Nowy pogląd na temat zasiedlania Ameryki

Oryginalny artykuł: Theory on how humans populated America is unviable, study finds

Zgodnie z najczęściej przyjmowanymi hipotezami, pierwsi ludzie, którzy dotarli do Ameryki Północnej przez pomost lądowy pomiędzy Syberią a Alaską, musieli poczekać, aż lodowce pokrywające ziemie obecnej Kanady zaczną ustępować, dzięki czemu powstało przejście pozwalające na kontynuowanie wędrówki na południe. Najnowsze badania, których wyniki opublikowano w czasopiśmie Nature obalają te przypuszczenia. Eske Willerslev z Centrum Geogenetyki Uniwersytetu w Kopenhadze wykorzystał próbki dawnego DNA, aby przekonać się o tym, jakie zmiany następowały w ekosystemie w okresie ustępowania lodowców. Międzynarodowa grupa uczonych zdołała ustalić, kiedy i jak pojawiły się flora i fauna, które umożliwiły przejście. Badacze podkreślają, że o ile ludzie mogli wędrować tym korytarzem około 12 600 lat temu, to jednak wcześniej było to niemożliwe ze względów biologicznych, gdyż brakowało najważniejszych środków do przetrwania takich, jak drewno na opał i narzędzia, a przede wszystkim zwierzyny, która była tak istotna dla łowców-zbieraczy. Jak podkreśla Eske Willerslev, chociaż przejście istniało już ponad 13 000 lat temu, to trudno byłoby je wykorzystać. Oznaczałoby to, że pierwsi ludzie, którzy pojawili się na południu znacznie wcześniej, musieli dotrzeć tam inną drogą, prawdopodobnie  wzdłuż wybrzeża Oceanu Spokojnego.

Mapa migracji. Brązowa strzałka pokazuje trasę sugerowaną wcześniej.
Żółta strzałka pokazuje trasę ustaloną przez zespół Willersleva

Archeolodzy zgadzają się jednak co do tego, że pierwsi mieszkańcy obecnych Stanów Zjednoczonych obejmowali tak zwaną kulturę Clovis, która pojawiła się ponad 13 000 lat temu. Korytarz pozbawiony lodu był w owym czasie nie do przebycia. Pierwsi ludzie, którzy dotarli na tereny obecnych Stanów Zjednoczonych, Ameryki Środkowej i Ameryki Południowej obrali zatem inną drogę. Korytarz mógł mieć około 1500 kilometrów długości i wyłonił się na wschód od Gór Skalistych 13 000 lat temu, po ustąpieniu lodowców Cordillera i Laurentide. Najwcześniejsze świadectwa kultury Clovis, której nazwa wzięła się od kamiennych narzędzi znalezionych w okolicach Clovis (stan Nowy Meksyk), również pochodzą mniej więcej z tego samego okresu, chociaż wielu archeologów sądzi, że ludzie ci dotarli wcześniej.

Mapa migracji. Czerwona strzałka pokazuje trasę przyjmowaną do tej pory.
Niebieska strzałka pokazuję trasę ustaloną przez zespół Willersleva

Eske Willerslev podkreśla, że do tej pory nikt nie zbadał, czy w owym czasie można było pokonać długą i trudną wędrówkę korytarzem. Uczeni skupili się zatem na tak zwanej „szyjce butelki”, jednym z ostatnich fragmentów korytarza po ustąpieniu lodowca i obecnie przykrytego częściowo przez Jezioro Charlie (w Kolumbii Brytyjskiej) i jezioro Spring (w Albercie). Zebrano wszystkie dane dotyczące datowania radiowęglowego, pyłki i skamieliny oraz pobrano próbki DNA z wnętrza osadów jeziornych. Już trzynaście lat temu, zespół Willersleva wykazał, że DNA roślin i dawnych ssaków można uzyskać z osadów, które zawierają skamieliny molekularne takich substancji, jak tkanki, uryna czy ekskrementy.

Krajobraz na terenach Kanady, gdzie niegdyś przebiegał korytarz

Po ustaleniu DNA zastosowano sekwencjonowanie metodą „shotgun”, dzięki której można było zidentyfikować ryby, ptaki, ssaki i rośliny. Skuteczność tej metody pozwala na odtworzenie środowiska nawet z odległej przeszłości. Uczeni byli w stanie prześledzić zmiany zachodzące w ekosystemie na interesującym ich obszarze. Przede wszystkim wykazali, że ponad 12 600 lat temu nie było tam roślin i zwierząt, a zatem ludziom brakowałoby środków istotnych do przetrwania. Około 12 600 lat temu zaczęła pojawiać się roślinność stepowa, a potem zwierzęta takie, jak bizon, mamut włochaty, zając wielkouchy i nornica. Z czasem ziemie zapełniły się drzewami i łosiami, niezbędnymi dla migracji ludności. W jeziorach pojawiły się szczupaki i okonie. Około 10 000 lat temu nastąpiły kolejne zmiany w ekosystemie, kiedy to w północnych lasach przeważały jodły i sosny.