Badania archeobotaniczne w Vichama

Oryginalny artykuł: Investigación arqueobotánica en Vichama revela los alimentos consumidos hace 3,800 años

Badania archeobotaniczne w Vichama ujawniły co jadano tam 3800 lat temu. Ich rezultaty, opublikowane w czasopiśmie Q1 Vegetation History and Archeobotany przedstawiła Ruth  Shady Solís (dyrektorka stanowiska archeologicznego Caral) z okazji 17 lat prac wykopaliskowych na terenie Vichama (dystrykt Végueta, prowincja Huara, Peru). Celem badań było zarówno ustalenie jakie rośliny jadano, jak i sprawdzenie, które z nich były wykorzystywane w ceremoniach bądź ofiarowywane podczas rytuałów. Z kontekstów archeologicznych pobrano 123 próbki, pochodzące z bogatych w materię organiczną osadów.

Rośliny zidentyfikowane w Vichama (źródło fot. Andina)

W sumie zidentyfikowano 17 gatunków roślin jadalnych, w tym owoce takie jak gujawa, lucuma, awokado i śliwka, papryczki chili, rośliny strączkowe (różne odmiany fasoli), a także kłącza i bulwy (achira, batat, ziemniak) oraz dynie. Wyniki badań wskazują na dużą częstość występowania w analizowanych kontekstach owoców (głównie gujawy i lucumy) oraz papryczek chili (w tym żółtej papryczki chili), co sugeruje, że te owoce i przyprawy były powszechnie spożywane, wykorzystywane w ceremoniach oraz jako element obrzędów. Natomiast w przypadku roślin strączkowych, achiry, baratów i ziemniaków ich częstość była niższa, co można tłumaczyć całkowitym spożyciem ich nasion, korzeni i bulw. Zebrane informacje są bardzo ważne dla poznania diety dawnych mieszkańców i naszej wiedzy na temat udomowienia roślin w dawnym Peru.

Rośliny zidentyfikowane w Vichama (żródło fot. Andina)

Vichama została zbudowana na tarasie i zboczach wzgórza Halconcillo, w odległości półtora kilometra od wybrzeża i 75 metrów nad poziomem morza, nad polami uprawnymi rozciągającymi się w dolnej części doliny Huaura. Ośrodek ten ma powierzchnię 25 hektarów, 3800-3500 lat temu obejmował 22 kompleksy architektoniczne, z budynkami o charakterze publicznym, placami, stanowiącymi miejsca spotkań i sektorami mieszkalnymi. Dokonane tam odkrycia pokazują, że społeczeństwo to utrzymywało kontakty z kulturami z dżungli, wybrzeża i gór.

Rekonstrukcja świątyni z Vichama (źródło fot. Andina)

Ruth Shady zwróciła też uwagę na świadectwa zmian klimatycznych, które miały wpływ na normalny rozwój cywilizacji Caral 3800 lat temu. W Vichama w głównej budowli w Sektorze A zachowały się reliefy, nawiązujące do tamtych wydarzeń (post: „Efekty zjawiska El Niño w Vichama”). Później zakopano ten fryz i wzniesiono nad nim nową przestrzeń ceremonialną, z wizerunkiem ropuchy o ludzkich rękach wynurzającej się z ziemi oraz błyskawicą nad jej głową (post: „Przedstawienie błyskawicy na reliefie z Vichama”). Ropucha w światopoglądzie andyjskim była wiązana z nadejściem deszczu, dlatego przypuszcza się, że w tym nowym miejscu odprawiano ceremonie przebłagalne i obrzędy związane z rolnictwem. W jednej z budowli w Sektorze K zachował się relief, przedstawiający cztery ludzkie głowy z zamkniętymi oczami i dwoma wężami poruszającymi się pomiędzy nimi w kierunku antropomorficznego nasionka z otwartymi ustami (post: „W Vichama odkryto relief sprzed 3800 lat”). Reliefy w Vichama związane są z okresem głodu. Miały przypominać tym, którzy przeżyli o trudnościach, związanych z brakiem wody i żywności.