Ołtarz boga Mictlantecuhtli

Oryginalny artykuł: El altar a Mictlantecuhtli, obra maestra del modelado en barro

W regionie Sotavento, na ziemiach obecnego stanu Veracruz (Meksyk) znajduje się jedno z wywołujących największe wrażenie przedstawień Mictlantecuhtli, pana świata podziemnego. Siedzące na tronie bóstwo z rozpostartymi ramionami zdaje się łączyć z tymi, którzy zamieszkują jego królestwo zmarłych. Wizerunek pochodzi z lat 300-900 n.e. i nadal zachowuje swą niewiarygodną siłę wyrazu. Jest dziełem jedynym w swym rodzaju, łączącym różne techniki wykonania. Jego niezwykłość sprawiła, że Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH) postanowił przeprowadzić bardzo dokładne prace konserwatorskie.

Ołtarz Mictlantecuhtli (fot. Mauricio Marat, INAH)

Ołtarz Mictlantecuhtli, odzwierciedlający krainę zmarłych Mictlan, ma 6,93 m szerokości i 1,90 m długości. Stanowi mistrzowskie dzieło kultury Remojadas, która rozkwitała w centrum rejonu La Mixtequilla. Do jego wykonania użyto gliny, ziemi, wapna, piasku, barwników i substancji kleistych pochodzenia organicznego. Ołtarz został odkryty 43 lata temu w El Zapotal No.1, w gminie Ignacio de la Llave (stan Veracruz, Meksyk).

Mictlantecuhtli (fot. Mauricio Marat, INAH)

Już w 2011 roku specjaliści przystąpili do określenia stanu zachowania ołtarza, sporządzając dokładny rejestr i zatrudniając ekspertów z różnych dziedzin. Do tej interdyscyplinarnej grupy należeli, między innymi, badacze z INAH oraz z uniwersytetów w Veracruz i w mieście Meksyk. Wykorzystano także skanowanie laserowe i radiografię. Za prace konserwatorskie odpowiedzialna jest Ana Bertha Miramontes Mercado z Centrum INAH w Veracruz, mająca już spore doświadczenie, gdyż pracowała w ramach projektów w Templo Mayor (miasto Meksyk) oraz na terenie majańskich miast Ek’ Balam (stan Jukatan) i Uxul (stan Campeche). W projekcie uczestniczyli też fotografowie, plastycy, graficy, radiolodzy, architekci oraz inżynierowie.

Malowidło przedstawiające panów świata podziemnego (fot. Mauricio Marat, INAH)

Ołtarz umieszcony jest wewnątrz budowli wzniesionej pod koniec lat 80-tych XX wieku w celu jego ochrony przed wpływami czynników atmosferycznych. Sama budowla jest natomiast otoczona platformą z czasów prekolumbijskich. Ustalono, że sam ołtarz był solidny i nie zauważono żadnych pęknięć bądź rys, które mogłyby grozić jego zawaleniem. Prace konserwatorskie rozpoczęto od oczyszczenia całej rzeźby przy użyciu pędzli z delikatnego włosia, aby usunąć pył i inne ciała obce, co pozwoliło określić stan zachowania. Największe zniszczenia zaobserwowano w dolnej części wizerunku Mictlantecuhtli, a mianowicie na stopniu, na którym spoczywa rzeźba, na opasce na biodrach (maxtlatl) i na lewej stopie bóstwa.

Ofiary złożone na ołtarzu Mictlantecuhtli (fot. Mauricio Marat, INAH)

Jeszcze w tym roku, a także w nadchodzących sezonach zostaną przeprowadzone kolejne badania przy wykorzystaniu dyfrakcji promieni rentgenowskich, analizy petrograficznej i mikroskopii elektronowej. Będzie też monitorowana temperatura i wilgotność otoczenia.