sobota, 27 kwietnia 2013

Ofiary Mexików związane z kultem ziemi

Oryginalny artykuł: Estudian ofrendas mexicas de culto a la tierra
Zobacz też: Fotografie INAH

Dwa depozyty ofiarne Mexików (oznaczone numerami 22 i 58) zostały odkryte w 1979 i 1980 roku na terenie Templo Mayor – wielkiej świątyni Tenochtitlan, gdzie zostały umieszczone w latach 1469-1481. Ponowne badania złożonych darów przeprowadził Diego Jiménez Badilla z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii w Meksyku. Archeolog podkreślił, że ofiary te nie były złożone przypadkowo, lecz miały ogromne znaczenie symboliczne i świadczyły o kulcie ziemi, stanowiąc jednocześnie część rytuału, podczas którego Mexikowie chcieli odwdzięczyć się bogom za udane zbiory. Dlatego też depozyty zawierały dary ku czci młodej bogini ziemi i żyzności, zwanej Cihuacóatl-Quilaztli.

Kamienna rzeźba przedstawiająca boginię Cihuacóatl
(Muzeum Templo Mayor w mieście Meksyk) 

Diego Jiménez Badilla uważa, że wszystkie przedmioty znalezione w obu depozytach wiążą się bezpośrednio ze wzrostem kukurydzy. Naczynie ceramiczne udekorowane jest wizerunkiem osoby z naszyjnikiem z żółtych kwiatów i symboli niebieskich chmur oraz z nakryciem głowy przypominającym kłoski kukurydzy. Archeolog przypuszcza, że rytuał obejmujący złożenie takiej ofiary odtwarzał metaforycznie żyzność ziemi. Powołuje się tutaj na zapiski kronikarzy z XVI wieku, zwłaszcza zakonników Diego Durán i Bernardino de Sahagún, wspominających ceremonię, podczas której Mexikowie – w nadziei na pomyślne zbiory – składali w ofierze młodą dziewczynę personifikującą boginię Cihuacóatl-Quilaztli. Dziewczynie ścinano głowę mieczem ryby-piły, zwanym acipactli. Zarówno taki miecz, jak i czaszka młodej kobiety wraz z ozdobami przypominającymi atrybuty wspomnianej bogini, znajdowały się w obu depozytach ofiarnych w Templo Mayor.

Miecz ryby-piły i muszle złożone w jednym z depozytów
ofiarnych w Templo Mayor
(Muzeum Templo Mayor w mieście Meksyk)
Ponieważ wśród przedmiotów znajdowały się także gliniane modele kołysek, zatem badacz INAH przypomniał mit opisany przez Diego Durán. Otóż kiedy bogini ziemi uznała złożone jej dary za niewystarczające, udawała się na targowisko w Tlatelolco, niosąc kołyskę z niemowlęciem, które powierzała jednej z osób z obietnicą szybkiego powrotu. Jeśli jednak nie wróciła, dziecko w kołysce zamieniało się w obsydianowy nóż, co było odbierane przez ludność jako żądanie ze strony bogini większej ilości ofiar z ludzi. Takie drewniane kołyski wykorzystywano do deformacji czaszki. W pierwszych tygodniach po narodzeniu układano w nich niemowlęta, wokół czoła wiązano pasy mocno przymocowane do kołyski, co zapewniało odpowiedni ucisk. Wykonane z gliny modele kołysek były często składane w depozytach ofiarnych.

Gliniany model kołyski służącej do deformacji czaszki
(Muzeum Rufino Tamayo w mieście Oaxaca, Meksyk)
Z kolei stanowiące część ofiary muszle ślimaków i perłopławów, kamienie w zielonych odcieniach i morski piasek symbolizują wilgotny i chłodny świat podziemny, zamieszkiwany przez bóstwa agrarne.

Muszle perłopławów znalezione w jednym
z depozytów ofiarnych w Templo Mayor
(Muzeum Templo Mayor w mieście Meksyk)


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz