Majowie z Tikal filtrowali wodę

 Oryginalny artykuł: Archaeologists discover sophisticated water filters in ancient Maya city

Interdyscyplinarne badania przeprowadzone przez grupę antropologów, geografów i biologów z University of Cincinnati (USA) wykazały, że mieszkańcy majańskiego miasta Tikal (Gwatemala) mieli system filtrowania wody spływającej do zbiornika Corriental, który był ważnym źródłem wody pitnej od późnego okresu preklasycznego do późnego okresu klasycznego. Okazało się, że już 2000 lat temu Majowie stosowali w tym celu kwarc i zeolit, które tworzą naturalne, molekularne sito i oba minerały są używane również obecnie do filtrowania wody. 

Badacze z University of Cincinnati podczas pobierania próbek osadów ze zbiornika Corriental w Tikal
(fot. Liwy Grazioso Sierra)

Jak podaje uczestniczący w pracach Kenneth Barnett Tankersley, tego typu filtry mogły usuwać z wody szkodliwe mikroby, związki bogate w azot, metale ciężkie (jak rtęć) i inne substancje toksyczne. Uczeni pobrali próbki osadów ze zbiornika Corriental i zastosowali metodę dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego w celu zidentyfikowania zeolitu i  kwarcu. Minerały te sprowadzano z dość dużej odległości od miasta. Badacze z University of Cinninati natrafili na ślady zeolitu i kwarcu w okolicy Bajo de Azúcar, około 30 km na północny wschód od Tikal. Już dziesięć lat temu Nicolas P. Dunning pobrał stamtąd próbki, dzięki którym ustalono obecnie, że odpowiadały one minerałom znalezionym w Tikal. Zdaniem badaczy, dawni Majowie przypuszczalnie zaobserwowali, że zeolit oczyszczał wodę i postanowili go wykorzystać w swoim zbiorniku. Woda była filtrowana najprawdopodobniej podczas spływania w kierunku zbiornika Corriental, jedynego w Tikal, gdzie natrafiono na ślady zeolitu.

Mapka przedstawiająca położenie Tikal oraz obrazy otrzymane dzięki technologii LiDAR,
pokazujące umiejscowienie zbiornika Corriental (źródło ilustracji: "Scientific reports")

We wcześniej opublikowanym artykule (post: "Zbiorniki wodne w Tikal były zanieczyszczone toksycznymi substancjami") uczeni wykazali, że niektóre zbiorniki wodne w Tikal zostały ostatecznie skażone toksycznymi związkami rtęci, pochodzącymi z cynobru wykorzystywanego jako pigment przy malowaniu ścian budowli i w grobowcach. Jednak zbiornik Corriental pozostawał czysty. System filtrowania wody mógł ochronić dawnych Majów przed szkodliwą cyjanobakterią i innymi toksynami, które prowadziły do poważnych chorób. Badacze chcieliby teraz sprawdzić, czy takie systemy filtrowania wody były znane w innych regionach zamieszkiwanych przez Majów oraz jak Majowie zapobiegali powodowanym erozją uszkodzeniom tak cennych zbiorników.