Prace archeologiczne na Wzgórzach Cuahilama i Piedra Larga (Meksyk)

Oryginalny artykuł: Cerro Cuahilama, "punta-del iceberg" de un espacio arqueologico mayor en Xochimilco

Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH) rozpoczął nowy projekt interdyscyplinarny, którego celem jest zbadanie terenów leżących na południu Doliny Meksyku, szczególnie w rejonie Wzgórza Cuahilama i Wzgórza Piedra Larga, położonych w odległości około 500 metrów od siebie. Cuahilama, na brzegu dawnego jeziora Xochimilco, wznosi się na wysokość 2280 metrów n.p.m., a Piedra Larga – 2400 metrów n.p.m. Chociaż pierwsze prace prowadzono tam już począwszy od końca XIX wieku, to obecnie w badaniach zostaną wykorzystane, między innymi, fotografie lotnicze wykonane dzięki zastosowaniu dronu. Pozwoli to uzyskać nowe dane na temat znaczenia kulturowego, archeologicznego i historycznego tego obszaru.

Jeden z reliefów pochodzących ze Wzgórza Cuahilama (fot. Melitón Tapia, INAH)

Na stokach Wzgórza Cuahilama zachowało się szesnaście rzeźbionych zabytków. Archeolog Juan Carlos Campos Varela zaznaczył, że wszystkie one pochodzą z tego samego okresu, a ukazane na nich wizerunki nawiązują do kalendarza i kosmowizji ludu nahua w czasach prekolumbijskich. Reliefy przedstawiają, między innymi, glif Nahui Ollin (odnoszący się do narodzin Piątego Słońca), tzw. xonecuilli (laskę boga Quetzalcoatla), datę Ce Cipactli oraz wizerunki: psa xoloitzcuintle (związanego z Xolotlem, bliźniakiem Quetzalcoatla), motyla papalotl i huacalxochitl (świętej rośliny ludu Xochimilca).

Wizerunek psa xoloitzcuintle (fot. Melitón Tapia, INAH)

Wizerunek motyla papalotl (fot. Melitón Tapia, INAH)

Na zboczu po drugiej stronie Wzgórza Cuahilama zachowały się inne głazy, na których ukazano schematycznie tarasy, oczka wodne i makiety miejsc, znajdujących się w tym rejonie.

Jeden z głazów przedstawiających makietę miejsca (fot. Melitón Tapia, INAH)

Badacze ustalili, że Wzgórza Cuahilama i Piedra Larga wykazują wspólne cechy kulturowe, widoczne zarówno w architekturze, jak i w znalezionym materiale archeologicznym. Poszczególne części wzgórz przeznaczone były na tarasy uprawne, budowle o charakterze mieszkalnym i obronnym. Juan Carlos Campos zaznaczył, że najpóźniejsze znaleziska datowane są na lata od 1420 roku aż do momentu kontaktu z Hiszpanami. W owym czasie Imperium Mexików uczyniło z tego obszaru ważny bastion, skąd kierowano podbojami ziem, obejmujących obecne stany Morelos, Guerrero i Puebla. Te kampanie militarne rozpoczęły się za rządów Itzcoatla w 1428 roku.

Zniszczony wizerunek postaci, być może Itzcoatla (fot. Melitón Tapia, INAH)

Podczas prac archeologicznych na Wzgórzu Cuahilama, Juan Carlos Campos zauważył wyrzeźbiony w kamieniu wizerunek, który mógł przedstawiać właśnie Itzcoatla, ale został częściowo zniszczony, być może po podboju Tenochtitlan przez Hiszpanów. Lud Xochimilca mógł w ten sposób podkreślić odzyskanie swego terytorium. Dane zachowane w Kodeksie Matrícula de Tributos podają, że lud Xochimilca musiał płacić wysokie daniny władcom Trójprzymierza. Co 80 dni prowincje południowe dostarczały kadzidło i barwniki, co pół roku – tkaniny, żywność, produkty rolnicze, materiały budowlane i przedmioty zbytkowne, a raz na rok – stroje i tarcze wojowników.