Wejście do budowli znajdującej się pod Domem C (fot. Héctor Montaño, INAH)

W korytarzu, oddzielającym Dom C od Wieży Pałacu odsłonięto kilka stopni i pozostałości znajdującej się niżej konstrukcji, pochodzącej z wczesnego okresu klasycznego (lata 200-600), na co wskazują wypełniające przestrzeń fragmenty ceramiki. Jednocześnie prowadzone są prace konserwatorskie malowideł ściennych w Domu E, będącym miejscem koronacji króla K’inich Janahb Pakal. Po oczyszczeniu malowideł i usunięciu mikroorganizmów zostanie przygotowany rejestr wszystkich zachowanych tam motywów ikonograficznych.

Kamienie wypełniające wejście do budowli pod Domem C (fot. Héctor Montaño, INAH)

W projekcie na terenie Palenque bierze udział 6 restauratorów, 7 archeologów i 30 robotników. W 2019 r. badacze skupią się na eksploracji Domów B i D, a w 2020 r. – Domu A. Prace konserwatorskie obejmą również grobowiec K’inich Janahb Pakal w Świątyni Inskrypcji. 

Prace konserwatorskie ścian pokrytych stiukiem (fot. Héctor Montaño, INAH)