Analiza genetyczna osób złożonych w grobowcu w El Brujo

Oryginalny artykuł: 1,500-year-old tomb in Peru holds human sacrifices, including strangled son next to father's remains, genetic analysis reveals

Uczeni z USA, Peru i Argentyny przeprowadzili analizę genetyczną sześciu osób pochowanych w grobowcu kultury Moche w El Brujo około 500 roku. Wyniki badań wykazały, że w ramach nieznanego do tej pory rytuału pogrzebowego dwoje nastolatków zostało uduszonych i złożonych w ofierze, aby towarzyszyć swym bliskim krewnym. To, co wydało się zaskakujące to fakt, że chłopiec został złożony w ofierze po śmierci swego ojca, a dziewczyna po śmierci swojej ciotki. Archeolodzy nigdy wcześniej nie zetknęli się z takim rytuałem. Pochowane osoby należały do kultury Moche, która rozkwitała wzdłuż północnego wybrzeża Peru w latach 300-950. Do dzisiaj zachowało się wiele świadectw z ikonografii i archeologii wskazujących na to, że przedstawiciele kultury Moche praktykowali ofiary z ludzi, których składali swoim bogom. 

Budowla w El Brujo znana jako Huaca Cao Viejo (fot. Jeffrey Quilter)

Jak podają badacze, do tej pory jednak żadne dowody nie wskazywały na ofiary z bliskich krewnych, składane w grobach. Grobowiec, o którym mowa został odkryty w 2005 roku w budowli zwanej Huaca Cao Viejo. Znajdowały się w nim szczątki sześciu osób, w tym dobrze zachowane ciało kobiety o wysokim statusie społecznym, znanej jako „Dama z Cao”. W tym samym grobie złożono również trzech mężczyzn i wspomnianych nastolatków, którzy zostali uduszeni linami uplecionymi z włókien roślinnych. Eksperci od dawna zakładali, że elitarne pochówki kultury Moche obejmowały spokrewnionych członków rodziny, ale nowe badanie jest pierwszym naukowym dowodem, pozwalającym dzięki przeprowadzonej analizie genetycznej ustalić pokrewieństwo sześciu osób z grobu. Naukowcy najpierw datowali szkielety za pomocą analizy radiowęglowej, odkrywając, że pięć z nich zostało pochowanych mniej więcej w tym samym czasie. Następnie, sekwencjonując genomy wszystkich osób w grobowcu, zespół był w stanie wywnioskować pokrewieństwo biologiczne i stworzyć drzewo genealogiczne. Analiza genomów wykazała, że „Dama z Cao” była spokrewniona z nastoletnią dziewczyną, prawdopodobnie były ciotką i bratanicą. Dwóch mężczyzn znalezionych w grobowcu było prawdopodobnie braćmi „Damy z Cao”, a jeden z nich mógł być ojcem poświęconej dziewczyny. Jak wykazała analiza radiowęglowa szczątków trzeciego mężczyzny, który zmarł dziesiątki lat wcześniej, mógł on być ojcem lub dziadkiem rodzeństwa.

"Dama z Cao" (źródło fot. Andina)

Choć składanie spokrewnionych ze sobą osób w grobowcu rodzinnym nie jest niczym niezwykłym, to relacja między jednym z braci „Damy z Cao” jest bezprecedensowa, gdyż okazało się, że chłopiec został złożony w ofierze swojemu ojcu. Jak podaje Lars Fehren-Schmitz (z University of California w Santa Cruz), istnieją inne konteksty pochówkowe osób z elity związane z kulturą Moche, w przypadku których postulowano poświęcenie przez uduszenie. Idea jest taka, że jest to bardziej prywatna i dostojna forma rytualnego zabijania, prawdopodobnie zarezerwowana dla osób o wyższym statusie społecznym lub religijnym. Zespół uczonych ma nadzieję w przyszłości zbadać kwestię, dlaczego składano ofiary z krewnych. Być może uda się przeanalizować inne pochówki osób z elity, aby sprawdzić, czy składanie ofiar z członków rodziny było powszechną praktyką w kulturze Moche. Jeffrey Quilter (z Peabody Museum of Archaeology and Ethnology, Harvard University) zwraca też uwagę na fakt, że ludzie, którzy organizowali pogrzeby nie byli tymi, którzy zostali złożeni w ofierze i pochowani, więc może tutaj wchodzić w grę jakaś intryga dworska.