Paleta barw na budowlach Majów w regionie Río Bec

Oryginalny artykuł: Identifican paleta cromatica maya en la region Rrio Bec

Specjaliści Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), w ramach projektu poświęconego konserwacji stanowisk archeologicznych w stanie Campeche (Meksyk), zidentyfikowali paletę barw wykorzystanych przez Majów na budowlach i fryzach w miastach Balamkú i Becán oraz na fasadach zoomorficznych budowli w Chicaná, Hormiguero i Becán. Przeprowadzone prace umożliwią zastosowanie odpowiednich technik konserwatorskich. Badaniami kierowały Diana Arano i Leticia Jiménez z Centrum INAH w Campeche. Grupa ekspertów ustaliła, że Majowie zastosowali różne odcienie kolorów: czerwonego, żółtego, niebieskiego, różowego, pomarańczowego, zielonego i czarnego. Podczas dwóch sezonów prac, w latach 2014-2015, pobrano również próbki warstw malarskich i zaprawy murarskiej w celu przeprowadzenia analizy składu chemicznego, dzięki której podczas prac restauratorskich zostaną wykorzystane materiały najbardziej zbliżone do oryginalnych.

Budowla II w Chicaná

Badacz Daniel Salazar wykonał rysunki fasad pięciu budowli i dwóch fryzów, a Diana Arano i Félix Camacho (konserwator zabytków z Centrum INAH w Campeche) przeprowadzili dokumentację kolorów w oparciu o ustalony system kolorów Munsella, z którym porównano pigmenty zachowane na stiuku. Na podstawie rysunków Salazara i rejestru ikonograficznego przygotowano obrazy cyfrowe, na których można dostrzec pozostałości barw użytych przez Majów do malowania elementów rzeźbiarskich budowli i fryzów w okresie klasycznym (lata 250-900 n.e.).

Specjaliści INAH porównują paletę majańskich barw z systemem kolorów Munsella (fot. INAH)

Félix Camacho zauważył podobieństwa w palecie barw na Budowli II w Chicaná i na Budowli X w Becán, których fasady przedstawiają rozwarte paszcze ziemskiego potwora. W Becán zidentyfikowano kolory: czerwony, żółty i niebieski, a w Budowli II w Chicaná natrafiono na więcej odcieni zielonego, niebieskiego, brązowego, czerwonego i czarnego, co przypuszczalnie jest wynikiem odmiennego stylu. W tej ostatniej budowli zarejestrowano również glif w kolorze czerwonym, namalowany na fasadzie.

Budowla X w Becán

Pochodzące z wczesnego okresu klasycznego fryzy z Balamkú (z lat 250-450 n.e.) i Becán (z około 550 r. n.e.) ukazują postacie historyczne, władców i ich przodków, z bogatymi nakryciami głowy i z ozdobami z jadeitu, trzymających insygnia władzy i związanych z mitycznymi świętymi górami ukazanymi jako maszkarony.

Fragment fryzu we wnętrzu Budowli I w Balamkú

W Becán, ludzka postać została przedstawiona w pozycji akrobaty, związanej z odradzającym się bogiem kukurydzy, a w Balamkú ukazano postacie wyłaniające się z otwartych paszczy gadów i żab. W tych dwóch miastach zidentyfikowano pozostałości odcieni czerni i czerwieni, a na fryzie z Becán również kolory żółty, pomarańczowy i różowy.

Fryz w Budowli X w Becán (fot. Daniel Salazar)

Na Budowli XX w Chicaná, z pomieszczeniami mieszkalnymi na dwóch poziomach, ozdobionej rozetami i maszkaronami oraz zwieńczeniem dachu, zachowały się odcienie żółci i czerwieni.

Budowla XX w Chicaná

W przypadku Budowli II w Hormiguero (z lat 750-950 n.e.), przeanalizowano jej fasadę południową. Ta budowla ceremonialna obejmuje trzy główne sekcje, oddzielone wieżami o zaokrąglonych narożnikach i ozdobione symulowanymi schodami, typowymi dla stylu Río Bec. Nie natrafiono jednak na pozostałości kolorów i prawdopodobnie fasada była jedynie pokryta białym stiukiem. Byłby to jedyny w regionie Campeche przykład tego typu budowli, porównywalny z fasadą zoomorficzną w Ek Balam (stan Jukatan).

Budowla II w Hormiguero

Tego typu rejestr został przeprowadzony po raz pierwszy. Félix Camacho wyjaśnił, że na podstawie rysunków budowli opracowano pełną listę wszelkich zniszczeń o charakterze biologicznym, środowiskowym i fizyczno-chemicznym. Przygotowano również program systematycznego monitoringu budowli, który pozwoli śledzić dalsze uszkodzenia i zapobiegać im poprzez kontynuowanie prac konserwatorskich.