Naczynie ceramiczne z rejonu Nayarit

Oryginalny artykuł: Entregan al INAH vasija prehispanica de estilo codice

Centrum Narodowego Instytutu Antropologii i Historii INAH w stanie Nayarit otrzymało w darze od profesora Luciano Sandovala wspaniałe naczynie ceramiczne wykonane w tzw. stylu kodeksowym. Naczynie stanowiło część prywatnej kolekcji profesora przez ponad 20 lat. Znaleziono je niegdyś w budowli wzniesionej w odległości około 130 metrów na zachód od wzgórza Loma de la Cruz, na terenie prekolumbijskiego ośrodka San Felipe Aztatlán. Archeolog Mauricio Garduño Ambriz, specjalizujący się od 18 lat w archeologii północno-zachodniego wybrzeża stanu Nayarit poinformował, że sposób wykonania naczynia oraz ikonografia wskazują na kulturę Aztatlán, która rozwinęła się w latach 850/900 – 1350 n.e. na żyznych ziemiach obejmujących obecnie północną część stanu Nayarit i południową część stanu Sinaloa. San Felipe Aztatlán było głównym ośrodkiem prekolumbijskim na północno-zachodnich ziemiach dzisiejszego Meksyku co najmniej od wczesnego okresu klasycznego i aktywnie uczestniczyło w wymianie handlowej, która obejmowała świadczące o prestiżu produkty luksusowe (miedź, turkus, jadeit, obsydian).

 

Naczynie podarowane INAH przez prof. Luciano Sandovala
(Fotografia INAH)

Naczynie jest zachowane w bardzo dobrym stanie, ma 18 centymetrów wysokości i jest bogato dekorowane. Na jego powierzchni wymalowano dwie sceny, na których łącznie pojawiają się 24 postacie. Jedna scena przedstawia wyrwanie serca osobie składanej w ofierze. Druga scena związana jest z rytuałem pogrzebowym – kremacją. Ukazano tutaj boga świata podziemnego i towarzyszące mu dwie osoby, przypuszczalnie kapłanów, mających na twarzach maski w formie odartych ze skóry szczęk. Specjalista INAH podkreślił, że naczynie zawierało niegdyś popioły, pokruszone kości i zęby, a zatem mogło stanowić pewnego rodzaju relikwiarz ze szczątkami otaczanego kultem przodka. Badania archeologiczne w tym rejonie wskazują bowiem, że w okresie postklasycznym (900-1350 n.e.) takie sposoby pochówku były zarezerwowane wyłącznie dla elity.

  

Naczynia w stylu Mixteca-Puebla

(po lewej - z kolekcji Narodowego Muzeum Antropologii w mieście Meksyk;

po prawej - z kolekcji Muzeum Rufino Tamayo w mieście Oaxaca, Meksyk)

Mauricio Garduño Ambriz datuje naczynie na lata 1100-1350 n.e., co odpowiadałoby końcowemu etapowi rozwoju kultury Aztatlán. Informacja ta jest szczególnie znacząca gdyż znawcy ceramiki typu kodeksowego w stylu Mixteca-Puebla uważają, że ceramika taka pojawiła się na Płaskowyżu Centralnym (w mieście Cholula) w późnym okresie postklasycznym (1250 – 1521 n.e.), a po 1300 roku u Misteków, zamieszkujących ziemie dzisiejszego stanu Oaxaca. Jednak archeolog INAH jest pewien, że naczynie wyprodukowano na ziemiach Nayarit i że tamtejsza ceramika - nawet jeśli w okresie postklasycznym dzieliła wzorce ikonograficzne z innymi regionami kulturowymi - to jednak pojawiła się już w latach 850-900 n.e.