Jadeit

W prekolumbijskiej Mezoameryce jadeit był materiałem wysoko cenionym. Jego piękno sprawiło, że był symbolem statusu, wykorzystywanym w wielu rytuałach. Natomiast twardość i wytrzymałość sprawiły, że stał się "stalą" neolitycznej technologii. Obrabiano go na wiele sposobów i produkowano z niego wiele przedmiotów: ozdobne kamienie, przedmioty z inskrypcjami glificznymi, rzeźbione figurki, broń, toporki, zausznice. Służyły także do inkrustacji zębów, a mozaikami z różnej wielkości kawałków dekorowano pasy i napierśniki.

Jadeit występujący w Mezoameryce to piroksen bogaty w sód i glin. Warianty kolorystyczne zależą od śladowej zawartości innych pierwiastków. Olmecki niebieski jadeit zawdzięcza swój odcień obecności żelaza i tytanu, natomiast bardziej typowy zielony odcień to wynik zmieszania sodu, glinu, żelaza i chromu. Jego przejrzystość także jest różna - od prawie zupełnie przezroczystego do zupełnie matowego. Czasem nazwą tą obejmowane są także inne zielone minerały, takie jak albit, omfacyt, chryzopraz czy kalcyt.

Źródła: jadeitu (ciemnoniebieski), obsydianu (biały), serpentynu (turkusowy), cynobru (żółty). Grafika: Wikipedia

Największe złoża znajdowały się w rejonie rzeki Motagua, natomiast warsztaty, w których obrabiano jadeit, zostały udokumentowane w dwóch miejscach w Gwatemali: Cancuen i Guaytan.

Obejrzyj galerię wyrobów z jadeitu

Jadeitowa maska z Tikal