Sztuka naskalna w jaskiniach w stanie Guerrero (Meksyk)

Oryginalny artykuł: Descubren grafica rupestre asociada al contacto con los espanoles en Guerrero

We wnętrzu pięciu jaskiń i jednego schroniska skalnego na stokach wzgórza Silla (zwanego też Wzgórzem Orła), w pobliżu miejscowości Lomalapa (region La Montaña, stan Guerrero, Meksyk), archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli malowidła naskalne, z których część może przedstawiać pierwsze wizerunki Hiszpanów, namalowane przez Indian Nahua krótko po Konkwiście. Dotarcie do tego stanowiska nie było łatwe, gdyż znajduje się ono na wapiennych skałach, u stóp wąwozu i wymagało czterogodzinnej pieszej wędrówki. Juz podczas pierwszej wizyty, w sierpniu 2015 roku, natrafiono tam na pozostałości ceramiki i przedmiotów wykonanych z kamienia, pochodzących zarówno z okresu 200-650 n.e., jak i z lat 900-1521. Wkrótce archeolodzy powrócą do jaskiń, aby przygotować dokładny rejestr sztuki naskalnej.

Wizerunek Hiszpana na ścianie jaskini (fot. INAH)

Na malowidłach można dostrzec zarówno motywy typowe dla sztuki naskalnej Mezoameryki (dłonie, symbole ciał niebieskich i drogocennych kamieni chalchihuites, przedstawienia psów i dzikich kotów), jak i elementy wyraźnie nawiązujące do kultury europejskiej, z którą Indianie zetknęli się wraz z przybyciem Hiszpanów. O ile w czasach prekolumbijskich jaskinie te stanowiły miejsca odprawiania rytuałów z prośbami o deszcze i udane zbiory, to w czasach kolonialnych przypuszczalnie służyły jako schronienie dla zbiegłych Indian, których zmuszano do ciężkiej pracy w okolicznych kopalniach.

Ściany skalne pokryte sztuką naskalną (fot. INAH)

Pierwsza jaskinia obejmuje cztery komnaty. W jednej zachowała się figurka z zielonego kamienia i prymitywna drabinka o wysokości około trzech metrów, wykonana z gałęzi i lian. W drugiej grocie znajdują się wizerunki dłoni.

Wizerunki nawiązujące do tradycji mezoamerykańskiej (fot. INAH)

Trzecia jaskinia okazała się najbogatsza w sztukę naskalną, gdyż natrafiono na sześć paneli. Na Panelu 1 można dostrzec wizerunek wijącego się węża z otwartą paszczą oraz siedzącą postać ludzką z nakryciem głowy i trzymającą maskę z charakterystycznym dziobem, co mogłoby wskazywać na boga Ehecatla-Quetzalcoatla. Panel 2 przedstawia stojącą postać, ukazaną z profilu oraz elementy geometryczne. Na Panelu 3 zachował się wizerunek mężczyzny odzianego w strój typowy dla XVI-wiecznej Hiszpanii, czyli krótkie, bufiaste spodnie i kapelusz z szerokim rondem. Mężczyzna ma też szpadę u pasa i trzyma broń palną. Na Panelu 4 można dopatrzyć się motywów antropomorficznych i zoomorficznych oraz geometrycznych, spośród których wyróżniają się postacie trzech mężczyzn w europejskich strojach. Przedstawiono też trzy konie (bądź osły lub muły), liczne drobniejsze motywy i postać Indianki. Na Panelu 5 zachowały się wizerunki siedzącego czworonoga, ptaka i symbole nawiązuje do ciał niebieskich. Panel 6 ukazuje różne postacie w hiszpańskich strojach, w tym także kobietę. W jaskini odkryto również dużo pozostałości naczyń ceramicznych i kamiennych żaren metate.

Sztuka naskalna zachowana na Panelu 4 z trzeciej jaskini (fot. INAH)

W schronisku skalnym natrafiono na panel z ośmioma motywami, spośród których wyróżniają się symbole drogocennych kamieni chalchihuites, głowa węża oraz rodzaj mapy z zaznaczonym wzgórzem Silla i rzeką Tlepaneco. Jak podają archeolodzy, widoczne na panelach postacie Hiszpanów przypominają ich wizerunki zachowane w kodeksach kolonialnych takich, jak Lienzo de Tlapa, Azoyú czy de Cualac; podczas gdy istoty zoomorficzne, pod względem stylistycznym nawiązują do Kodeksu Azcatitlán.