Pozostałości kukurydzy i innych roślin na dawnych żarnach

Oryginalny artykuł: Identifican restos de maíz en artefactos de molienda de más de 6,000 años, hallados en sitio hoy ocupado por Xochimilco

Na dawnej wysepce na środku jeziora Xochimilco w mieście Meksyk znajduje się dziś stanowisko archeologiczne San Gregorio Atlapulco, przykładowe miejsce, w którym można dowiedzieć się o przejściu od łowiectwa-zbieractwa do rozwoju pierwszych osad na tym obszarze w okresie od 8000 do 5500 lat temu. Prawie 10 lat po badaniach archeologicznych miejsce to rzuca nowe światło na procesy, które doprowadziły grupy łowców-zbieraczy z końca plejstocenu do osiadłego trybu życia w środkowym holocenie, co wynika z badań laboratoryjnych przeprowadzonych w latach 2013–2015. Na podstawie prac archeologii eksperymentalnej i analiz mikroskopowych specjaliści z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) oraz Narodowego Uniwersytetu Autonomicznego Meksyku, odnaleźli na zachowanych fragmentach żaren ślady obróbki roślin i zidentyfikowali ich pozostałości.

Pozostałości dawnych żaren znalezione w San Gregorio Atlapulco (fot. Projekt AISACM)

Zespół badawczy po raz pierwszy w Meksyku zastosował metodologię opartą na analizie skrobi. Wyniki wykazały obecność słodkich ziemniaków (Ipomoea batatas), fasoli (Paseolus vulgaris), kukurydzy (Zea mays), pomidora (Physalis sp.), chili (Casicum sp.) i ignamu (Dioscorea sp.). W celu identyfikacji przeprowadzono prace doświadczalne z wykorzystaniem kilku gatunków roślin, owoców i bulw, aby utworzyć katalog referencyjny, porównywalny z pozostałościami znalezionymi w materiale archeologicznym. Uzyskane rezultaty wskazują, że w okresie poprawy klimatu, przed pojawieniem się najwcześniejszej ceramiki w centralnej części dzisiejszego Meksyku, dieta tych społeczeństw opierała się na roślinach i zasobach z równin jeziornych, uzupełnionych spożyciem roślin udomowionych, takich jak kukurydza. Bogaty rejestr archeologiczny w San Gregorio Atlapulco pozwolił zbadać strategie egzystencji łowców-zbieraczy na tym obszarze, w latach 6000–3500 p.n.e., w fazie przejściowej prowadzącej do rozwoju wczesnych wiosek, kiedy to ważną rolę odgrywały artefakty służące do ucierania warzyw. To lepiej definiuje okres preceramiczny i potwierdza główną rolę, jaką społeczności jeziorne odegrały w rozwoju pierwszych grup osiadłych i przyjęciu udomowionych roślin na pożywienie.

Prace z wykorzystaniem archeologii eksperymentalnej (fot. Projekt AISACM)

Badania są częścią projektu „Osadnictwo, początkowe rolnictwo i społeczności wiejskie w Dolinie Meksyku”, którym kierują badacze Guillermo Acosta Ochoa (z Instituto de Investigaciones Antropológicas IIA-UNAM), Patricia Pérez Martínez (z Escuela Nacional de Antropología e Historia ENAH-INAH) i Joaquín Arroyo Cabrales z INAH. Jego celem jest ocena dwóch ważnych procesów w historii ludzkości w Dolinie Meksyku: początkowego osadnictwa i rozwoju rolnictwa. Do tych badań dodano projekt kierowany przez badaczy Emily McClung i Guillermo Acosta, który ma na celu ocenę środkowego holocenu, w szczególności okresów zwanych Playa (6500 p.n.e.) i Zohapilco (3500 p.n.e.), zaproponowanych przez archeolog Christine Niederberger w celu określenia procesów, takich jak osiadły tryb życia, rozwój wiosek i wczesne rolnictwo w społecznościach jeziornych.