Odkrycie głównego boiska do gry w piłkę w Tenochtitlan

Oryginalny artykuł: Descubren restos de la principal cancha de juego de pelota de Tenochtitlan

W Centrum Historycznym miasta Meksyk, przy ulicy Gwatemala, na tym samym terenie gdzie w 2010 roku natrafiono na pozostałości Świątyni Ehecatla-Quetzalcoatla, azteckiego boga wiatru, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli północną część głównego boiska do gry w piłkę dawnego Tenochtitlan. Informacja ta została oficjalnie podana podczas konferencji “Pierwszego Okrągłego Stołu Tenochtitlan”, zorganizowanej przez INAH. Prace wykopaliskowe prowadzono w ramach Programu Archeologii Miejskiej (El Programa de Arqueología Urbana - PAU), którym kieruje archeolog Raúl Barrera Rodríguez.

Pozostałości głównego boiska do gry w piłkę w Tenochtitlan (fot. PAU-INAH)

Już w 2014 roku, archeolog Lorena Vázquez Vallín wraz z grupą specjalistów odkryli pozostałości platformy wzniesionej na linii wschód-zachód. Ten fragment prekolumbijskiej budowli ma 9 m szerokości i znajduje się w odległości 6.45 m na południe od Świątyni Ehecatla. Wyróżniono trzy etapy konstrukcyjne, które odpowiadają fazom V, VI i VII Wielkiej Świątyni (Templo Mayor) i przypadają na lata 1481-1521 n.e., z czego najlepiej zachowały się fragmenty z fazy VI (lata 1486-1502 n.e.). Po północnej stronie platformy, która odgranicza boisko do gry w piłkę, odkryto schody z czterema stopniami, łączące się ze Świątynią Ehecatla. Po stronie południowej natomiast natrafiono na pozostałości trzech ścian pokrytych warstwą stiuku i mających wysokość około 1,95 metra.

Miejsce złożenia depozytu ofiarnego (fot. PAU-INAH)

Pod poziomem północnych schodów boiska, eksperci natrafili na wyjątkowy depozyt ofiarny, całkowicie różniący się od innych, które do tej pory zlokalizowano w budowlach sakralnego centrum Tenochtitlan. W depozycie znajdowały się, zachowane w dobrym stanie, ludzkie kręgi szyjne, ułożone w kilka grup, z których każda liczyła od 2 do 6 kręgów.

Kręgi szyjne złożone w depozycie ofiarnym (fot. PAU-INAH)

Antropolog María García Velasco oraz archeolodzy Fernando Orduña Gómez i Lorena Vázquez Vallín z PAU wyjaśnili, że depozyt ten, jedyny w swym rodzaju - w którym znaleziono również, między innymi, ostrza i kolce agawy nawiązujące do rytuału samoofiary – został umieszczony na głębokości 1,60 metra, na dość ograniczonej przestrzeni o średnicy około 45 centymetrów.

Kilka kręgów szyjnych pochodzących od różnych osób (fot. PAU-INAH)

Początkowo wydawało się, że w każdej grupie znajdowały się kręgi odpowiadające jednej osobie, ale już w laboratorium zdano sobie sprawę z pewnych wyjątków. W niektórych grupach zidentyfikowano kręgi należące do dwóch różnych osób, zazwyczaj jednej młodej i drugiej dorosłej. Po przeprowadzeniu badań antropologicznych ustalono, że kręgi pochodziły od 31 różnych osób, w tym niemowląt, dzieci, młodzieży i dorosłych, choć najwięcej należało do osób w wieku młodzieńczym. W 18 przypadkach natrafiono na kręg obrotowy (axis), czyli drugi kręg szyjny, co jest bardzo ważne, gdyż pozwala lepiej poznać stosowaną przez Mexików technikę oddzielania czaszki. María García Velasco przekazała, że kręgi szyjne złożono zgodnie z ich układem anatomicznym i wraz z tkanką miękką. Uczeni pobrali próbki osadu, aby w przyszłości przeprowadzić dokładne analizy, które mogłyby wykazać obecność krwi w depozycie.

Ślady nacięć na kręgach obrotowych (axis) (fot. PAU-INAH)

María García Velasco, Fernando Orduña Gómez i Lorena Vázquez Vallín wyjaśnili, że zgodnie z informacjami zachowanymi w źródłach historycznych, szczególnie w kodeksach, istniał wyraźny związek pomiędzy grą w piłkę, ścinaniem głów i żyznością. Wysuszone i zmielone kości, symbolizujące nasiona i krew to najważniejsze elementy dla regeneracji życia. Jest możliwe, że niektóre osoby zostały złożone w ofierze jako zapłata dla bogów, stając się pokarmem niezbędnym dla kontynuacji życia.