Miasta Majów: Xpuhil (stan Campeche, Meksyk)

Ruiny Xpuhil zostały odkryte przez grupę archeologów z Carnegie Institute w Waszyngtonie w 1938 roku. Jedynymi informacjami, jakimi wówczas dysponowali były notatki, fotografie i rysunki Tatiany Proskouriakoff. Na przełomie lat 60-tych i 70-tych XX wieku poważne prace wykopaliskowe rozpoczęli tutaj badacze z Uniwersytetu w Tulane (USA) i z National Geographic Society. Xpuhil, które zamieszkane było od okresu preklasycznego przetrwało do 1200 roku, osiągając szczyt rozwoju w latach 750-900. Jest typowym przykładem stylu architektonicznego określanego jako Río Bec, który charakteryzowały przede wszystkim piramidy z symulowanymi wieżami i dekoracyjnymi schodami.

Miasto tworzyły cztery grupy architektoniczne, obejmujące aż siedemnaście najrozmaitszych budowli, w większości o charakterze mieszkalnym, które rozpościerały się na obszarze pięciu kilometrów kwadratowych. Niestety, do tej pory zwiedzającym udostępniono tylko niewielką część dawnego miasta.

Budowla I

Xpuhil znane jest przede wszystkim z Budowli I, wspaniałego przykładu wspominanego stylu z późnego okresu klasycznego. Do dwóch istniejących wież dodano tu trzecią wieżę, przypominającą wyglądem piramidę.

Centralna wieża Budowli I

Świątynia wznosi się na platformie o zaokrąglonych narożnikach i długości około pięćdziesięciu metrów. Po północnej i południowej stronie mamy pomieszczenia pałacowe, co może świadczyć, że budowla ta pełniła rolę nie tylko miejsca sakralnego, ale również stanowiła rezydencję władców.

Jedna z komnat w Budowli I

Fragment mozaiki zdobiącej Budowlę I

Fasada Budowli I skierowana jest na wschód. Pomiędzy dwoma wieżami zachowały się trzy wejścia ozdobione maszkaronami. Trzecia wieża skierowana jest na zachód. Na szczytach wież umieszczone były w czasach Majów imitacje świątyń, których wejścia również udekorowano maszkaronami potwora ziemskiego.

Maska na centralnej wieży Budowli I

Z kolei dwupoziomowa Budowla IV zachowała kamienne ławy i zewnętrzne dekoracje, wyróżniające się motywami geometrycznymi i majańskimi symbolami wiatru (w formie litery T, oznaczającej ik’ – wiatr, tchnienie).

Budowla IV

Na terenie miasta wznoszą się też Budowle II i III, stanowiące przypuszczalnie kompleksy pomieszczeń mieszkalnych.