Pod Świątynią Inskrypcji w Palenque odkryto system kanałów

Oryginalny artykuł: Descubren sistema de canales bajo el Templo de las Inscripciones de Palenque

Świątynia Inskrypcji w Palenque była dokładnie badana już od połowy XX wieku, kiedy to Alberto Ruz Lhuillier odkrył w jej wnętrzu wspaniały grobowiec króla K’inich Janahb Pakal I, który sprawował władzę w latach 615-683 n.e. Okazuje się jednak, że ta słynna budowla nadal kryje wiele tajemnic.

Świątynia Inskrypcji w Palenque

W ostatnim okresie archeolodzy przeprowadzali prace konserwatorskie w Świątyni Inskrypcji, skupiając się na dolnej części fasady, schodach i otaczających je balustradach. Takie elementy architektoniczne zazwyczaj osadzone są na podłożu skalnym, ale w centralnej części zauważono nacięcie, co wzbudziło zainteresowanie i doprowadziło do nieoczekiwanego odkrycia.

Prace wykopaliskowe prowadzone u stóp Świątyni Inskrypcji (fot. INAH)

Najpierw odsłonięto duże bloki kamienne, starannie ułożone, dopasowane do siebie i połączone gliną, co przypominało wyglądem posadzkę. Poniżej znajdowały się jeszcze trzy kolejne, podobne warstwy bloków kamiennych, pod którymi odkryto kanał, biegnący pod Świątynią Inskrypcji i komnatą grobową.

Wykop ukazujący wejście do kanału (fot. INAH)

Jak podaje Arnoldo González Cruz (kierujący Projektem Archeologicznym Palenque), kanał został zbudowany z dużych obrobionych kamieni, ułożonych w poziomych rzędach i połączonych ze sobą płytami i gliną. Kamienie te przykryte są innymi, większymi, rozmieszczonymi równolegle i tworzącymi rodzaj zadaszenia. Przekrój kanału jest niemal kwadratowy i wynosi 50 x 40 cm. Jego nawierzchnia jest wykonana z kamienia wapiennego, a długość wynosi około 17 metrów. W momencie odkrycia zaobserwowano, że nadal płynie nim woda.

Ilustracja przedstawiająca ułożenie czterech warstw bloków kamiennych
i kanał w najniższej części (źródło: INAH)

System wodonośny skierowany jest z północy na południe. Kanał biegnie pod budowlą w linii prostej na południe, po czym rozszerza się, tworząc rodzaj zlewiska o wymiarach 80 x 90 x 60 cm. Na jego południowo-wschodnim krańcu znajduje się ujście drugiego kanału o przekroju 40 x 20 cm, umieszczonego równolegle do głównego, ale na poziomie wyższym o 20 cm.

Wnętrze kanału (fot. INAH)

Główny kanał prowadzi dalej w kierunku południowo-zachodnim. W odległości około 3 metrów pojawia się inny otwór o wymiarach 20 x 20 cm, umieszczony w najwyższej części przykrycia i biegnący niemal równolegle. Główny kanał natomiast ma jeszcze około 5 metrów długości, ale jest zbyt wąski, aby można było go zbadać.

Nawierzchnia głównego kanału (fot. INAH)

Arnoldo González Cruz jest przekonany, że skomplikowana sieć kanałów, znajdujących się na różnych poziomach i skierowanych w różne strony, musiała zostać zaprojektowana wcześniej niż Świątynia Inskrypcji, przypuszczalnie w pierwszych dziesięcioleciach VII w. n.e., a plan architektoniczny mógł być opracowany przez samego króla K’inich Janahb Pakal I. To za jego rządów rozpoczęto budowę Świątyni Inskrypcji, choć za jej ukończenie i uroczyste poświęcenie odpowiedzialny był jego syn i następca tronu, K’inich Kaan Bahlam II.

Wnętrze kanału (fot. INAH)

Arnoldo González Cruz uważa, że system kanałów mógł zbierać wodę deszczową, spływającą z tarasów Świątyni XXIV, wznoszącej się na południe od Świątyni Inskrypcji. Jednak, w oparciu o dane archeologiczne, epigraficzne i ikonograficzne Majów zakłada, że w system kanałów zostały ujęte wody ze źródła, nad którym wzniesiono grobowiec. W ten sposób miały symbolizować wodny świat podziemny, do którego wyruszył po śmierci K’inich Janahb Pakal I.

Ilustracja przedstawiająca przekrój Świątyni Inskrypcji (źródło: INAH)

Ta wstępna eksploracja systemu kanałów pod Świątynią Inskrypcji została przeprowadzona dzięki kamerom video zainstalowanym na małych pojazdach. W chwili obecnej brakuje jednak odpowiedniej technologii, która umożliwiłaby szczegółowe rozpoznanie. Być może ujście kanału znajduje się po stronie północnej i dochodzi do części miasta, gdzie wznoszą się budowle Grupy J, a część wód zasila strumień zwany Bernasconi. Nadal jest więcej pytań niż odpowiedzi. Badania będą kontynuowane przy użyciu georadaru, co potwierdzi istnienie tych już odkrytych i może nawet innych kanałów, a także pozwoli poznać ich rozkład.