W Cuautitlán odkryto depozyt ofiarny ze wspaniałymi kadzielnicami

Oryginalny artykuł: Descubren ofrenda de sahumadores prehispanicos en Cuautitlan

W centrum historycznym Cuautitlán (stan Meksyk), w okolicach Parku Juárez, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) prowadzą od kwietnia prace wykopaliskowe, podczas których natrafiono na liczne świadectwa prekolumbijskie, w tym pozostałości budowli o podstawie 15m na 8m, prawdopodobnie świątyni. Spośród znalezisk wyróżnia się jednak wyjątkowy depozyt ofiarny, obejmujący około 30 pięknie zdobionych kadzielnic prekolumbijskich, zwanych sahumadores. Francisco Antonio Osorio Dávila i Héctor Pérez García przekazali, że kadzielnice były początkowo wykorzystywane podczas rytuałów, a dopiero później złożone w depozycie, który jest bardzo podobny do innego, odkrytego w 2009 roku przy Wielkiej Świątyni (Templo Mayor) na terenie dawnego Tenochtitlan.

Depozyt ofiarny z kadzielnicami (fot. Francisco Osorio, INAH)

Aż 27 kadzielnic zachowało się w całości, ale dokładna liczba będzie znana dopiero po złożeniu wszystkich pozostałych fragmentów. Kadzielnice mają długość od 50 do 70 centymetrów. Ich polichromowane uchwyty zostały ozdobione głowami xiuhcoatla, węża ognia.

Uchwyt jednej z kadzielnic (fot. Mauricio Marat, INAH)

Badacz Ignacio Forteza Saavedra, szczególnie zainteresowany kadzielnicami typu sahumadores zaznaczył, że na uchwytach można jeszcze dostrzec kolory: biały, czerwony, niebieski i żółty. Archeolog Francisco Osorio dodał, że uchwyty kadzielnic są wewnątrz puste i zawierają małe gliniane kulki, które przy poruszaniu wydają dźwięk przypominający padający deszcz.

Rozwarta paszcza xiuhcoatla zdobiąca uchwyt kadzielnicy (fot. Mauricio Marat, INAH)

W kadzielnicach zachowały się resztki ziemi, które zostaną poddane analizie w celu ustalenia, czy zawierają pozostałości żywicy copal (palonej jako kadzidło) lub włókna roślinne. 

Fragment kadzielnicy z depozytu ofiarnego (fot. Mauricio Marat, INAH)

Francisco Osorio przekazał, że depozyt z kadzielnicami i budowla prekolumbijska pochodzą z późnego okresu postklasycznego, z lat 1350-1519 n.e., kiedy to Cuautitlán musiało płacić daniny władcom Trójprzymierza i było ważnym ośrodkiem w wymianie handlowej prowadzonej z ośrodkami leżącymi na północy. Teksty z XVI wieku podają, że Cuautitlán stanowiło altépetl (rodzaj miasta-państwa) Tepaneków i pomimo zależności od Tlacopan, miało swojego władcę tlatoani i dominowało nad okolicznymi ziemiami. W Anales de Cuauhtitlan mieszkańcy miasta podkreślali znaczenie swego altépetl w Dolinie Meksyku, powołując się na więzi łączące ich zarówno z Chichimekami, jak i z Toltekami, co pozwoliło im przekształcić się w jeden z najważniejszych ośrodków politycznych w północno-zachodniej części Doliny Meksyku.

Jedno z naczyń ceramicznych odkrytych w Cuautitlán (fot. Mauricio Marat, INAH)

Podczas prac wykopaliskowych, archeolodzy odkryli również kilka pochówków. W jednym z nich znajdowały się trzy ludzkie czaszki i ułożony pod nimi stos kości. Obok znajdowały się dary grobowe: trzy dzbany z pozostałościami czerwonego barwnika, datowane na lata 1200-1400 n.e. oraz duże noże z obsydianu. Drugi pochówek skrywał szczątki dziewczyny, zmarłej w wieku około 13-15 lat i złożonej w pozycji siedzącej. Jej dary grobowe obejmowały: dwa miniaturowe talerze, dwa gwizdki i miniaturową maskę bóstwa śmierci Mictlantecuhtli. W innym pochówku, zawierającym szkielet osoby, której płci nie zdołano określić, znajdowały się noże i figurka ceramiczna. W odległości około jednego metra od pochówku odkryto depozyt ofiarny z szesnastoma naczyniami na trójnogach, pomalowanymi na czarno i czerwono i mającymi wysokość od 8 do 12 centymetrów. Naczynia zostały ozdobione wymodelowanymi w glinie nakryciami głowy typowymi dla boga deszczu Tlaloka i dlatego znane są jako „ollas Tláloc”.

Naczynia znane jako "ollas Tláloc”, odkryte w depozycie ofiarnym (fot. Mauricio Marat, INAH)

Francisco Antonio Osorio Dávila podkreślił, że znaleziska z okolic Parku Juárez dostarczają świadectw archeologicznych z dwóch ważnych okresów kulturowych. Pierwszy to wczesny okres postklasyczny, lata 900-1350 n.e., związany z ceramiką toltecką i potwierdzający pochodzenie mieszkańców Cuautitlán, a drugi to późny okres postklasyczny, z którego pochodzą pozostałości świątyni i depozyt ofiarny z kadzielnicami.