Niezwykłe pochówki w Huaca Santa Rosa (Peru)

Oryginalny artykuł: The secret chamber where ancient Peruvian priests sacrificed women

Podczas prac wykopaliskowych, kierowanych przez archeologa Edgara Bracamonte i prowadzonych na terenie Huaca Santa Rosa, w dystrykcie Pucalá (około 30 kilometrów od miasta Chiclayo, Peru), odkryto pozostałości niewielkiej świątyni sprzed 1200 lat, wzniesionej przez przedstawicieli kultury Lambayeque. Okazało się, że było to sekretne, ogrodzone miejsce, wykorzystywane do ceremonii, podczas których kapłani składali swym bogom ofiary z ludzi. Znajdują się tam platformy i przysypana ziemią centralna rampa, gdzie znaleziono liczne dary ofiarne. Najbardziej niezwykłe odkrycie stanowią jednak pochówki sześciu kobiet, umieszczone w różnych miejscach pod posadzką świątyni.

Platformy świątyni odkrytej w Huaca Santa Rosa (fot. CEN / Museo Tumbas Reales de Sipan)

Otoczona murem część świątyni, w której znaleziono szczątki kobiet
(fot. CEN / Museo Tumbas Reales de Sipan)

Kobiety zostały złożone w ofierze podczas ceremonii, być może związanej z poświęcaniem świątyni. Archeolodzy byli jednak zaskoczeni szczególnym ułożeniem ciał, które nie znajduje odpowiedników w znanych do tej pory wzorcach, typowych dla innych pochówków kultur Moche i Lambayeque. Ciała wszystkich kobiet zostały ułożone w tym samym kierunku, z głowami zwróconymi w stronę górzystego pasma Andów. Pozycja taka wymagała niekiedy wygięcia ciała i wykrzywienia kończyn.

Szkielety dwóch z sześciu kobiet (fot. CEN / Museo Tumbas Reales de Sipan)

Przy szkieletach znaleziono różne artefakty, świadczące o pochodzeniu tych kobiet z innych preinkaskich kultur: Moche, Wari i Cajamarca. Jedną z kobiet złożono z lamą i ze zniszczonymi rytualnie naczyniami ceramicznymi. Nie wiadomo, jak kobiety te trafiły do ośrodka kultury Lambayeque. Być może zostały pojmane i wzięte do niewoli.  

  

Artefakty towarzyszące szczątkom kobiet złożonych w ofierze
(fot. CEN / Museo Tumbas Reales de Sipan) 

Nowe odkrycia są bardzo ważne, gdyż dowodzą bliskich związków pomiędzy preinkaskimi  kulturami. Kultura Moche kwitła na ziemiach północnego Peru w latach 100-800 n.e., Cajamarca - w latach 200-800 n.e., a Wari rozwijała się w latach 500-900 n.e.

Jeden ze znalezionych szkieletów (fot. CEN / Museo Tumbas Reales de Sipan)

Lambayeque, zwana niekiedy kulturą Sican, pojawiła się w rejonie północnego wybrzeża Peru około 750 r. n.e. i przetrwała do 1375 roku, kiedy to została ostatecznie podbita przez imperium Chimu. Zazwyczaj przyjmuje się, że przedstawiciele kultury Lambayeque byli następcami Moche, ale - jak podkreśla Edgar Bracamonte - obie kultury w jakiś sposób nakładały się i wzajemnie na siebie oddziaływały. Jest też prawdopodobne, że Lambayeque utrzymywała kontakty handlowe z mieszkańcami obecnych ziem Ekwadoru, Kolumbii i Chile.

Szkielet kobiety i szczątki złożonej obok lamy (fot. CEN / Museo Tumbas Reales de Sipan)

Zdaniem uczonych, kobiety zostały zabite podczas ceremonii, która mogła obejmować szczególne kostiumy i może nawet rytualne picie krwi ofiar. Jednak jest to pierwsze tego rodzaju odkrycie sięgające okresu sprzed 1200 lat i dokładne dane o podobnych rytuałach w owym czasie nie są jeszcze znane. Przede wszystkim tak niezwykłe składanie ofiar poprzedza o kilkaset lat ceremonie odprawiane przez Inków, których znaczenie w tym rejonie przypadło na lata 1400-1533. Być może Inkowie przejęli niektóre rytuały wcześniejszych kultur i dostosowali je do własnych zwyczajów religijnych.