Dary ofiarne składane w rejonie wulkanu Nevado de Toluca (Meksyk)

Oryginalny artykuł: Metodos de fechamiento confirman el dilatado uso ritual del Nevado de Toluca

Najnowsze analizy i datowanie materiału archeologicznego, pochodzącego z okolic wulkanu Xinantécatl (znanego obecnie jako Nevado de Toluca) wykazały, że miejsce to odgrywało dużą rolę w życiu rytualnym mieszkańców Mezoameryki. Jednocześnie zostały potwierdzone informacje, które zachowały się w kronikach spisanych w XVI i XVII w. przez hiszpańskich zakonników, takich jak Bernardino de Sahagún, Juan de Torquemada, Alonso Ponce czy też Jacinto de la Serna (autor Tratado de las supersticiones, idolatrías, hechicerías, y otras costumbres de las razas aborígenes de México). Badacze z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) ustalili, że dary ofiarne składano w tym rejonie przez okres około 1200 lat.

Rejon wulkanu Nevado de Toluca (fot. Mauricio Marat, INAH)

Iris Hernández Bautista i Roberto Junco, specjaliści archeologii podwodnej z SAS (Subdirección de Arqueología Subacuática) analizowali najróżniejsze przedmioty znalezione podczas kilku sezonów prac, prowadzonych w ramach interdyscyplinarnego projektu, który obejmował nie tylko wykopaliska w terenie, ale również poszukiwania pozostałości archeologicznych w wodach jezior. W minionych latach zebrano materiał w pięciu  znajdujących się na szczycie i w kraterze miejscach: La Estructura, El Mirador, Lago del Sol (Jezioro Słońca), El Ombligo i Lago de la Luna (Jezioro Księżyca). Okazało się, że w rejonie Lago del Sol, dary ofiarne składano pod koniec okresu epiklasycznego (lata 650-900 n.e.) i na początku wczesnego okresu postklasycznego (lata 900–1520 n.e.). Natomiast w późniejszym czasie miejscem składania darów stało się Lago de la Luna.

Wydobywanie pozostałości archeologicznych (fot. Mauricio Marat, INAH)

Uczeni byli bardzo zainteresowani przedmiotami wykonanymi z materiałów szczególnie cenionych przez kultury Mezoameryki. Dary takie znaleziono przede wszystkim w El Mirador i na zachodnim brzegu Lago del Sol. Kolekcja ta obejmuje około 4250 artefaktów, spośród których wyróżniają się mozaiki z turkusów, dyski z łupków i paciorki z jadeitu. Dr Emiliano Melgar Tízoc, uczestniczący w Projekcie Templo Mayor i Iris Hernández z SAS postanowili zatem poddać je dogłębnym badaniom, które miały na celu nie tylko datowanie, ale i określenie stylu wykonania. Okazało się, że turkus pochodził z ziem dzisiejszego stanu Arizona (USA) i został datowany na lata 900-1200 n.e. Paciorki z jadeitu, z rejonu rzeki Motagua, wykonano zgodnie z tradycją majańską w latach 200-1500 n.e. Łupki wskazują natomiast na sposób obróbki typowy dla Teotihuacan. Mogły zatem trafić w rejony Nevado de Toluca bezpośrednio z tej metropolii, bądź też zostały wykonane przez rzemieślników później, jeśli przyjmiemy, że po upadku Teotihuacan część tamtejszych mieszkańców przeniosła się w rejon Doliny Toluki. Biorąc pod uwagę fragmenty ceramiki oraz znaleziony w tym rejonie zabytek znany jako Stela z Teotenango (datowany na późny okres klasyczny) można przyjąć, że dary z turkusów i jadeitu zostały złożone pod koniec okresu epiklasycznego i na początku wczesnego okresu postklasycznego.

Fragmenty ceramiki znalezione w rejonie Nevado de Toluca (fot. INAH)

Do interesujących znalezisk należą również kuliste i stożkowate grudki żywicy kopal, kolce agawy służące do rytuału samoofiary i fragmenty ceramiki, a przede wszystkim drewniane przedmioty o wężowatych kształtach, z których największy ma 122 centymetry długości. Przypominają one sceptry, będące jednym z atrybutów boga deszczu Tlaloka. Jeden z takich artefaktów, wyłowiony z Lago del Sol, datowany został na lata 1280-1395 n.e., co stanowi dowód na to, że sceptry Tlaloka niegdyś uważane za typowe dla Mexików, były już znane w kulturze Matlatzinca, gdyż dominacja Trójprzymierza w Dolinie Toluki zaznaczyła się dopiero około 1473 r., czyli później.

Drewniany przedmiot o wężowatym kształcie (fot. Mauricio Marat, INAH)

Dr Corina Solís Rosales przeanalizowała również próbki węgla zawarte w stiuku wykorzystanym w architekturze oraz żywicę kopal, znalezione na północno-wschodnim brzegu Lago de la Luna. Zostały one datowane na lata 1426-1618, czyli późny okres postklasyczny i czasy wicekrólestwa. Okazuje się jednak, że kult związany z wulkanem Nevado de Toluca był kontynuowany w późniejszym okresie. W 1966 roku, w czasopiśmie Radiocarbono ukazała się informacja o znalezieniu w tym rejonie kawałków żywicy kopal datowanej na 1930 r., a zatem złożonych jako dary ofiarne w XX wieku.