Archeolodzy odkryli w dolinie Moche platformę grobową z Okresu Preceramicznego

Oryginalne artykuły: Hallan entierro del Señor de Jesús María en Laredo, personaje de 4,500 años de antigüedad, Plataforma funeraria del Señor de Jesús María de Laredo registra varias fases de ocupación

Grupa peruwiańskich i północnoamerykańskich badaczy, uczestniczących w Projekcie Archeologicznym Menocucho (PIAM) odkryła grobowiec ważnego władcy, który żył około 4500 lat temu i władał miejscem znanym dziś jako Strefa Archeologiczna Castillo de Jesús María, rozciągająca się na powierzchni około 22 hektarów, w mieście Menocucho (dystrykt Laredo, prowincja Trujillo, region La Libertad, Peru). Aldo Watanave, dyrektor PIAM, powiedział, że jest to platforma grobowa znajdująca się na północ od Huaca Jesús María (dawniej Menocucho), gdzie znaleziono pięć osób pochowanych podczas jednego pogrzebu. Główna osoba została złożona w grobowcu w kształcie półksiężyca o długości 3,5 metra i szerokości 3,6 metra, w pozycji siedzącej z twarzą zwróconą na wschód. Na jej piersi umieszczono dwa naszyjniki wykonane z muszli, ozdobione krzyżem, podobnym do Krzyża Południa widocznego na firmamencie, na lewej nodze umieszczono muszlę Choromytilus chorus, a po boku moździerz z tłuczkiem.

Grobowiec głównej osoby (fot. Andina/Luis Puell)

Na zewnątrz grobowca znaleziono leżącą płasko, zwróconą twarzą na północ młodą osobę. Grób ma 1,65 metra długości i 1,45 metra szerokości, a ciało osoby leżało zgięte w lewą stronę, również zwrócone twarzą na wschód. Na boku serca umieszczono kamień z owalnymi zakończeniami. Biorąc pod uwagę rozmiar szczątków, Aldo Watanave uważa, że mogą one należeć do kobiety. Szczątki niemowlęcia znaleziono również na zewnątrz grobowca, ale ze względu na zły stan zachowania nie można ustalić ich położenia ani kierunku, w którym były zwrócone. Wreszcie, poza grobami, znaleziono trzeciego, młodego osobnika, którego ciało złożono również w pozycji wyciągniętej, zwróconego twarzą na północ. Archeolodzy wstępnie zakładają, że każdy z grobów miał swojego towarzysza, ale by to potwierdzić potrzebne są dalsze badania. Grobowce zbudowano z kamienia i zaprawy mułowej, najwyraźniej otynkowano je na zewnątrz, a wnętrze wypełniono bardzo dużymi kamieniami. Do dziś widoczne są dwa ogromne głazy, chroniące główną postać. 

Drugi ze znalezionych pochówków (fot. Andina/Luis Puell)

Badacz z University of Florida zwraca uwagę, że przed tym odkryciem jedyne dowody osadnictwa preceramicznego w dolinie Moche odnotowano w dystrykcie Salaverry. Datowanie radiowęglowe ma na celu określenie wieku tych osób, ale brak ceramiki na platformie grobowej oraz powiązanie moździerza z tłuczkiem do mielenia wskazują, że ten pochówek pochodzi z Okresu Preceramicznego, sprzed około 4500 lat. Byłby to pierwszy tego typu pochówek odnotowany w Dolinie Moche. Aldo Watanave podaje, że moździerz jest wykonany z kamienia i ma dwa rodzaje dekoracji. Po jednej stronie znajduje się rowek tworzący cztery linie w wysokim reliefie, a po drugiej stronie około 23 rodzajów prostokątów, które mogły być twarzami, choć ze względu na zły stan zachowania nie można tego jednoznacznie stwierdzić. 

Miejsce, w którym odkryto pochówki (fot. Andina/Luis Puell)

W ramach projektu badań prowadzone są wykopaliska od 2022 roku, których celem jest zrozumienie, jak żyła ludność tego obszaru. Pozostałą część zespołu stanowią lokalni mieszkańcy oraz Elvis Monzón i Michelle Watanave. Jak podkreśla Aldo Watanave, miejsce to było zamieszkiwane przez długi czas. Podczas wykopalisk znaleziono pozostałości pierwszej osady z Okresu Początkowego. Przez wiele lat archeolodzy próbowali znaleźć tego typu konstrukcje, aby rzucić więcej światła na życie codzienne ludzi. Dopiero teraz zdołali natrafić na ślady dawnego domostwa. 

Pozostałości dawnego domostwa (fot. Andina/Luis Puell)

Może to być najstarsza udokumentowana budowla mieszkalna w tej części doliny Moche. Jest to dom z trzema pomieszczeniami, otoczony murem i czwartym, który prawdopodobnie stanowił dziedziniec i był połączony z ławą znalezioną na zewnątrz ogrodzenia. Wszystkie były połączone ze sobą wejściami. Zdaniem Aldo Watanave pierwsze pomieszczenie służyło do odpoczynku po dniu pracy lub codziennych obowiązkach. Wiązało się z nim inne, które mogło stanowić magazyn. Archeolodzy znaleźli tam fragmenty ceramiki, przypominające zdobione butle i dlatego uznali, że być może w magazynie przechowywano cenne przedmioty.

Fragmenty ceramiki znalezione podczas wykopalisk (fot. Andina/Luis Puell)

Natrafiono też na inne, bardzo dobrze zachowane pomieszczenie, w którym znaleziono pozostałości dużego paleniska, co mogłoby wskazywać na odprawiane tam ceremonie. To, co również nieco zaskoczyło archeologów to wysokie spożycie produktów pochodzenia morskiego, biorąc pod uwagę stosunkowo dużą odległość od morza. Zachowały się też świadectwa kultur Cupisnique, Salinar i Virú, znalezione w materiałach związanych z dawnymi społecznościami zamieszkującymi ten region. Aldo Watanave dodaje, że natrafiono też na pozostałości kultur Moche i Chimu, choć wykorzystywały one ten teren prawdopodobnie jako cmentarz. Tegoroczne wykopaliska dobiegają końca, ale archeolodzy zamierzają powrócić w następnym sezonie prac.