Archeolodzy odkopali chinampas w południowo-zachodniej części dawnego Tenochtitlan

Oryginalny artykuł: Exploran chinampas y canales de un barrio de la antigua Mexico-Tenochtitlan

Archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkopali złożony system prekolumbijskich chinampas i kanałów, znajdujących się w południowo-zachodniej części dawnego Tenochtitlan, znanej wówczas jako Ateponazco, które to słowo w języku náhuatl oznacza miejsce, gdzie woda burzy się lub dźwięczy. Były to tereny błotniste, otoczone wodą, które mieszkańcy zdołali zmienić w poletka uprawne.

Pozostałości dawnych chinampas i kanałów (fot. Proyecto DSA-INAH)

Jak podaje Raúl Barrera Rodríguez, który kierował wykopaliskami, nowe znaleziska potwierdzają wcześniejsze przypuszczenia. Juz około 60 lat temu, Alfonso Caso, w swej pracy Los barrios antiguos de Tenochtitlan y Tlatelolco (“Dawne dzielnice Tenochtitlan i Tlatelolco”) sugerował, że południowo-zachodnie krańce Tenochtitlan sięgały do miejsca, w którym teraz przebiega szosa znana jako Chabacano.

Pozostałości chinampas i otaczających je kamieni (fot. Proyecto DSA-INAH)

Do chwili obecnej natrafiono na około 30 chinampas o długości od 26 do 36 metrów, szerokości od 2 do 8 metrów i wysokości dochodzącej maksymalnie do 70 centymetrów. Większość z nich przeznaczona była na uprawy, głównie kukurydzy, dyni, chili i kolczocha jadalnego. Ponieważ w tej części Doliny Meksyku wody są płytkie, a zatem z dna jeziora wydobywano torf, który służył jako podstawa chinampy, a na nim umieszczano różne odpadki roślinne. Tak przygotowane poletko otaczano kamieniami i obsadzano drzewami ahuejote (gatunek wierzby Salix bonplandiana), które pomagały utrzymać w miejscu kamienie i rdzeń chinampy. Wśród kanałów, które odkopali archeolodzy, można wyróżnić trzy rodzaje. Jedne, biegnące ze wschodu na zachód służyły do rozprowadzania wody. Drugie, węższe, poprowadzone z południa na północ, miały na celu nawadnianie poletek. Trzecimi, najmniejszymi były bruzdy na chinampas.

Chinampas i kanały w Ateponazco (fot. Proyecto DSA-INAH)

Zarówno we wnętrzu chinampas, jak i w kanałach nawadniających, archeolodzy znaleźli 16 depozytów ofiarnych, w których złożono najróżniejsze przedmioty ceramiczne, datowane na późny okres postklasyczny, lata 1200-1521. Były wśród nich naczynia do użytku domowego (szczególnie talerze), figurki przedstawiające bóstwa Mexików, w tym boga wiatru Ehecatla-Quetzalcoatla i bogini kukurydzy Chicomecóatl, a także figurki kobiet z dziećmi na rękach, psów i wojowników-orłów, makiety świątyń, pieczęcie, przęśliki i brzękadła.

Depozyt ofiarny znaleziony wewnątrz chinampa (fot. Proyecto DSA-INAH)

Jednym z interesujących znalezisk jest rzeźba przedstawiająca stopę, wykonana z ludzkiej kości udowej. Te depozyty ofiarne  dowodzą, że przygotowanie poletek uprawnych, zasiewy i zbiory zawsze były poprzedzane rytuałami.

Rzeźba przedstawiająca ludzką stopę (fot. Proyecto DSA-INAH)

System chinampas związany był z urbanizacją, gdyż dzięki niemu miasto Tenochtitlan rozrastało się, wykorzystując okoliczne tereny jeziorne na uprawy. Po przybyciu Hiszpanów, chinampas funkcjonowały jeszcze przez okres około 50 lat.