Sztuka naskalna w Boca de Potrerillos

Oryginalny artykuł: Boca de Potrerillos - 15-anos como Zona de Monumentos Arqueologicos

Boca de Potrerillos to szczególne stanowisko archeologiczne w północno-wschodniej części Meksyku, gdyż właśnie tam znajduje się najwięcej rytów naskalnych i to nie tylko w odniesieniu do Meksyku, ale prawdopodobnie całego kontynentu amerykańskiego. Boca de Potrerillos leży w odległości około 14 kilometrów od stolicy gminy Mina (stan Nuevo León). Na tysiącach bloków skalnych odkryto tam kilkanaście tysięcy najróżniejszych petroglifów, które na przestrzeni 7700 lat (od 5920 r. p.n.e. do 1760 r., czyli do momentu kontaktu z Hiszpanami) pozostawiły po sobie tubylcze grupy łowców-zbieraczy..

Głazy z petroglifami w Boca de Potrerillos (fot. Mauricio Marat / INAH)

Petroglify znajdują się na obszarze około 6 kilometrów kwadratowych i badania prowadzone są tam od lat 90-tych XX wieku. Celem obecnego projektu, którym kieruje Moisés Valadez Moreno, jest przygotowanie dokładnej dokumentacji wizerunków naskalnych i ich trójwymiarowego rejestru, z wykorzystaniem zaprojektowanej przez tegoż archeologa siatki wirtualnej, którą można dopasować do rozmiaru i kształtu każdego bloku skalnego. Do tej pory zdołano sporządzić rejestr 75% z 17 000 zachowanych wizerunków. Pozostało około 1000 głazów skalnych, z których każdy ma po kilka petroglifów, wykonanych w różnych okresach.

Przykładowy rejestr (autor: Moisés Valadez Moreno)

Moisés Valadez Moreno podkreśla, że dzięki tak przeprowadzonej analizie odkryto, że poszczególne ryty nie zostały umieszczone w sposób dowolny, lecz wykazują związek z kosmogonią. Niektóre z przedstawionych postaci zwrócone są w stronę konkretnego punktu kardynalnego, na przykład motywy nawiązujące do deszczu, żyzności i tańców są zawsze skierowane ku wschodowi. Są też skały, gdzie wszystkie wizerunki zwrócone są w jedną stronę. Jednocześnie rozmieszczenie wizerunków dowodzi relacji pomiędzy ikonografią a geografią, gdyż w górnej części przeważają motywy związane z krajobrazem i ciałami niebieskimi, w strefie środkowej pojawiają się jelenie i sceny łowów, a w najniższej części – wzory nawiązujące do wody, deszczu i strumieni. Poza tym zdołano ustalić, że niekiedy wcześniejsze ryty były przykrywane kolejnymi.

Jeden z petroglifów w Boca de Potrerillos (fot. Mauricio Marat / INAH)

Moisés Valadez Moreno przekazał, że łowcy-zbieracze zazwyczaj przemieszczali się na obszarze leżącym w promieniu od 50 do 100 kilometrów i wychodząc z tego założenia postanowił przemierzyć obszar leżący wokół Boca de Potrerillos. Natrafił wówczas na ślady sezonowych obozowisk, co dowodzi, że grupy koczowników zmieniały miejsce swego osiedlenia wraz ze zmianą pory roku, aby w ten sposób, po okresie eksploatacji zasobów naturalnych, dać przyrodzie czas na regenerację.

Sztuka naskalna w Boca de Potrerillos (fot. Mauricio Marat / INAH)

Zdaniem Valadeza, teren Boca de Potrerillos zamieszkiwany był szczególnie jesienią. Archeolog odkrył pozostałości dawnych, przypominających doły palenisk do pieczenia mięsa z jeleni, ślady gotowania rdzeni (tzw. „serc”) agawy, z których sporządzano napój, opalone kamienie, przybory do mielenia i setki ostrzy strzał, z których najstarsze liczą 7000 lat, a najpóźniejsze pochodzą z XVIII wieku.