Niezwykły monolit z rejonu Oxtotitlán

Oryginalny artykuł: Piedra de Oxtotitlan

Na stoku masywu górskiego, na północy stanu Guerrero, znajduje się monolit, pełniący niegdyś funkcję ołtarza i symbolizujący świętą górę, którą zamieszkuje i z której wyłania się dwugłowy jaguar. Okoliczni mieszkańcy nazywają monolit „Kamieniem czaszek”. Wznosi się on na lewym brzegu strumienia “La Barranca”, około jednego kilometra na wschód od miejscowości Emiliano Zapata, w gminie Apaxtla de Castrejón, w pobliżu stanowiska archeologicznego Oxtotitlán, gdzie zachowały się pozostałości dawnych budowli, boisko do gry w piłkę oraz jaskinia z malowidłami naskalnymi.

Monolit z wizerunkiem dwugłowego jaguara (fot. Raúl Barrera, INAH)

Raúl Barrera Rodríguez z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) przekazał kilka szczegółów na temat owego kamienia. Ołtarz został zarejestrowany w 1946 roku przez archeologa Hugo Moedano Koera. Monolit ma 4 metry długości, 3,5 metra szerokości i 1,5 metra grubości. Został wyrzeźbiony ze skały metamorficznej w latach 750-850 n.e. Wspaniale wpisuje się w świętą przestrzeń, którą tworzy imponująca góra z licznymi jaskiniami, jak grota “Diablo”, schroniskami skalnymi, urwiskami i pozostałościami archeologicznymi znajdującymi się na jej zboczach.

Góra, gdzie znaleziono monolit (fot. Raúl Barrera, INAH)

Na monolicie wyrzeźbiono dwa wizerunki jaguara: jeden przedstawiający go w pozycji na czatach, gotowego do skoku, a drugi - siedzącego i obserwującego horyzont. Oba jaguary, spoglądające w różnych kierunkach, mają krzepkie cielska, duże i owalne łby, oczodoły i otwarte paszcze z wyciągniętymi jęzorami oraz krótkie i zaokrąglone uszy.  

Monolit pełnił funkcję ołtarza podczas ceremonii (fot. Raúl Barrera, INAH)

Dawni mieszkańcy Mezoameryki łączyli jaguara z wojną, ciemnością, światem podziemnym, żyznością ziemi, a nawet uważali go za serce góry. Monolit-jaguar jest jednak dość wyjątkowy, gdyż przypatrując się uważnie wyrzeźbionej powierzchni kamienia dostrzeżemy, że jest jednocześnie rodzajem makiety, przedstawiającej okrągłe świątynie i tarasy, a w części centralnej widać ślady czterech boisk do gry w piłkę, które zgodnie z wierzeniami w Mezoameryce były połączone z kultem jaguara, z ofiarami z ludzi i z żyznością pól uprawnych.

Monolit jest rodzajem makiety (fot. Raúl Barrera, INAH)

Nie jest to jedyny przykład takiego kamienia-makiety z czasów prekolumbijskich. W Santa Cruz Acalpixca (Xochimilco) znaleziono rzeźbioną skałę, na której przedstawiono schody, drogi, strumienie, świątynie i budowle mieszkalne. Z kolei w Plazuelas i El Cobre (stan Guanajuato) oraz w Panindícuaro (stan Michoacán) zachowały się skały z miniaturowymi replikami kompleksów architektonicznych.