Analiza szczątków "Kobiety z Tlailotlacan"

Oryginalny artykuł: Estudian entierro de mujer de elite descubierta en Teotihuacan

W kosmopolitycznym mieście Teotihuacan zamieszkiwali ludzie, którzy przybyli z różnych rejonów Mezoameryki. Niektóre osoby wyróżniały się strojem i ozdobami bądź szczególną fizjonomią, podkreślającymi ich status społeczny i ujawniającymi ich pochodzenie. Jedną z takich osób była tak zwana „Kobieta z Tlailotlacan”, żyjąca około 1600 lat temu i wywodząca się z elity. Jej pochówek odkryto w 2014 roku na terenie jednej z dzielnic Teotihuacan, w której osiedliła się ludność pochodząca z rejonu obecnego stanu Oaxaca. Obecnie specjaliści Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) przystąpili do dokładnego przeanalizowania jej szczątków, które okazały się dość wyjątkowe. Antropolog Jorge Archer Velasco przekazał, że kobieta zmarła w wieku około 35-40 lat, a badania wykazały modyfikację czaszki, której nie spotyka się na Płaskowyżu Centralnym, gdzie leży Teotihuacan, lecz jest typowa dla południowej części Mezoameryki.

Modyfikacja czaszki "Kobiety z Tlailotlacan" (fot. Melitón Tapia, INAH)

Najważniejszą cechą charakterystyczną jest jednak modyfikacja uzębienia. Górne, środkowe siekacze mają inkrustacje z pirytu, co wymagało wiercenia w szkliwie zębów, a taka technika była znana jedynie na ziemiach Majów, zwłaszcza w rejonie Petén (Gwatemala) i w Belize. Szczególnie wyróżnia się zastąpienie dolnego siekacza sztucznym zębem, wykonanym z serpentynu. Kobieta musiała używać go przez długi czas, gdyż jest widoczne zużycie i powstanie kamienia nazębnego. Dr Emiliano Melgar z laboratorium przy Muzeum Templo Mayor stara się ustalić metodę wykonania tej protezy zębowej, a mianowicie czy ząb został  osadzony przy użyciu jakiejś substancji wiążącej, czy też wykorzystano jakieś włókna, które pozwalały przymocować ząb do szczęki. Na tego typu modyfikacje nie natrafiono do tej pory na terenie Teotihuacan.

Uzębienie "Kobiety z Tlailotlacan"(fot. Aldo Díaz Avelar) 

Jak podaje Verónica Ortega, wice-dyrektorka stanowiska archeologicznego, pochówek został odkryty podczas wykopalisk prowadzonych na terenie osiedla El Mirador, w miejscowości San Juan Evangelista, gdzie w czasach prekolumbijskich znajdowała się jedna z dzielnic Teotihuacan, zamieszkiwana przez ludność z rejonu Oaxaca i zwana Tlailotlacan, które to słowo określało „ludzi z odległych ziem” (odległość pomiędzy Oaxaca a Teotihuacan wynosi w linii prostej około 600 km). W ramach projektu, prowadzonego od ośmiu lat, archeolodzy skupili się na obszarze obejmującym około 800 metrów kwadratowych, gdzie zarejestrowano trzy kompleksy architektoniczne. W jednym z nich – oznaczonym jako TL6 – pod posadzką pomieszczenia natrafiono właśnie na pochówek „Kobiety z Tlailotlacan”, której złożono w darze 19 naczyń ceramicznych, datowanych na lata 300-400 n.e.

Pochówek kobiety z elity w dzielnicy zamieszkiwanej przez ludność przybyłą z rejonu Oaxaca
(fot. Projekt INAH)

W odległości około 3 km od Alei Zmarłych w Teotihuacan, w latach 150-600 n.e. osiedliły się grupy osób pochodzących z Doliny Oaxaca, głównie z ośrodków Etla, Tlacolula i Zimatlán. Ludność ta zamieszkiwała Teotihuacan juz od początku jego powstania i pozostała tam aż do jego upadku. Wykopaliska prowadzone od 2008 roku pozwoliły poznać procesy integracyjne obcych populacji w Teotihuacan i przekonać się o wymianie handlowej, która okazała się bardzo korzystna, szczególnie dla trzech regionów: Płaskowyżu Centralnego, Zachodniego Meksyku i rejonu Oaxaca.

Artefakty znalezione podczas prac wykopaliskowych na terenie dzielnicy
zamieszkiwanej przez ludność pochodzącą z rejonu Oaxaca (fot. Melitón Tapia, INAH)

Kosmopolityczne Teotihuacan stało się miejscem zamieszkania różnych grup ludności, które przybyły tam nie tylko aby służyć i pracować. „Kobieta z Tlailotlacan”, której pochówek świadczy o wysokim statusie społecznym, mogła zajmować ważną pozycję. W około 30 kompleksach architektonicznych, w których natrafiono na komnaty, place, dziedzińce i pochówki, mieszkało około 1000 osób, pochodzących z rejonu Oaxaca, z ziem Zachodniego Meksyku i znad Zatoki Meksykańskiej. Ludzie ci akceptowali plan urbanistyczny Teotihuacan, ale wewnątrz swych domostw zachowywali własne wzorce i pozostawali wierni swym tradycjom kulturowym, w tym grzebaniu zmarłych pod posadzkami pomieszczeń mieszkalnych. Wyrabiali też własną ceramikę i chociaż wykorzystywali miejscową glinę, to styl wykonania i ornamentyka pozostawały typowe dla miejsca ich pochodzenia.