Na wyspie Macapule zarejestrowano nowe stanowisko archeologiczne

Oryginalny artykuł: Descubren sitio de concheros en la Isla Macapule, clave para entender “la Tijuana prehispánica” que fue Guasave

Nowe stanowisko archeologiczne, które może być największym w meksykańskim stanie Sinaloa, zostało zarejestrowane na wyspie Macapule, jednej z 17 wysp Zatoki Kalifornijskiej. Dzięki stanowi zachowania będzie można znaleźć klucz, pozwalający zrozumieć obszar przemian kulturowych następujących pod wpływem prekolumbijskich społeczeństw z północno-zachodnich ziem dzisiejszego Meksyku i południowo-zachodnich Stanów Zjednoczonych oraz środkowo-zachodniej części Meksyku. To coś więcej niż granica między dwoma obszarami kulturowymi, zwanymi Aridoameryką i Mezoameryką. Dawni mieszkańcy rejonu Guasave nie tylko zapożyczyli elementy z obu tych obszarów kulturowych, ale również wygenerowali własną tożsamość.

Wyspa Macapule (fot. Jose Rodrigo Vivero Miranda)

Jak podaje José Rodrigo Vivero Miranda (kierujący Projektem Archeologicznym Guasave), Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH) wsparł ostatnie prace w terenie doktoranta archeologii na Uniwersytecie Oklahoma w Stanach Zjednoczonych, który w czerwcu 2024 r. przeprowadził prospekcję dolnego dorzecza rzeki Sinaloa w oparciu o zdjęcia satelitarne. Projekt Archeologiczny Guasave zarejestrował 15 stanowisk na mniej więcej 30-kilometrowej trasie pomiędzy miastami Chorohui i La Pitahaya, z czego 12 zostało częściowo zniszczonych przez intensywne rolnictwo, dlatego na powierzchni można zaobserwować jedynie pozostałości ceramiki i kamienne żarna. 

Muszle i fragmenty ceramiki znalezione podczas wykopalisk (fot. Jose Rodrigo Vivero Miranda)

W odległości 10 km od wybrzeża odkryto dwa stanowiska o powierzchni odpowiednio 6 i 3 hektarów, na których występują duże nagromadzenia muszli, pozostałości węgla drzewnego i wiele fragmentów ceramiki. Wyróżnia się wyspa Macapule, gdzie 8 km od linii plaży rozmieszczonych jest osiem kopców muszli o wysokości od 8 do 12 metrów i obwodzie podstawy średnio 30 metrów. José Rodrigo Vivero Miranda podkreśla, że jest to wyjątkowa przestrzeń, jeśli weźmie się pod uwagę, że najbliższe tego typu miejsce, El Calón, znajduje się ponad 300 kilometrów na południe.

Fragmenty ceramiki znalezione na wyspie (fot. Jose Rodrigo Vivero Miranda)

Ze względu na ten potencjał archeologiczny Centrum INAH Sinaloa, kierowane przez Servando Rojo Quintero, po przeprowadzeniu odpowiednich badań, będzie starało się, aby miejsce to dołączyło do Strefy Zabytków Archeologicznych, co zapewni jego ochronę. Jest możliwe, że za wydmami, wokół lasów namorzynowych tego chronionego obszaru przyrodniczego, będzie można znaleźć więcej miejsc z pozostałościami z czasów prekolumbijskich. Chociaż wykopaliska kopców muszli na wyspie Macapule będą musiały poczekać na zawarcie porozumienia między Centrum INAH Sinaloa i Uniwersytetem Oklahomy, to José Rodrigo Vivero Miranda uważa, że prace mogą być obiecujące i odsłonią nowe konteksty, jak te które w 1938 roku odkryli na terenie Stanowiska 117 (zwanego też „El Ombligo”) w Chorohui amerykański archeolog Gordon F. Ekholm i jego zespół.

Kopce muszli na wyspie Macapule (fot. Jose Rodrigo Vivero Miranda)

Badania kopca o wysokości 1,50 m i obwodzie 30 m wykazały, że była to przestrzeń grobowa, w której odnaleziono prawie 190 pochówków osób, z których znaczna część charakteryzowała się deformacją czaszki. „El Ombligo” miało dwie fazy zamieszkiwania: pierwszą w latach 650-1150, związaną z tradycją Huatabampo, kiedy to przy zmarłych składano jedynie materiały, takie jak butle z długą szyjką i trochę muszli. Natomiast drugi okres zamieszkiwania, w latach 1150-1450 jest powiązany z kompleksem archeologicznym Aztatlán, z bardziej zróżnicowanymi kontekstami grobowymi, na przykład przy jednej osobie znaleziono sznury liczące około 3000 paciorków z muszli, a przy innych czaszki–trofea lub noże krzemienne.

Wyspa Macapule (fot. Jose Rodrigo Vivero Miranda)

Wykopaliska przeprowadzone przez Ekholma oznaczały określenie obszaru przejścia kulturowego pomiędzy tradycją Huatabampo, na którą wpływ miały społeczności Trincheras, Hohokam i Mogollon z północno-zachodniego Meksyku i południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych oraz kompleks archeologiczny Aztatlán powiązany z grupami mezoamerykańskimi ze środkowego zachodu. Dlatego też celem Projektu Archeologicznego Guasave jest poznanie, w jaki sposób dawni mieszkańcy tego obszaru włączali do swojego codziennego życia elementy kulturowe, pochodzące z odległych regionów. José Rodrigo Vivero Miranda podkreśla, że podobnie stanowisko archeologiczne na wyspie Macapule daje możliwość zagłębienia się w różne aspekty, nie tylko form egzystencji, ale także interakcji handlowych między ludnością wybrzeża i dolin, aby zrozumieć, jak zróżnicowana była ta populacja na obszarze, który dziś zajmuje gmina Guasave.